en kunnen worden ingedeeld in diverse her-
sengebieden die voortdurend met elkaar in
verbinding staan. Hoewel de hersenen maar
2% van het normale lichaamsgewicht uit-
maken, verbruiken ze meer dan 20% van de
totale energie in ons lichaam. De complexe
hersenarchitectuur en de grote energiecon-
sumptie wijzen erop dat dit orgaan niet zo-
maar passief reageert op de omgeving, maar
actief representaties van onze cognitieve
staat en ons gedrag bijhoudt, zelfs tijdens
rust. `Resting-state functionele magnetische
resonantie' (fMRI)-studies hebben trage
( < 0,1Hz) fluctuaties van hersenactiviteit
in kaart gebracht (1;2). Terwijl deze intrin-
sieke fluctuaties in hersenactiviteit vroeger
als `ruis' werden beschouwd, tracht men ze
tegenwoordig nauwkeurig te meten en te
interpreteren. Zo heeft men aangetoond
dat intrinsieke hersenactiviteit ruimtelijk
georganiseerd is in een beperkte set van
specifieke, coherente, patronen, namelijk
`resting-state netwerken' (RSNs) (3;4).
Om deze coherente patronen van intrin-
sieke activiteit te bestuderen, werden speci-
fieke functionele connectiviteitsmethoden
ontwikkeld, waarbij de term `functionele
connectiviteit' verwijst naar de statisti-
sche onderlinge afhankelijkheid van acti-
viteit in verschillende hersengebieden (5).
De sterkte van functionele connectiviteit
tie te berekenen tussen hersenactiviteit in
verschillende gebieden (5) (zie Figuur 1).
Functionele connectiviteitsmethoden wor-
den meestal gebruikt om een tijdreeks van
MR-beelden te analyseren die geregistreerd
werden in rust. In een typisch resting-state
fMRI-experiment wordt spontane hersen-
activiteit geregistreerd wanneer de persoon
zonder te bewegen in de scanner ligt, terwijl
tiekruis kijkt. De eenvoud van een dergelijk
experiment heeft een grote impuls gegeven
aan het gebruik van functionele connecti-
viteitsmethoden om RSNs te onderzoeken,
die de intrinsieke functionele architectuur
van de hersenen reflecteren (4;6).
De eenvoudigste techniek om RSNs te
construeren omvat het extraheren van de
tijdreeks in een bepaald hersengebied naar
neuron voortdurend in verbinding staat met een groot aantal andere
gebieden is daarom van cruciaal belang om te begrijpen hoe perceptie, cognitie
en gedrag tot stand komen. Functionele connectiviteitsmethoden kijken naar
de correlatie tussen activiteitspatronen van verschillende hersengebieden.
Deze methoden worden vaak toegepast op hersenactiviteit die geregistreerd
wordt in rust, en geven daarom een maat van samenhang tussen gebieden
die taakonafhankelijk is. Coherente patronen van functionele connectiviteit
worden bepaald door de anatomische structuur van de hersenen, maar zijn
ook afhankelijk van hoe vaak de hersengebieden in het verleden geactiveerd
werden tijdens het uitvoeren van een bepaalde taak. Interindividuele verschillen
in functionele connectiviteit kunnen dan ook deels de variabiliteit in het gedrag
van gezonde vrijwilligers verklaren, alsook de variabiliteit in stoornissen die
optreden na een cerebrovasculair accident. In recente studies werd inderdaad
aangetoond dat motorische, sensorische of cognitieve stoornissen bij patiënten
met een hersenletsel niet alleen te wijten zijn aan de lokale weefselschade, maar
ook aan een veranderde functionele connectiviteit tussen structureel intacte
hersengebieden die verbonden zijn met het beschadigde gebied. Functionele
connectiviteitsstudies kunnen met andere woorden leiden tot een beter begrip
van de neuropsychologische functiestoornissen die optreden na een cerebro-
vasculair accident. Ze kunnen ook aanleiding geven tot het ontwikkelen van
verbeterde rehabilitatiestrategieën door het opzetten van geïndividualiseerde
behandelingsprotocollen.