background image
A¤r> hastan>n hekime baflvurmas>n> sa¤layan bafl-
ta gelen semptomlardan biridir. Sübjektif bir
semptom olup fliddeti kifliden kifliye ve olufl flekli-
ne göre de¤ifliklik gösterir. A¤r>n>n bafllang>ç flekli,
lokalizasyonu, yay>l>m> ve fliddeti ile a¤r>ya sebep
olan üriner sistem patolojisi aras>nda iliflki kur-
mak ço¤u kez olas>d>r.
Üriner sistemde a¤r>n>n ana nedeni bas>nç ar-
t>fl>yla birlikte ortaya ç>kan gerilmedir. Bu gerilme-
nin olufl süreci ve patolojinin lokalizasyonu a¤r>-
n>n fliddetini etkiler. Üriner sistem a¤r>lar> fliddeti-
ne göre künt a¤r> ve kolik a¤r>s> fleklinde olabilir.
Künt a¤r> uzun süreli, parsiyel obstrüksiyonlarda
görülen a¤r> fleklidir, hafif ve sürekli tiptedir. Kolik
a¤r>s> ise ani, komplet obstrüksiyonlar ile oluflur,
intermittan ama k>vrand>r>c> karakterdedir. Bu-
lant>, kusma gibi gastrointestinal sistem semp-
tomlar> ve mikroskopik veya makroskopik hema-
türi ile birlikte seyredebilir.
Üriner sistem a¤r>lar> lokal a¤r> veya yans>yan
a¤r> tiplerinde olabilir. Lokal a¤r> patolojinin gelifl-
ti¤i organ>n anatomik lokalizasyonuna uyan bölge-
de hissedilir. Örne¤in hasta böbre¤in a¤r>s> ayn>
taraf kostovertebral aç> ve bö¤ürde duyulur. Yan-
s>yan a¤r> hasta organa ait a¤r>n>n daha uzaktaki
bölgelerde duyulmas> fleklinde olur. Üreter üst ucu
tafl>na ba¤l> üreter koli¤inin ayn> taraf testiste du-
yulmas> bu tip a¤r>ya örnektir.
Ayr>ca ortak duyusal innervasyon nedeniyle
üriner sistem organlar>n>n a¤r>lar>, gastrointesti-
nal ve jinekolojik sistem organlar>ndan kaynakla-
nan a¤r>lar> taklit edebilir.
Böbrek A¤r>s>
Böbrekler T12- L2 düzeyinden gelen bir grup sinir
hücresinin oluflturdu¤u renal pleksusdan innerve
olmaktad>r. Bu pleksusa çöliyak ve aortikorenal
ganglionlardan ve alt torasik sinirler ile orta ve alt
splanknik sinirlerden dallar gelmektedir. Renal
pleksusdan gelen otonom sinirler renal arteri izle-
yip böbrek hilusuna girerek pelvis, kaliksler ve pa-
rankime dallar verirler. Böbrek korteksi ve kapsül
civar>ndan ç>kan afferent lifler ise sempatik liflerle
Tl l- L2 düzeyine ulafl>rken, çok az bir bölümü de
Nervus vagus ile ayn> yolu izler. Tipik böbrek a¤r>-
s> künt ve sürekli karakterdedir ve 12. kotun alt>,
sakrospinal kas>n lateralinde, kostovertebral aç>da
hissedilir. Böbre¤in otonomik afferent lifleri ingui-
nal ve femoral bölgeden gelen somatik lifler ile ay-
n> yerden spinal korda girdiklerinden, a¤r> s>kl>kla
subkostal bölge ve alt abdomene yay>l>r. A¤r> renal
kapsülün ani gerilimi ile geliflir. Akut piyelonefrit-
de oluflan ödem veya akut üreteral obstrüksiyon-
daki ani böbrek içi bas>nç art>fl> tipik böbrek a¤r>-
s> nedenleridir. Polikistik böbrek hastal>¤>, basit
kistler, üreteropelvik bileflke darl>¤>, medüller sün-
ger böbrek, renal ven trombozu, renal karbonkül,
perinefrik abse, atnal> böbrek gibi patolojilerde a¤-
r> görülebilir. Ancak ani kapsül gerilmesine yol aç-
mayacak kadar yavafl ilerleyen kanser, kronik pi-
yelonefrit, koraliform tafl, polikistik böbrek ve kro-
nik üreteral obstrüksiyona ba¤l> hidronefrozlarda
a¤r>n>n çok hafif veya hiç olmayaca¤> da ak>lda tu-
tulmal>d>r.
Üreter A¤r>s>
Üreterin üst bölümü renal ve aortik pleksuslar-
dan, orta bölümü superior hipogastrik pleksus-
dan, alt bölümü ise inferior hipogastrik pleksustan
gelen lifler ve hipogastrik sinirden innerve olur.
A¤r>
Dr. Metin Sevük, Dr. Ahmet Dan>flman
Ürogenital Sistem
Hastal>klar>nda
Semptomatoloji ve Klinik
Muayene
B Ö L Ü M
4
55