background image
Bloedvaten, Hart, Longen
n
Vol 18
n
Nr 8
n
2013
82
P N E U M O L O G I E
ON0468N
Voorspellende klinische factoren voor
langdurige overleving bij gevorderd
niet-kleincellig longcarcinoom
Valerie Van Damme
1
, Elke Govaerts
2
, Kristiaan Nackaerts
3
, Christophe Dooms
3
, Isabelle Wauters
3
, Johan Vansteenkiste
3
1. Dienst Pneumologie, Sint-Andriesziekenhuis, Tielt
2. Dienst Pneumologie, AZ Sint-Lucas, Gent
3. Dienst Pneumologie, UZ Leuven
Inleiding
De globale prognose van patiënten met
gevorderd niet-kleincellig longcarcinoom
(NKCLC) is slecht. De mediane overleving
is ongeveer zes maanden voor onbehandelde
patiënten. In een grote gerandomiseerde stu-
die waarin vier verschillende, op platinum
gebaseerde chemotherapieën worden ver-
geleken, is de mediane overleving 8 maan-
den, met een overleving na twee jaar van 11
procent (1). In de grootste fase III-studie bij
gevorderd NKCLC ­ waarin cisplatine-gem-
citabine met cisplatine-pemetrexed wordt
vergeleken ­ is de mediane overleving 10,3
maanden, met een overleving na twee jaar
van 18,9 procent voor de pemetrexed-arm
en 14 procent voor de gemcitabine-arm (2).
Ondanks de slechte prognose in het alge-
meen is er een kleine groep van patiënten
met NKCLC die langer dan twee jaar blijft
leven. De definitie van `lange overleving'
varieert in de literatuur van meer dan twee
tot meer dan vijf jaar (Tabel 1) (3-7).
In deze studie onderzochten we welke klini-
sche factoren voorspellend zouden kunnen
zijn voor langdurige overleving bij patiënten
met gevorderd NKCLC.
Patiënten en methode
Patiënten
Overlevenden op lange termijn (LTO)
werden gedefinieerd als patiënten met
gevorderd NKCLC, die langer dan twee jaar
na de datum van pathologische diagnose
overleefden. Hun gegevens werden verge-
leken met de gegevens van patiënten met
gevorderd NKCLC met een beperktere
overleving (korter dan twee jaar), die we
kortetermijnoverlevers noemden (KTO).
Gevorderd NKCLC werd bepaald als NKCLC
in stadium IIIB met maligne pleuritis/peri-
carditis en in stadium IV, volgens de TNM
6-stagering (8), die in voege was op het
ogenblik van de studie. Patiënten in stadium
IV met potentieel radicale behandelings-
mogelijkheden (b.v. additionele longnodule,
D
oelstelling: hoewel de algemene prognose van patiënten met moleculair
niet geselecteerd, gevorderd niet-kleincellige longcarcinoom (NKCLC) slecht
is, zijn er een aantal patiënten die langdurig overleven. Wij onderzochten welke
klinische factoren langdurige overleving zouden kunnen voorspellen. Patiënten
en methode: patiënten die op lange termijn overleven (LTO, dit is meer dan twee
jaar) werden opgezocht in alle klinische contacten gedurende een periode van
zes maanden (maart-augustus 2009). Kenmerken van LTO werden vergeleken
met deze van patiënten die slechts op korte termijn overleven (KTO, minder
dan twee jaar). Basiskenmerken (leeftijd, geslacht, comorbiditeit, gewichtsver-
lies, rookstatus, performantiestatus, histologisch subtype, lokalisatie en aantal
metastasen) en therapiekenmerken (aantal en type van chemotherapeutische
lijnen, respons, duur van therapievrij interval) werden vergeleken. Resultaten:
31 LTO werden geselecteerd (patiënten in stadium IV met potentieel radicale
behandelingsopties, b.v. met solitaire hersen- of bijniermetastase, werden
uitgesloten) en vergeleken met 34 KTO. In de LTO-groep was de gemiddelde
overleving 53 maanden, met 47 procent overleving na 5 jaar. In de KTO-groep
was de gemiddelde overleving 9,7 maanden met 24 procent overleving na één
jaar. Basiskenmerken hebben weinig predictieve waarde, maar respons op eer-
stelijnstherapie (p = 0,0001), duur van het therapievrij interval tussen eerste
en tweede lijn (p = 0,009), en het aantal systemische lijnen (p = 0,0023) zijn
van belang. Besluit: deze gegevens bevestigen het bestaan van LTO bij gevor-
derd NKCLC. Er zijn weinig klinische factoren op het ogenblik van diagnose
die helpen om het onderscheid te maken tussen LTO en KTO. Resultaten van
eerstelijnstherapie zijn belangrijk, en de vooruitzichten van patiënten die meer
dan twee jaar overleven zijn doorgaans goed.