background image
Bloedvaten, Hart, Longen
n
Vol 18
n
Nr 8
n
2013
39
standaardparameters van de systolische
linkerventrikelfunctie.
Weefseldoppler is een niet-invasieve echo-
cardiografische techniek, waarmee de kwa-
liteit van de contracties en de relaxatie van
het myocard kunnen worden onderzocht.
Het nut van weefseldoppler in de klinische
context wordt nog onderzocht (4). Volgens
recente studies bij volwassenen zou een
weefseldoppler in combinatie met een
echocardiografie gevoeliger zijn om sub-
klinische afwijkingen van de diastolische
functie op te sporen (5-7).
Isotopenventriculografie en myo-
cardscintigrafie
Met een isotopenventriculografie of Multi
Gated Acquisition Scan
(MUGA-scan) kan
een subklinische achteruitgang van de hart-
functie worden opgespoord. Het onderzoek is
reproduceerbaar, ook bij patiënten met een
matig akoestisch venster (2). In een recente
studie werd aangetoond dat een MUGA-scan
gevoeliger is dan een echocardiografie bij het
opsporen van linkerventrikeldisfunctie als
gevolg van antracyclines (8). Het is echter
nog niet bewezen dat een MUGA-scan geïn-
diceerd is bij de follow-up op lange termijn,
vooral gezien het nut van nucleaire mag-
netische resonantie (MRI) in deze context.
Een myocardscintigrafie zou nuttig kunnen
zijn voor de vroege detectie van cardiotoxi-
citeit als gevolg van antracyclines (9), maar
ook wat dat betreft, zijn meer gegevens
nodig voor er aanbevelingen kunnen worden
geformuleerd.
Biochemische markers van
hartbeschadiging
Er is nog discussie over de waarde van bio-
chemische parameters in het bloed bij de
screening van patiënten die met antracy-
clines werden behandeld. De meest veel-
belovende strategie om hartletsels op te
sporen is waarschijnlijk een combinatie van
biomarkers en niet-invasieve beeldvorming
van het hart. Het is nog niet duidelijk welke
biomarkers nuttig zijn, welke de parameters
bij beeldvormingsonderzoek van het hart
zijn, wanneer een dergelijke screening zou
moeten gebeuren en of het zin heeft een
schaal voor het cardiale risico te ontwik-
kelen (10, 11).
De biomarkers die het best zijn onderzocht,
zijn cardiale troponines, directe merkstoffen
van afsterven van myocyten, en natriureti-
sche peptiden, merkstoffen van uitrekking
van de vezels van de myocyten.
Nucleaire magnetische resonantie van
het hart (MRI)
Er zijn maar twee studies uitgevoerd om
afwijkingen van het hart na een behande-
ling met antracyclines op te sporen aan de
hand van MRI.
In een eerste reeks van 22 volwassenen
die een normale hartfunctie hadden voor
chemotherapie, werden een significante
daling van de ejectiefractie en een sterkere
opname van contrast door het myocard bij
late aankleuring gerapporteerd (12).
In de tweede studie werd het nut van
MRI onderzocht bij kinderen met kanker
(n = 28, gemiddelde leeftijd 16,4 jaar). De
eindsystolische volume-index steeg en de
Leeftijd op het ogenblik
van de behandeling*
Bestraling met mogelijke
impact op het hart
Antracyclinedosis*
Aanbevolen frequentie
< 1 jaar
Ja
Nee
Alle dosissen
< 200mg/m
2
200mg/m
2
aarlijks
Om de 2 jaar
Jaarlijks
1-4 jaar
Ja
Nee
Alle dosissen
< 100mg/m
2
100 tot < 300mg/m
2
300mg/m
2
aarlijks
Om de 5 jaar
Om de 2 jaar
Jaarlijks
5 jaar
Ja
Nee
< 300mg/m
2
300mg/m
2
< 200mg/m
2
200 tot < 300mg/m
2
300mg/m
2
Om de 2 jaar
Jaarlijks
Om de 5 jaar
Om de 2 jaar
Jaarlijks
* Leeftijd bij de 1e cardiotoxische behandeling (antracyclines of radiotherapie)
** Gebaseerd op een equivalente isotoxische dosis van doxorubicine
Tabel 1: Aanbevolen frequentie van echocardiografie of MUGA-scan (uit de Children's Oncology Group long-term follow-up
guidelines) (24).