re stoplazmas>n>n parçalar>ndan olan ve spermatozoa olu-
flumunda kullan>lmayan hasarlanm>fl germ hücrelerini ve
rezidü cisimleri fagosite ederler. Son olarak, folikül stimü-
le edici hormon (FSH) veya testosterona yan>t olarak, Ser-
toli hücreleri androjene yüksek affinitesi olan androjen
ba¤lay>c> protein salg>larlar. Bu madde tübüler lümene gi-
rer ve spermatogenez süreci esnas>nda geliflmekte olan ger-
minal hücrelere yüksek konsantrasyonda testosteron sa¤-
lar.
matosit, sekonder spermatosit, spermatid ve spermatozoa
olarak s>n>fland>r>labilirler. Spermatogenez sistemli bir fle-
kilde oluflur. Spermatositler mitotik bölünme ile spermato-
gonialardan meydana gelir. Mayotik (redüksiyon) bölünme
ile haploid say>da kromozom içeren spermatidler oluflur
(23). Spermatogenezin bafllang>c> ile olgun spermatozoan>n
tübüler lümene sal>n>m> aras>ndaki süre ortalama 64 gün-
dür. Spermatogenetik siklus süresinde küçük de¤ifliklikler
görülse de seminifer tübülden al>nan kesit germ hücre geli-
fliminin aflamalar>n> gösterir.
haldeki anostomotik a¤a boflal>rlar. Spermatozoalar testikü-
ler s>v> bas>nc>, siliyer hareket ve kontraksiyon ile efferent
kanallara ve tek bir kanala, epididimise geçerler. Epididimis-
den geçifl için gereken 12-14 gün boyunca spermatozoa
morfolojik ve fonksiyonel de¤ifliklikler geçirerek, bir ovumu
fertilize edebilecek gamet kapasitesine ulafl>r. Epididimis
sperm için rezervuar görevi de görür. Epididimisde depola-
nan spermatozoa vas deferense girer. Vas deferens 35-50 cm
uzunlu¤unda musküler bir kanald>r ve içeri¤ini peristaltik
hareketlerle ejakulatuar kanala iter.
veziküllerden de s>v> al>rlar. Bu çift yap>lar 4,5-5,5 cm uzun-
lu¤undad>r ve alveolar bezler, ba¤ doku ve kasdan oluflmufl-
lard>r. Seminal veziküller, spermatozoa için besin olan semi-
nal plazma fruktozunun kayna¤>d>rlar. Ayr>ca seminogelin
I, fosforilkolin, ergotionein, flavinler, prostaglandinler, sü-
peroksit dismutaz, katalaz ve askorbik asit gibi antioksidan-
lar> da salg>larlar. Seminal s>v>n>n total volümünün %60'>
seminal veziküllerden kaynaklan>r.
eklenir. Prostat 20 gr a¤>rl>¤>nda, 4 x 2 x 3 ölçülerinde, fib-
romusküler stroma içeren tübüloalveolar bezdir. Prostat s>-
v>s> spermin, sitrik asit, kolesterol, fosfolipitler, fibrinolizin,
fibrinojenaz, çinko, asit fosfataz ve 34 kDa kallikrein benze-
ri serin proteaz olan prostat spesifik antijen içerir. Seminal
plazmaya ayr>ca penil üretradan geçifli esnas>nda bulbo-
üretral (Cowper) bezleri ve üretral bezlerden (Litre) s>v> ek-
lenir.
roidi testosteron, dihidrotestosteron ve estradioldür. En
önemli androjen testosterondur. Testosteronun %95'nden
fazlas> testiküler Leydig hücrelerinden sal>n>r. Testosterona
ek olarak, testisler küçük miktarlarda potent androjen olan
dihidrotestosteron ve zay>f androjen olan dehidroepian-
drosteron (DHEA) ve androstenedion salg>larlar. Leydig
hücreleri küçük miktarlarda estradiol, estron, pregnenolon,
progesteron, 17
deki aflamalar fiekil 12-2 de gösterilmifltir.
ve östrojen öncüllerinin periferal dokuda dönüflümü ile de
sa¤lan>r. Bu iki steroidin dolafl>mdaki konsantrasyonunun
%80'i periferal dönüflümle sa¤lan>r. Tablo 12-1 testislerin,
adrenallerin ve periferal dokular>n erkeklerdeki çeflitli seks
steroid hormonlar>n>n dolafl>mdaki düzeylerine katk>s>n>
özetlemektedir.
teronun %38'i albumine zay>f flekilde ba¤l> olsa da as>l ba¤-
lay>c> protein yüksek afiniteli, düflük kapasiteli ba¤lama
protein seks hormon ba¤lay>c> globulindir (SHBG) ve tes-
tosteronun %60'>n> ba¤lar. Bu glikolize dimerik protein
Sertoli hücrelerinden salg>lanan androjen ba¤lay>c> prote-
inle homolog özellik gösterir. SHBG karaci¤erde sentezle-
nir ve 17. kromozomun k>sa kolunda yerleflmifl genle kod-
lan>r. Bu proteinin serum konsantrasyonlar> östrojen, ta-
moksifen, fenitoin, tiroid hormonu verilmesi, hipertiroi-
dizm ve siroz ile artarken; ekzojen androjenler, glukokorti-
koidler, growth hormon, hipotiroidizm, akromegali, obezi-
te ve hiperinsülinemik durumlar ile azal>r. Dolafl>mdaki
testosteronun %2'i serum proteinlerine ba¤l> de¤ildir ve
hücrelere girerek, metabolik etkilerini gösterebilir. Albümi-
ne ba¤l> testosteronun bir k>sm> da proteinden ayr>l>p hedef
dokulara girebilir. Bu nedenle biyolojik olarak kullan>labi-
lir testosteron miktar> proteine ba¤l> olmayan testosteron-
dan fazla olabilir.
yük k>sm> karaci¤erde androsteron ve etikolanolon gibi me-
tabolitlerine dönüflür. Metabolitler glukuronik veya sülfürik
asit ile konjugasyonun ard>ndan 17-ketosteroidler fleklinde
idrarla at>l>r. Bununla birlikte üriner 17-ketosteroidlerin an-
cak %20-30'u testosteron metabolizmas>ndan elde edilir.
17-ketosteroidlerin büyük k>sm> adrenal steroidlerin meta-
bolize edilmesinden oluflur. Bu nedenle 17-ketosteroid öl-
çümü testiküler steroid üretimini yans>tmas> bak>m>ndan
çok güvenilir de¤ildir.