background image
C A R D I O L O G I E
Bloedvaten, Hart, Longen
n
Vol 18
n
Nr 8
n
2013
44
kritische verzorging van een comateuze
patiënt met een post-hartstilstandsyndroom,
waarbij het hart en de hersenen samen
moeten worden aangepakt", aldus nog
Pascal Vranckx. Dit wordt duidelijk
geïllustreerd door het algoritme voor
de therapeutische aanpak van het post-
hartstilstandsyndroom van de American
Heart Association (Figuur 1) (3).
Wat zijn de bewijzen?
De evidence is essentieel gebaseerd op twee
studies verschenen in The New England Jour-
nal of Medicine
van 2002 (4). Wegens de
inclusiecriteria is het wel noodzakelijk dat
de resultaten op een genuanceerde wijze
worden geïnterpreteerd. Van de 3.551 ge-
screende patiënten bleken er 3.246 niet aan
de inclusiecriteria te voldoen, namelijk een
hartstilstand waarbij getuigen aanwezig zijn,
ventrikelfibrillatie of ventrikeltachycardie
zonder perfusie met een ritme waarbij elek-
troshock mogelijk is, een leeftijd 18-75 jaar,
resuscitatie binnen de 5-15 minuten door
medisch spoedpersoneel en ROSC (terugkeer
van spontane circulatie) binnen 60 minuten.
"Deze groep patiënten vormt dus zeker niet
de meerderheid van de patiënten die we in
de dagelijkse praktijk zien
", aldus Vranckx.
Het neurologische resultaat en de mortali-
teit na zes maanden waren de belangrijkste
eindpunten en een normothermie- en hy-
pothermiegroep werden met elkaar verge-
leken. Bij deze geselecteerde patiënten (n =
275) met een hartstilstand buiten het zie-
kenhuis en geslaagde resuscitatie en ROSC
binnen de 60 minuten bleek het risico op
mortaliteit te verminderen met 26% in de
hypothermie- versus normothermiegroep
(p = 0,02).
Het neurologische resultaat was eveneens
gunstiger in de hypothermiegroep, in ver-
gelijking met de normothermiegroep (p =
0,0009; risicoratio 1,40 voor het eindpunt
gunstig neurologisch resultaat). "Door de
trage afkoeling (
surface) werd de doeltem-
peratuur slechts na 12 uur bereikt (< 34°C).
Misschien zou een snellere afkoeling dan ook
een beter resultaat hebben opgeleverd, ter-
wijl een voldoende lange afkoelingtijd en
een graduele opwarming ook zeer belangrijk
zijn",
merkte Pascal Vranckx op.
Verder dient men rekening te houden met
de patiënten die beter geen therapeutische
hypothermie krijgen: 1) patiënten met een
temperatuur minder dan 30°C bij opname,
gemeten ter hoogte van het trommelvlies
(hoewel deze patiënten wel onder de doel-
temperatuur van 34°C dienen te worden
gehouden); 2) zwangere vrouwen (die in de
studie bij de exclusiecriteria hoorden); 3)
patiënten die comateus zijn vóór de hart-
stilstand; 4) patiënten die terminaal ziek
zijn en waarbij intensieve verzorging niet
meer gepast lijkt.
"Een aantal contra-indicaties voor hypo-
thermie zijn in dit opzicht ook te vermel-
den
", vervolgde Vranckx, namelijk ernstige
systemische infectie, voorafbestaande co-
agulopathie en aangetoonde multipele or-
gaanfaling, terwijl vroegere trombolytische
therapie geen contra-indicatie is.
Prognostische factoren
Verschillende omstandigheden in verband
met de hartstilstand hebben een belang-
rijke invloed op de ernst van het post-hart-
stilstandsyndroom en de prognose ervan.
Positieve factoren zijn een hartstilstand met
getuigen, vooral wanneer een omstaander
CPR (cardiopulmonale resuscitatie) toepast,
evenals het feit of het initiële hartritme
shockeerbaar is. Negatieve factoren zijn
de tijdsduur zonder circulatie (complete
circulatiestilstand zonder borstcompres-
sies) en de tijdsduur met lage bloedstroom
Comateuze volwassen patiënten met ROSC
Klasse
Niveau van bewijs
Vóór of na hartstilstand met ventriculaire fibrillatie buiten het ziekenhuis
I
B
Vóór of na hartstilstand met gelijk welk initeel ritme in het ziekenhuis
IIB
B
Vóór of na hartstilstand met een initieel ritme van elektrische activiteit zonder pols
of asystole buiten het ziekenhuis
IIB
B
Actieve opwarming moet worden vermeden bij comateuze patiënten die na resuscitatie
van een hartstilstand tijdens de eerste 48 uur na ROSC spontaan een lichte graad van
hypothermie (> 32°C) ontwikkelen .
III
C
* Presentatie Pascal Vranckx tijdens Cardio 2013, Virga Jesse Ziekenhuis, Hartcentrum Hasselt en ESC Textbook of Intensive and Acute Cardiac Care. Oxford University Press D, januari 2011
Tabel 1: Richtlijnen in verband met hypothermie bij patiënten met een post-hartstilstandsyndroom
(comateuze overlevers van een hartstilstand).*