form tan> yöntemleri uygulanmaz.
Tan> Yöntemleri
hikaye ve fizik muayeneye ek olarak gerekli tetkik-
ler acil flartlarda uygulanmal>d>r. Afla¤>da s>rala-
nan tetkiklerin tümünün her hastada yap>lmas>
zorunlulu¤u yoktur. Tetkikler tan> konulana kadar
sistematik olarak yürütülmelidir.
incelemeye tabi tutulur. Gros hematürinin görül-
mesi üriner sistemin travmaya efllik etti¤inin belir-
tisidir. P>ht>n>n yap>s> hematürinin lokalizasyonu
hakk>nda fikir verebilir. Bazen miksiyon d>fl> üret-
ral kanamalar (üretroraji) olabilir veya hastan>n
üretra meas>nda taze kan gözlenebilir. Bu da üret-
ral travman>n varl>¤>n> ortaya koyar, idrar örne¤in-
de mikroskopik düzeyde hematüri saptanabilir.
Hematürinin bulunmamas> üriner sistem travma-
s>n> ekarte ettirmez. Örne¤in tek tarafl> böbrek
toplama sistemi veya üreter kopmalar>nda o taraf-
tan idrar drenaj> olmayaca¤>ndan idrar bulgusu
negatif kalabilir.
terizasyona gerek yoktur. Hasta miksiyon yapam>-
yorsa veya üretroraji varsa, üretral kateterizasyo-
na baflvurulmadan önce derhal retrograt üretrog-
rafi yap>lmal>d>r. Bunun nedeni üretradaki trav-
man>n yerini ve seviyesini sapt>rmadan net olarak
tan>mlayabilmektedir. fiayet üretrografi hemen ya-
p>lam>yorsa üretral kateterizasyon, dikkatli olmak
kayd> ile ilk uygulama olmal>d>r. Kateter tak>ld>¤>
yerde pozisyon de¤ifltirilerek yönlendirilme¤e çal>-
fl>lmal>, ancak asla zorlanmamal>d>r. Aksi taktirde
inkomplet üretral rüptür komplet hale dönüflebi-
lir. E¤er kateter üretraya rahatça geçebiliyorsa
üretral devaml>l>¤>n bozulmad>¤> anlafl>l>r.
mantasyonu ve derecelerini ortaya koydu¤u gibi,
böbrek ve psoas konturlar>n> da belirler. Baz> olgu-
larda retroperitoneal hematom veya ürinoma ba¤l>
olarak geliflen skolyoz ve psoas çizgisi kayb> önem-
li radyolojik bulgular olarak karfl>m>za ç>kar. Ayr>-
ca simfizis pubis k>r>klar> da üretra ve mesane ya-
ralanmalar>n> akla getirdi¤i için önemlidir.
yon s>f>ra kadar düfler ve bu durumda iVP fikir
vermez. Bunun d>fl>ndaki durumlarda iVP her üri-
ner sistem travmas> düflünülen olguda acil olarak
uygulanmal>d>r. iVP, böbreklerdeki fonksiyon bo-
zukluklar>n> ortaya koydu¤u gibi, üriner sistemin
travmaya ba¤l> olarak geliflen anatomik bozukluk-
lar>n> da gösterir. Bu nedenle üriner sitem travma-
lar>nda kullan>lan en önemli testlerden bir tanesi-
dir.
doldurulmas> gerekir. Tam mesane distansiyonu
için en az>ndan 300ml. suland>r>lm>fl kontrast
madde mesane içerisine bir katater vas>tas>yla ve-
rilir. Mesane doldurulduktan ve yerçekimine göre
boflalt>ld>ktan sonra filmler çekilmelidir. Mesane
duvar>ndaki detektif bulgular, ekstravazasyon, pe-
rivezikal bölgedeki kitle ve hematomlar>n bas> be-
lirtileri bu yöntemle ortaya ç>kart>labilir. Bilgisa-
yarl> Tomografi ile yap>lan sistografi mesane trav-
mas>n> saptayan mükemmel bir yöntemdir.
F kal>nl>¤>nda Foley sonda, balon k>sm> fossa navi-
külariste ve balonu 3 ml suyla fliflirilerek tesbit
edilir. Daha sonra 20 cc suda çözünebilir kontrast
madde, kateterden içeriye h>zla enjekte edilir. Bu
esnada ön-arka, oblik grafiler çekilir. Üretrografi,
üretran>n devaml>l>¤>>n>, ekstravazasyon varl>¤>n>
hatta üretra tam kopukluklar>n> gösterebilir.
parankimal hasar>n>n derecesini kesin olarak or-
taya koymak için uygulan>r. Gelfoam veya otolog
p>ht>yla embolizasyon planlanan hastalarda ve
pelvik fraktürlere ba¤l> inatç> kanamalar>n tan>m-
lanmas>nda da yarar sa¤lar.
man>n ve hematomun derecesini belirlemek ama-
c>yla yap>l>r. Non-invaziv bir yöntem olmas> ve do¤-
ruya yak>n bilgi vermesi bak>m>ndan özellikle
ürografi yap>lamayan veya yap>l>p da sonuç al>na-
mayan olgularda tercih edilir.
lur.
deki travma hak>nda kesin bilgi verir. Ayn> zaman-
da gerekli görüldü¤ü durumlarda RGP de yap>l>r.