Sürrenal Bezlerin Anatomisi
Sürrenaller; retroperitoneal alanda her iki böbre-
¤in üst ve önüne do¤ru yerleflmifl, 3-5 gr a¤>rl>¤>n-
da iki yass> bezdir. Sa¤ taraf sola nazaran biraz
küçüktür ve üçgen fleklindedir. Sol taraf ise ay gö-
rünümündedir.
Sa¤ sürrenal, diafragman>n sa¤ krusunun he-
men alt>nda olup, önden karaci¤er taraf>ndan ör-
tülmüfltür. Hatta bazen karaci¤er parankimi içeri-
sine gömülü olarak da bulunabilir. Medialde vena
kava ile çok yak>n komfludur. Ço¤u kiflide vena
kava sürrenalin ön iç k>sm>n> örter. Afla¤>da ise re-
nal ven ve renal arter ile komfludur. Vena kavaya
direkt boflalan sürrenal venlerin çok k>sa olmas> ve
hemen karaci¤erin alt>ndan aç>lmas> sa¤ sürrena-
lin cerrahisini güçlefltirir. Sa¤ sürrenalin ço¤u sa¤
renal arterden ayr>lan inferiyor sürrenal arter tara-
f>ndan beslenir. Orta bölümü aorttan direkt gelen
mediyal sürrenal arter, apeksi ise inferior frenik
arterin bir dal> olan süperiyor sürrenalis arterden
beslenir. Venleri vena kavaya dökülür.
Sol sürrenal ise; posterior bölümü ile diafrag-
ma krusuna yaslanm>flt>r. Pankreas>n kuyru¤u ve
dalak sürrenal ön yüzüne yak>n komfludur. Sol
sürrenalin büyük bir k>sm>n> aorttan direkt ç>kan
mediyal sürrenal arter besler. Üst ve alt bölümleri
sa¤da oldu¤u gibi beslenir. Venleri ise do¤rudan
sol renal vene dökülür.
Sürrenal bezlerin lenfatik drenaj> lomber lenfa-
tikler arac>l>¤>yla olur. Gerota fasias>n>n böbre¤i
örten ön ve arka yüzü, böbre¤in üzerinde birlefltik-
ten sonra kal>n bir tabaka oluflturur. Bu tabaka
tekrar ikiye ayr>larak sürrenalin ön ve arkas>n>
çevreler. Sürrenal bezler ürogenital sistemin bir
parças> olarak kabul edilirler (Tablo 30.1).
Sürrenaller histolojik, embriyolojik ve fonksiyo-
nel aç>dan korteks ve medülla olmak üzere 2 ayr>
bez yap>s>ndad>r (Resim 30.1). Embriyolojik olarak
korteks mezodermal, medülla ektodermal orijinlidir.
Sürrenal Korteks
Sürrenal kitlesinin %90'>n> oluflturur. Lipidle dolu
hücreler nedeniyle tipik olarak sar> renklidir. Üç
zondan oluflmufltur. Bu üç zondan temelde koles-
terolden sentezlenen de¤iflik hormonlar salg>lan>r
(Resim 30.2).
a. Zona glomerüloza: Aldosteron senteziyle distal
tubuliden sodyum reabsorbsiyonunu sa¤laya-
rak kan bas>nc> ve kan hacmi üzerine etkilidir.
b. Zona fasikülata: Korteksin en genç bölümü
olup kortizol sentezinden sorumludur.
c. Zona retikülaris: Korteksin en yafll> bölümü
olup seks hormonlar>n> (androjen ve östrojen)
üretir.
Sürrenal korteksi ACTH kontrolündedir ve fe-
ed-back mekanizmas> kortizolle olur. Zona glome-
rüloza ise anjiotensin kontrolündedir.
Sürrenal Medülla
Eozinofilik, granüler sitoplazmal> (kromaffin) hüc-
reler ve küçük, yuvarlak ganglion hücrelerinden
Dr. Murat Bozlu
Sürrenal Hastal>klar>
B Ö L Ü M
3 0
1191
Tablo 30.1
I
Sürrenal Glandlar>n Ürogenital Sistemle
Korteks embriyolojik olarak ürogenital sistemle iliflkilidir
D>fl genital sistem ve gonadlar üzerinde sürrenal hormanlar
etkilidir
Sürrenal hastal>klar>n>n ço¤u ürogenital sistemle ilgili
bulgular verir
Böbreklerle çok yak>n komfluluklar> vard>r