background image
Bloedvaten, Hart, Longen
n
Vol 18
n
Nr 8
n
2013
78
P N E U M O L O G I E
V1826N
Kruisconsultaties
Als de huid verwijst naar de longen
Dominique-Jean Bouilliez
Wat te denken van nekpijn met
koorts en pijnlijke gewrichten,
visusstoornissen gerelateerd aan
uveïtis en episcleritis in combinatie
met erythema nodosum (Figuur 1) en
kleine huidwondjes? De jonge patiënte
(25 jaar) vertoonde ook tekens van
longembolie.
Aan de hand van een angiografie en een
spiraalscan van de thorax kon de diagnose
worden bevestigd. De onderzoeken brachten
een vaatwandverdikking van de aortaboog,
de subclaviculaire vertakkingen en de hals-
slagaders aan het licht (wat de cervicale pijn
verklaarde). Klassiek evolueert de ziekte van
Takayasu, die vaker voorkomt bij vrouwen
(V/M = 4 tot 8/1) van 15 tot 45 jaar (inci-
dentie van 2,6 10
-6
), vooral in Zuidoost-Azië,
in twee fasen: een eerste, systemische fase
met algemene tekens, en na een vrij interval
van enkele jaren, een tweede, vasculaire fase
met ischemische manifestaties (maar de
twee fasen lopen hier in elkaar over). Het
klinische beeld wijst op de diagnose van Ta-
kayasu als het gaat om een jonge vrouw met
tensionele asymmetrie, subclaviculaire ruis,
vertraging of zelfs verdwijning van de radi-
ale pols (ziekte van de vrouwen zonder pols).
De behandeling berust op een combinatie
van corticoïden en immunosuppressiva: de
aneurysmata, stenosen en de tromboses
moeten endovasculair worden behandeld.
Een man van 70 wordt doorverwezen
voor een eruptie die sinds 2 weken
aanwezig is en die zich ondanks
zorgvuldig gebruikte emolliëntia en
dermocorticoïden blijft uitbreiden.
De uitslag is weinig prurigineus maar
zeer uitgebreid en heel inflammatoir
met afgeronde, zich van het midden
naar buiten uitbreidende polycyclische
letsels (Figuur 2). Zijn antecedenten
zijn zwaar: arteriële hypertensie, jicht,
nierinsufficiëntie, roken met COPD,...
Na eliminatie van toxidermie werd poly-
morf erytheem in overweging genomen.
Deze aandoening lijkt een immunologi-
sche overgevoeligheidsreactie te zijn, ge-
induceerd door verschillende virale stoffen
(herpesvirus, EBV), mycoplasmen, bacte-
riën, schimmels, geneesmiddelen, toxische
stoffen, fysieke factoren en zelfs algemene
ziekten: neoplasie, sarcoïdose, lymfoom, in-
flammatoire colitis, systemische ziekte... De
belangrijkste hypothese was die van para-
neoplastische dermatose. De diagnose werd
uiteindelijk gesteld aan de hand van een
röntgenopname van de thorax. Daarop was
een retrocardiale opaciteit te zien, die een
epidermoïd carcinoom bleek te zijn. Dankzij
behandeling (lobectomie aan de linkerzijde
met ruiming van de klieren) verdween het
polymorf erytheem.
Een rokende vrouw die consulteert voor
gewrichtspijn in de polsen, met op een
RX van de thorax tekens van broncho-
emfyseem, krijgt geleidelijk ook pijn
aan de andere gewrichten. Tegelijk
zwellen haar vingers op (Figuur 3) ­
wat typisch is voor Hippocratesvingers
(trommelstokvingers) ­ net als haar
enkels.
Eerst werd een foto gemaakt van de boven-
ste ledematen. Daarop was pulmonale hy-
pertrofische osteopathie van Pierre Marie te
zien, een aandoening die wordt gekenmerkt
door periostale apposities (woekeringen) op
de lange en de metacarpale botten, die het
beeld van een druipende kaars geven. Van
H
uidsymptomen die ons bij de thorax brengen... Hieronder een samenvatting
van een klinische sessie voorgesteld tijdens de Journées Dermatologiques
de Paris*.
Figuur 1: Erythema nodosum.
Figuur 2: Polymorf erytheem.