greenspam Page 17

leri ya matür CD4 ya da CD8 hücrelerine diferensiye olur-
lar. Art>k matür olan bu lenfositler, periferal lenfoid organ-
lar>n T hücresi bölgelerine migrasyon sergiler ve aktive edil-
diklerinde yard>mc> T hücre (T

) ya da sitotoksik T hücre

) olarak ifllev gösterirler.

B lenfositleri kemik ili¤inde olgunlafl>p diferensiye ol-

duktan sonra lenfoid organlar>n B hücresi bölgelerine mig-
rasyon sergiler. Makrofajlar gibi profesyonel antijen-sunucu
hücrelerin (APCler) daha önceden aktive etti¤i T

hücrele-

rinden köken alan faktörlerin etkisiyle, baz> B hücreleri im-
münoglobülin M (IgM)-üretici hücrelere (plazma hücrele-
ri) dönüflmek üzere diferensiye olur. Plazma hücrelerine di-
ferensiye olmayan di¤er aktive edilmifl B hücrelerinin ço¤u,
bellek B hücrelerine dönüflmek üzere bekleme konumuna
geçerler. Bellek B hücreleri aktive edildi¤inde ise, iki olay
meydana gelir: çeflitlili¤in ve spesifisitenin daha da artt>r>l-
mas> için (afinite matürasyonu) immünoglobülin-de¤iflken
bölgesinin hipermutasyonu ve izotop de¤iflimi (immünog-
lobülin klas> de¤iflimi).

B hücrelerinin aktivasyonu, antijenin bir bütün olarak

tan>nmas>n> gerektirirken, T hücreleri, profesyonel APCle-
rin yüzeylerindeki majör histokompatibilite kompleks
(MHC) moleküllerine ba¤l> antijenik peptidlerin tan>nmas>-
n> gerektirir. Dolay>s>yla, T hücrelerinin sergiled¤i tan>ma-
n>n MHC ile s>n>rl> oldu¤u belirtilmektedir.

numunda görev yapan majör glikoproteinleri kodlayan ba¤-
lant>l> bir dizi genden meydana gelir (fiekil 2-2). Kompleks,
kromozom 6'n>n k>sa kolunda bulunur ve 3 farkl> bölgeye
ayr>l>r: Klas I, Klas II ve Klas III genleri. Klas I "klasik" böl-
gesi HLA-A, HLA-B ve HLA-C lokuslar>n> kodlar; klasik ol-
mayan Klas 1-iliflkili bölge HLA-E, HLA-F ve HLA-G lokus-
lar>n> ve CD1 gibi di¤er immünite ile iliflkili genleri kodlar.
Klas II bölgesi (HLA-D); HLA-DP, HLA-DQ ve HLA-DR
lokuslar> yan>nda antijen-ifllenmesi, tafl>nmas> (örn. antijen
ifllenmesi ile iliflkili transportör, TAP) ve sunumu ile iliflkili
di¤er genleri kodlar. Klas III bölgesi, tümör nekroz faktörle-
ri

ve (TNF- ve TNF-); C2, C4 ve B kompleman fak-

törleri; steroidojenik enzim 21-hidroksilaz>n genlerini kod-
lar. MHC Klas I (klasik) molekülleri tüm somatik hücreler-
de bulunurken, MHC Klas I klasik olmayan antijenler sade-
ce baz>lar>nda eksprese edilir (örn. Fötal karaci¤erde HLA-
F, plasental dokuda HLA-G). CD1 molekülleri Langerhans
hücreleri, dendritik hücreler, makrofajlar ve B hücrelerinde
(tüm profesyonel APC'ler) eksprese edilir. MHC Klas II
molekülleri bu profesyonel APCler'de eksprese edilir. An-
cak, olgun eritrositler d>fl>nda hemen hemen tüm hücreler,
belli koflullar alt>nda (örn. interferon-

[IFN-] ile stimülas-

yon) MHC Klas II ekspresyonu sergileyebilir. Genel bir ku-
ral olarak, MHC Klas I molekülleri, sitosolik hücre kom-

BÖLÜM 2 Endokrin Otoimmünitesi

fiEK

Fonksiyonel aç>dan çeflitli bir reseptör meydana getirebilmek için T hücresi reseptörü

ve genlerinin

rearanjman>. T hücresi geliflimi s>ras>nda TCR

ve gen segmentlerinin, somatik rekombinasyonla rearanjmana tabi tutulmas>

sonucu V

aegmentlerinden birisi bir J

segmentiyle çift oluflturken, bir V

segmenti de bir D

ve J

segmentiyle çift oluflturur.

C (sabit) segmentleri, TCR'>n

ve protein zincirlerine translasyonu gerçeklefltirilecek fonksiyonel mRNA'y> yaratabilmek için,

transkripsiyon ve splisleme yoluyla rearanjman geçirmifl segmentlerle bir araya getirilir.

Rearanjmanl>

DNA

Germline DNA

Rekombinasyon

Transkripsiyon

Splisleme

Translasyon

Transkripsiyon

Splisleme

Translasyon

Rearanjmanl>

DNA

Protein T hücre-

si reseptörü