background image
Multipl Endokrin Neoplazi (MEN) baz> endokrin bezler-
den geliflen, benign veya malign karakterli tümörlerin gelifl-
ti¤i, kal>tsal özellikli sendrom gruplar>na verilen genel isim-
dir. Tümörler fonksiyonel (Ör: klinik bulgu vermeye yete-
cek düzeyde hormon üretebilen tümörler) veya non-fonk-
siyonel olabilir. 3 tane major MEN sendromu vard>r:
MEN1 paratiroid bezleri, endokrin pankreas ve hipofiz be-
zindeki tümörlerle karakterizedir; MEN 2A medüller tiroid
kanseri (MTK), feokromasitoma ve hiperparatiroidizmi
içerir; MEN 2B'de MEN 2A da oldu¤u gibi MTK ve feokro-
mositoma bulunur ancak tipik olarak hiperparatiroidizm
yoktur.
MULT
MEN1 (Wermer sendromu), genel populasyonda 2-20/100.000
kiflide görülür ve otozomal dominant geçifl gösterir. MEN1 mu-
tasyonlar>n>n yaklafl>k %10'u yeni mutasyonlard>r. Bu gruba
"sporadik MEN1" ismi verilmifltir. MEN1 sendromunda, has-
talarda, de¤iflen s>kl>kta klinik belirtiler görülmektedir (Tablo
22-1). MEN1'in en erken ortaya ç>k>fl yafl> 5 yafl olarak raporla-
m>flt>r, yaflam>n 5. dekad>nda penetrans en yüksektir.
Hiperparatiroidizm MEN1'in en s>k karfl>lafl>lan özelli-
¤idir ve muhtemelen MEN1 geni bulunan bireylere yaflam>
süresince %95-100 penetrans gösterir. MEN1'in kompo-
nenti olarak hiperparatiroidizmin tan>s> sporadik hiperpa-
ratiroidizmle benzerlik gösterir (Bölüm 9'a bak>n>z). Hi-
perparatiroidizm tipik olarak MEN1'in klinik belirti orta-
ya ç>kartan ilk komponenti olmakla beraber, de¤erlendiri-
len hasta populasyonuna ba¤l> olarak bulgular de¤iflebilir.
MEN1'deki hiperparatiroidizm, 4 veya mevcutsa daha faz-
la say>daki paratiroid bezlerinin hiperplazisi sonucu olu-
flur. Tüm bezler ayn> düzeyde hiperplaziye u¤ramad>kla-
r>ndan, hiperplaziler de¤erlendirildikten sonra selektif re-
zeksiyon yap>lmas> s>kl>kla kal>c> klinik remisyon sa¤lar.
MEN1 hiperparatirodizmin nadir bir sebebidir ve genel
populasyonda %2-4 oran>nda hiperparatiroidizmden so-
rumludur.
MEN1'de görülen enteropankreatik tümörler(tüm
MEN1'lerin yaklafl>k %50'si) fonksiyonel veya non-fonksi-
yonel olabilir. Zollinger-Ellison Sendromu (ZES) ile iliflkili
gastrinomalar bu enteropankreatik tümörlerin %40-60'>n>
oluflturur. ZES'li hastalar>n yaklafl>k %25'i MEN1'lilerin ak-
rabalar>d>r. turmaktad>r. Gerisini di¤er fonksiyonel tümörler (Ör: Glu-
kagonoma, vazoaktif intestinal peptid salg>layan tümörler)
ve non-fonksiyonel tümörler oluflturur. MEN1'de görülen
gastrinomalar genel olarak küçük, multisentrik, pankreas
d>fl> ektopik odak yerleflimli (en s>k olarak duedenal submu-
koza) tümörlerdir. MEN1 komponenti olan gastrinomalar
723
Multipl Endokrin
Neoplazi
22
B
Ö
L
Ü
M
David G. Gardner, MD
Çeviri: Dr. Umut Mousa
Adrenokortikotropik hormon
Bilgisayarl> tomografi
Glial hücre nörotropik faktör
Glial hücre nörotropik faktör reseptörü
Uyar>c> Gproteinin alfa alt ünitesini
kodlayan gen
Meduller tiroid kanseri
MEN
MRI
PCR
PTH
RET
VIP
ZES
ACTH
CT
GDNF
GDNFR
GNAS
MCT
Multipl endokrin neoplazi
Magnetik rezonans görüntüleme
Polimeral zincir reaksiyonu
Paratiroid hormone
Transfeksiyon sonras> rearanjman
geçiren proto-onkogen
Vazoaktif intestinal peptit
Zollinger Ellison sendromu