temel üroloji Page 51

hastalar>n ço¤unda öncesine ait ölçümler elde edi-
lemez ve tan> sorunu ortaya ç>kabilir. Anemi, nöro-
pati, renal osteodistrofi ve bilateral küçük böbrek-
ler kronik böbrek yetmezli¤ini düflündüren ipuçla-
r>d>r. Akut böbrek yetmezli¤i tan>s> konduktan
sonra nedenin ayd>nlat>lmas>na yönelik de¤erlen-
dirmelerin yap>lmas> gerekir.

m> aniden duran bu hastalarda lom-

ber a¤r> ve hassasiyet genellikle vard>r. Bulant>,
kusma, abdominal distansiyon olabilir, Kanda me-
tabolizma art>klar>n>n süratle yükselmesine ba¤l>
yorgunluk, apati ve neticede koma geliflir. Akut id-
rar retansiyonu anüri ile en s>k kar>flan nedendir.
Mesane veya üretra rüptürü, üretra tafl>, benign
prostat hiperplazisi, prostat kanseri gibi infravezi-
kal akut obstrüksiyon yapabilecek durumlarda gö-
rülen akut idrar retansiyonunun, klinik olarak gö-
be¤e kadar yükselen mesane ve fliddetli suprapu-
bik a¤r> ile tan>nmas> kolayd>r. Mesane kateteri-
zasyonu yap>larak, mesanenin boflalt>m>yla hem
akut idrar retansiyonunun acil tedavisi yap>lm>fl
olur hemde anüriden kesin olarak ay>r>c> tan>s> ko-
nulmufl olur.

Laboratuvar Bulgular>

Bu hastalarda anüri olmakla beraber toplanabilen
az miktardaki idrarda hematüri tespit edilmesi in-
traluminal obstrüksiyon belirtisi olabilir. Kreatine-
mi ve azotemi süratle yükselir. En önemli elektro-
lit bozuklu¤u serum potasyum seviyesinin yüksel-
mesidir. Ayr>ca asit iyonlar>n ekskresyonunun
azalmas>na ba¤l> olarak metabolik asidoz geliflir.

Radyoloji

Direk üriner sistem grafisi ile obstrüksiyon yapan
tafl tespit edilebilir. IVP üre 60mg'den fazla ise sa-
dece nefrogram faz>n> gösterir. Obstrüksiyonun
üzerindeki bas>nç efektif glomerüler bas>nç olan
25-35 mm Hg'nin üzerine ç>kt>¤>nda f>ltrasyon pra-
tik olarak duraca¤>ndan kaliksler, pelvis ve üreter
görülmez. Ultrasonografi ile %90'dan fazla ekstra-
renal obstrüksiyon olup olmad>¤> tespit edilebilir.
Üst toplay>c> sistemde dilatasyon, parankim kal>n-
l>¤>nda azalma ve hidronefroz görülür.

Noninvaziv metodlar>n yeterli olmad>¤> veya

flüpheli sonuçlar>n al>nd>¤> vakalarda retrograd pi-
yelografi ile hem obstrüksiyonun yeri tespit edile-
bilir, hem de tedavi edici olabilir.

Tc 99m-DTPA ile yap>lan renal sintigrafide izo-

topun renal pelviste retansiyonu tespit edilir. An-
cak ultrasonografi sintigrafiye üstündür.

Tedavi

Postrenal böbrek yetmezli¤inde hastan>n anüriden
kurtar>lmas> ilk ifllem olmal>d>r. E¤er bir üreter ka-
tateri veya double-J katater obstrüksiyonun üzeri-
ne geçirilebilirse hastan>n genel durumu düzelene
kadar yerinde tutulmal>d>r. Aksi taktirde perkütan
nefrostomi yap>lmal>d>r. Postobstrüktif diürez es-
nas>nda su ve elektrolit dengesi korunmal>d>r.
Hastan>n genel durumu düzeldikten sonra obs-
trüksiyonu ortadan kald>rmaya yönelik kesin te-
davi yap>lmal>d>r.

KAYNAKLAR

Burhinsky DA., Wish J.B. Hou S.H., Cohen J J., Harring-

ton-acaquire renal insufficiency. Proc. Am. Soc. nep-
hrol. 1979, 12:205.

Gerçel R. Akut böbrek yetmezli¤i. Günalp <., Gerçel R. Kaf-

kas M., Yaman S.(eds). Üroloji, Ankara Üniversitesi
Bas>nevi, Ankara, 1973, s.77-83.

Özdiler E. Böbrek fonksiyon testleri ve böbrek yetmezli¤i,

Anafarta K., Kalemli M., Özdiler E.(eds): genel ve pra-
tik üroloji Yarg>ço¤lu Matbaas>, Ankara, 1980, s.90-
112.

Powers TA., Grove, R.B., Bauriedel, J.U., Orr, S.C., Melton,

R.E., Bowen, R.D.: Detection of ohstructive uropathy
using 99 m technetium diethyientriaminepentaaceti-
cacid J. Urol. l98l, 124:588.

Sanders R.C.: The practical vatve of diagnostic ultrasound

urology J. Urol. 1981,126:283.

Yaman L.S., Böbrek yetmezli¤i, diyaliz ve transplantas-

yon. Yaman, L.S.; Gö¤üs O.: Müftüoglu Y.Z.; Kupeli S.;
Anafarta K.; fiafak M., Bedük Y., Ar>kan N. (Eds): Üro-
loji. Günefl Kitabevi, Ankara, 1990, s.451-469.

Temel Üroloji

948