background image
venöz sinüzoidler etraf>nda demetler, keseler veya kordon-
lar halinde düzenlenmifl büyük oval kolumnar hücrelerdir.
Feokromositlerin büyük nükleuslar> ve iyi geliflmifl Golgi
cisimcikleri vard>r. Sitoplazmalar>nda çok say>da, periferik
sempatik sinirlerde görülen nörosekretuvar granüllere
benzeyen, 100-300 nm çap>nda vezikül veya granül bulu-
nur. Katekolaminler (epinefrin ve/veya norepinefrin) nö-
rosekretuvar veziküllerin kütlesinin %20'sini oluflturur.
Norepinefrin içeren veziküller epinefrin içerenlere göre
daha koyu renktedir. Veziküller ayr>ca proteinler, lipidler
ve adenozin trifosfat; bunlar>n d>fl>nda kromograninler,
nöropeptid Y, enkefalinler ve proopiomelanokortin de
(adrenokortikotropin ve beta ­endorfin gibi ilgili peptid-
lerle birlikte) içerir.
Sinir Deste¤i
Adrenal medulla hücreleri, sinapslarda asetilkolin ve enkefa-
linleri salg>layan sempatik sinir sisteminin pregangliyonik lif-
leri ile innerve olur. Bu liflerin ço¤u bezin arka yüzünün kap-
sülündeki pleksusdan kaynaklan>r ve lifler sinaps yapmadan
30-50 liflik dallar içinde adrenal glanda girerler.Medulla için-
de adrenal kortekse dal vermeden kan damarlar>n>n yolunu
izlerler.Baz>lar> santral venin duvar>na ulaflarak burada kü-
çük otonom ganglionlarla sinaps yaparlar. Bununla birlikte
liflerin ço¤u feokromositler ile ba¤lant>l> sonlan>r.
Kan Dolafl>m>
Adrenal gland, inferior frenik arterin üst, orta ve alt adre-
nal dallar>ndan, direk olarak aortadan ve renal arterlerden
kan al>r. Bu arterler adrenal beze ulaflt>klar>nda kapsül al-
t>nda adrenal korteksi besleyen bir pleksus yapmak üzere
dallan>rlar.Fakat bu dallar>n az bir k>sm> korteksi geçerek
medullaya girer. Medulla, santral veni ve santral venin et-
raf>ndaki kortikal doku band>n> destekleyen arterlerin dal-
lar>ndan da beslenir. Korteksin kapsül alt> pleksusundan
geçen kapiller luplar da santral vene akarken kan deste¤i
sa¤lar. Medulla hücrelerinin kanlanmas>n>n ço¤unun kor-
teksdeki kapillerlerden kaynaklanan bir portal vasküler sis-
tem yoluyla oldu¤u düflünülmektedir. Ayr>ca santral ve ci-
var>ndaki bir pleksusa direne olan lenfatik kapiller a¤> var-
d>r.
Norepinefrin, feniletanolamin-N-metiltransferaz (PMNT)
enzimi ile epinefrine çevrilir. Memelilerde PMNT ekspres-
yonu kortizol taraf>ndan indüklenir. Epinefrin üreten kro-
mafin hücreleri, adrenokortikal hücrelere drene olan kapil-
lerlerden kaynaklanan yüksek konsantrasyonlardaki korti-
zole maruz kal>rken, norepinefrin içeren kromafin hücreler
kanlanmas>n> direk olarak adrenal medullaya giren arterler-
den sa¤lar. (Biyosentez ve sekresyona bak, afla¤>da)
Sa¤ adrenalin santral veni k>sad>r ve direk olarak vena
kavaya direne olur ve %5 kadar> multipl vene sahiptir. Sa¤
adrenal venin yaklafl>k %5'i hepatik vene drene olur. Sol ad-
renal gland>n veni daha uzundur ve sol renal vene drene
olur.
ADRENAL MEDULLA VE
PARAGANGLHORMONLARI
KATEKOLAM
Biyosentez (fiekil 11-2)
Katekolaminler, iki hidroksil yan grubu olan benzen ve
amin yan zincirinden oluflmufl katekol çekirde¤ine sahip
moleküllerdir. Katekolaminler, dopamin, epinefrin ve nore-
pinefrini içerir (fiekil-11-2).
347
BÖLÜM 11 Adrenal Medulla ve Paraganglionlar
fiEK
Katekolaminlerin biyosentezi (DOPA; L-
dihidroksifenilalenin-PNMT, feniletanolamin-N-metiltransfe-
raz). Epinefrin peroganglionlarda sentez edilmez.
Tirozin
DOPA
Dopamin
Norepinefrin
Epinefrin
Tirozin
hidroksilaz
DOPA
dekarboksilaz
Dopamin
-hidroksilaz
PNTM