4 BÖLÜM 1 Kan Damarlar› Resim 1-7 Ateroskleroz, mikroskopi Aortan›n bu enine kesiti yüzeyde, köpük hücreleri içindeki lipitin y›k›m›ndan oluflan çok say›da kolesterol yar›klar› içeren büyük geliflmifl bir ateromu göstermektedir. Lümene bakan yüzeyde, en solda ülser oluflumu ve kanamal› fibröz takke görülmektedir. Mural trombüs oluflumuna zemin haz›rlayan bu ülserleflmeye ra¤men ateromatöz embolüsler nadirdir (veya en az›ndan, klinik olarak bunlardan kaynaklanan önemli komplikasyonlar az görülür). Sa¤da, kal›n medyal tabakan›n sa¤lam ve adventisyan›n normal oldu¤una dikkat ediniz. Ateromlar büyürken, yüzeylerinde trombüs geliflimine zemin haz›rlayan ülserasyonla komplike olabilir. Trombüsün organizasyonu pla¤›n boyutunu daha fazla artt›r›r. Resim 1-8 Ateroskleroz, mikroskopi Aortik ateromun nekrotik merkezine ait bu büyük büyütmede köpük hücreleri ( ) ve kolesterol yar›klar› (I) görülmektedir. Aterom oluflum sürecinde, endotel zedelenmesi permeabilite art›fl›na, lökosit adezyonuna ve kan monositlerini çeken sitokinlerin sal›nmas›na neden olur. Kan monositleri makrofajlara dönüflerek lipidlerin birikimi ile köpük hücreleri haline gelir. Makrofajlar oksitlenmifl LDL kolesterolü temizleyici reseptörleri yoluyla kolayca içlerine al›r. Makrofajlar LDL kolesterolu okside eden toksik oksijen türevlerini üretir. Artan serum LDL, oksitlenmifl LDL bileflenini artt›rarak bu süreci ilerletir. Buna karfl›n, HDL kolesterol ateromdaki lipidin mobilizasyonunu ve karaci¤ere naklini sa¤lar. Resim 1-9 Ateroskleroz, mikroskopi Bu koroner arterde a¤›r derecede daralma vard›r. ‹ntima içine düz kas hücre göcü ve proliferasyonu, büyüyen fibro-ya¤l› bir ateromu oluflturur. Buradaki H+E boyas› ile sa¤ altta mavimsi görünen genifl kalsifikasyon alan›ndan dolay› bu bir “kompleks” ateromdur. Kompleks ateromlarda kalsifikasyon, trombozis veya kanama olabilir. Bu gibi kalsifikasyonlar lümeni geniflleten koroner anjioplastiyi çok zorlaflt›r›r. Bir arterin yar›çap›n›n yar› yar›ya azalmas› ak›ma direnci 16 kat artt›r›r. T›kanman›n derecesi %70 veya daha fazla oldu¤unda anjinan›n klinik semptomu ço¤unlukla mevcuttur. Böyle hastalar myokard enfarktüsü ve disritmilere ba¤l› ani ölümü kapsayan akut koroner sendromlar yönünden büyük risk alt›ndad›r.