14 BÖLÜM 1 Kan Damarlar› Resim 1-37 Takayasu arteriti, anjiyogram Koyu renkle belirlenen lümen içi kontrast madde ile dolan aort kavsi anevrizmal dilatasyonunu göstermektedir. Ç›k›fl yerinin yak›n›nda kesik görünen sol subklavian arter tamamen t›kal›d›r ve sol kolda kan bas›nc›n›n belirgin olarak azalmas›yla saptanabilir. Sa¤ innominat arterde düzensiz daralma vard›r. Hastalarda ço¤unlukla görme problemleri ve nörolojik de¤ifliklikler bulunur. Aortun daha az s›kl›kta tutulan distal k›sm›n›n etkilenmesi alt ekstremitelerde topallamaya yol açar. Pulmoner arter tutulumu var ise ilerde pulmoner hipertansiyon ve kor pulmonale geliflebilir. Hastal›¤›n seyri de¤iflkendir. Etkilenen hastalar›n ço¤u 50 yafl›ndan genç olup kad›nlar da genellikle 40 yafl›ndan gençtir. Mikroskopik bulgular dev hücreli arterittekilere benzemekle birlikte damar duvarlar›nda fibrozis, dev hücreler ve lenfositik reaksiyonu içeren kronik de¤ifliklikler burada daha fazlad›r. Resim 1-38 Poliarteritis nodoza (klasik), mikroskopi Burada küçük büyütmede müsküler arter, akut ve kronik yang›sal hücreler, damar duvar› boyunca nekroz ve lümen t›kan›kl›¤› ile karakterli a¤›r bir vasküliti görülmektedir. Bu olgu, poliarteritis nodozan›n (PAN) klasik bir tipidir. Esas olarak küçük ve orta çapl› arterleri, özellikle de renal ve mezanterik arterleri tutan bir vaskülittir. Serum antinötrofil sitoplazmik otoantikor (ANCA) testi pozitif olabilir. Bu testin pozitif olma olas›l›¤› mikroskopik polianjitiste daha s›kt›r. Halsizlik, atefl, kilo kayb›, hipertansiyon, kar›n a¤r›s›, melena, miyalji, artralji ve periferik nörit klinik belirtileridir. Resim 1-39 Poliarteritis nodoza (klasik), mikroskopi Burada klasik flekil akut PAN’da arter duvar›n›n daha büyük bir büyütmesi izlenmektedir. Zamanla lezyon fibrozis ile iyileflebilir ve damar lümeni daral›r. Hastal›k en çok genç yetiflkinleri etkiler. Akut, subakut veya alevlenmeler ve remisyonlarla kronik seyir gösterebilir. Mezenterik arterlerin tutulumu barsak iskemisi veya enfarktüsü nedeniyle kar›n a¤r›s›na neden olabilir. Böbrek tutulumu böbrek yetmezli¤ine yol açabilir. PAN’l› hastalar›n üçte biri hepatit B virusu ile enfektedir. Kortikosteroidler ve siklofosfamid ile tedavi olgular›n %90’›nda gerilemeler (remisyonlar) veya flifa ile sonuçlan›r. Tedavi edilmedi¤inde ise hastal›k ölümcül olacakt›r.