background image
Bir pratisyen hekim çok say>da teflhis olas>l>¤>, tan> koyma-
ya iliflkin k>s>tlamalar, klinik belirtilerden ziyade testlerle
tan>mlanan "subklinik" hastal>klar ve bilimsel alandaki h>z-
l> de¤iflimlerle karfl> karfl>yad>r. Klinik uygulamalara yol
gösteren tek fleyin kiflisel deneyimler (her ne kadar sistem-
siz de olsa) patofizyolojinin anlafl>lmas> ve e¤itimle birlikte
gelen sa¤duyu oldu¤u varsay>m>na dayanan klinik karar
verme sürecine iliflkin paradigma bu zorluklar>n afl>lmas>
için yeterli de¤ildir. Üstelik ilgili araflt>rma bulgular>n>n kli-
nik uygulamalarla birleflmesi gelifligüzel gerçekleflmifltir ve
bilimsel bilginin geliflimi ile uygulamaya dökülmesi aras>n-
da kaybedilen zaman y>llar sürebilir ayr>ca uygulamada
önemli de¤ifliklikler görülebilir. Klinik epidemiyolojinin il-
kelerine dayanan sistemli bir yaklafl>m bu konulardan baz>-
lar>n> ele almada yard>mc> olabilir. Bu nicel yaklafl>m "kan>-
ta dayal> t>p" hareketinin ilk dayana¤>d>r ancak tek dayana-
¤> de¤ildir. Bu hareket, bulgulara iliflkin baz> kurallar>n an-
lafl>lmas>n>n bu bilim alan>n> do¤ru bir flekilde yorumlamak
için gerekli oldu¤u ve yukar>daki anlay>fla göre çal>flan he-
kimlerin daha iyi bak>m sa¤layaca¤>n> ileri sürmektedir. Bu
bölümde klinik epidemiyoloji ile kan>ta dayal> endokrino-
lojinin belli bafll> ilkeleri ve bunlara iliflkin k>s>tlamalar ele
al>nacakt>r.
KL
Klinik epidemiyoloji, klinik t>p alan>nda karfl>lafl>lan sorun-
lara iliflkin epidemiyolojik ilke ve yöntemlerin uygulanmas>-
n> kapsar. Klinik epidemiyoloji nicel bir yaklafl>m üzerinde
durur dolay>s>yla da klinik vakalar>n say>s>yla ilgilidir. Klinik
epidemiyoloji uygulamalar> özelikle (1) teflhise yönelik test-
ler/tan>sal testler ile bu testlerin sonuçlar>n>n bir hastal>¤>n
var olma olas>l>¤>n> nas>l de¤ifltirebilece¤i konusunda ve (2)
olas> yarar ve zararlar>n ele al>nmas> gerekti¤i tedaviye iliflkin
kararlarda çok önemlidir. Hekimler ça¤dafl t>p uygulamala-
r>n>n karmafl>kl>¤>yla yüzlefltikçe, klinik epidemiyolojide
kullan>lan teknikler çok önemli hale gelmifltir.
TANISAL TESTLER: TESTÖZELL
veya klinik bulgular yoluyla olsun teflhis amaçl> testlerin uy-
gun flekilde seçilmesi ve yorumlanmas> endokrinolojinin
klinik uygulamalar> için her zaman gerekli olmufltur. T>p li-
teratürüne sunulan bu testler farkl> derecelerde geçerlili¤e
sahiptir. Maliyet etkinli¤inin üzerinde durulmas>yla art>k
47
Kan>ta Dayal>
Endokrinoloji ve Klinik
Epidemiyoloji
3
B
Ö
L
Ü
M
David C. Aron, MD, MS
Çeviri: Dr. Yusuf Bozkufl
Mutlak risk azalmas>
Güven aral>¤>
De¤iflkenlik katsay>s>
Kan>ta dayal> t>p
Olay s>kl>¤>/oran>
Sa¤l>kta negatiflik
Tedaviye ihtiyaç duyulan say>
P
QALY
RCT
ROC
RRR
USPSTF
ARR
CI
CV
EBM
ER
N
NNT
Hastal>kta pozitiflik
Kaliteye endeksli yaflam ömrü
Randomize kontrollü çal>flma
Al>c> ifllem özelli¤i
Ba¤>nt>l> risk azalmas>
Birleflik Devletler Koruyucu Hizmetler
Görev Gücü