background image
de her 2 zonda atrofiye u¤rar, ACTH fazlal>¤>nda ise hiperp-
lazi yada hipertrofi olur. Ek olarak, ACTH'n>n kronik sti-
mülasyonu 2 zonun birleflim yerinde zona fasikülatan>n cle-
ar hücrelerinden aflamal> olarak lipid eksilmesine yol aç-
maktad>r. Bu hücreler kompakt retikülaris hücrelerine tipik
görünümünü kazanmaktad>r. Kronik fazla stimülasyon ile,
kompakt retikülaris hücreleri d>flar>ya do¤ru genifller ve d>fl
kapsüle ulaflabilir. Zona fasikülata hücrelerinin ACTH uya-
r>s>na akut olarak artm>fl kortizol üretimi ile yan>t verebilir-
ken, uzam>fl ACTH uyar>s>yla retikülaris hücrelerinin bazal
glukokortikoid sal>n>m>n> devam ettirdikleri öne sürülmüfl-
tür.
KORTANDROJENLER
Steroidogenez
Adrenal korteks taraf>ndan sentezlenen önemli hormonlar
kortizol, androjenler ve aldosterondur. Steroid molekülün-
deki karbon atomlar> fiekil 9-3'de gösterildi¤i gibi numara-
land>r>lm>flt>r. Majör biyosentetik yolaklar ve hormonal ara
maddeler fiekil 9-4 ve 9-5'te gösterilmifltir.
Adrenal steroidojenik sentez flemas> steroidojenik enzim-
lerin analizi ile aç>klanm>flt>r. Bu enzimlerin ço¤u sitokrom
P
450
oksijenaz ailesine aittir (günümüz ve tarihsel isimlendir-
me için Tablo 9-1'e bak>n>z). Mitokondride, 15. kromozom-
da yer alan CYP11A geni kolesterol yan zincirinin ayr>lmas>n-
287
BÖLÜM 9 Glukokortikoidler ve Adrenal Androjenler
fiEK
Adrenal korteksin fotomikrografisi (HE boyas>) A: Düflük güç genel görünüm, I glomeruloza, II Fasikülata, III Re-
tikülaris. B: Adrenokortikal steroid üreten normal hücrelerin elektron mikrografisi (M, tubuler cristiatl> büyük mitokondri; SER,
düz endoplazmik retikulum, L, lipit vakuolü) (Courtney of DR. Medhat O Hasan, Pathology department, Louis Stokes Cleve-
land Department of Veterans Affairs Medical Center).
fiEK
Adrenokortikal steroidlerin yap>s>. Progesteron
formülündeki harfler A, B, C ve D halkalar>n> tan>mlar; say>lar
temel C
21
steroid yap>s>ndaki pozisyonlar> gösterir. Aç>sal me-
til gruplar> (18 ve 19 pozisyonlar) afla¤>daki formüldeki gibi
genellikle çizgi fleklinde basit olarak gösterilir. Dehidroepian-
drosteron C
21
steroid 17-hidroksipregnenolonun yan zinciri-
nin k>r>lmas>yla oluflan bir 17 ketosteroiddir ve O atomuyla
yer de¤ifltirir (Al>nan izinle Ganong WF: Review of Medical
Physiology, 14th ed. McGraw-Hill, 1989'den üretilmifltir).
C
21
steroid (progesteron)
C
18
steroid (dehidroepiandrosteron)