26 Hücresel Adaptasyonlar, Hücre Zedelenmesi ve Hücre Ölümü Germ hücreleri Kök No al rm hü e cr hücre leri Telomer uzunlu¤u Telomeraz aktivasyonu Kanser hücresi Büyümenin durmas› Hücre bölünmesi fiEK‹L 1-9 Telomer hipotezi ve ço¤alma kapasitesi. Telomer uzunlu¤u belli say›da hücre bölünmesine göre ayarlanm›flt›r. Normal somatik hücrelerde telomeraz aktivitesi yoktur ve telomerler büyüme duraklamas› veya y›pranma görülene kadar artan hücre bölünmeleri ile ilerleyici olarak k›sal›r. Germ hücreleri ve kök hücrelerin ikisi de telomeraz aktivitesi içerirler, fakat sadece germ hücreleri telomer uzunlu¤unu tam olarak dengelemek için yeterli enzim düzeylerine sahiptir. Kanser hücrelerindeki telomeraz aktivasyonu normal somatik hücrelerdeki ço¤alma kapasitesini s›n›rland›ran telomerik saati inaktive eder (Holt SE, et al: Refining the telomeretelomerase hypothesis of aging and cancer. Nat Biotech 14:836-839,1996’dan modifiye edilmifl ve yeniden çizilmifltir). • • Antioksidan savunma mekanizmalar›. Antioksidan savunma mekanizmalar›nda azalma (örn., vitamin E) yaflam süresinde azalma ile do¤ru orant›l›d›r. Hasarl› DNA’n›n tan›nmas› ve onar›m›. Yafllanma sürecinde DNA onar›m›n›n önemi prematür yafllanma gösteren Werner sendromlu hastalarda gösterilmifltir. DNA helikazdaki bir defekt bu sendroma neden olur ve kromozomal hasarda h›zl› bir birikimle sonuçlan›r; bu durum normalde yafllanmayla oluflan zedelenmeyi and›r›r. Genetik instabilite prematür yafllanma ile iliflkili di¤er hastal›klar›n da karakteristik özelli¤idir.