anjiografi s>ras>nda insidental olarak saptanmak-
tad>r. Koroner arter hastal>¤> olan hastalar>n
%30'unda; periferik vasküler hastal>¤> olan hasta-
lar>n %50'de görülebilmektedir.
nal arterin proksimal 2-3 cm'de yer al>r. Distal ar-
ter ve dal tutulumu nadirdir. Aterosklerotik plak-
lar, renal arter içerinde oluflabilece¤i gibi, aorta içe-
risinde oluflup renal artere uzanabilir. Olgular>n
üçte birinde aterosklerotik lezyon bilateraldir.
oklüzyonuna neden olabilir. Renal kitlenin tümü
etkilendi¤i zaman (örn, bilateral stenoz veya
varolan tek böbrekte stenoz), renal arter stenozu-
nun progresyonu renal fonksiyon bozuklu¤una
neden olabilir. Bu durum iskemik nefropati olarak
isimlendirilir.
deki darl>¤>n ilerledi¤i gösterilmifltir. Hastalar>n
%9-16's>nda tam obstrüksiyon geliflmifltir. Bafllan-
g>çta darl>k derecesi yüksek hastalarda tam obs-
trüksiyon geliflme olas>l>¤> daha fazlad>r.
denidir. Fibromüsküler displazi hastalar> klasik
olarak genç (<30 yafl), kad>n ve sigara öyküsü olan
hastalard>r.
kinleri tutan bir hastal>kt>r. Primer olarak arterin
intima tabakas>nda çepeçevre kollagen birikmesi
sonucu arteryel lümen daralm>flt>r. Anjiografide
renal arterin proksimal veya orta k>sm>n> tutan lo-
kal bir darl>k görüntüsü verir.
ile karakterizedir. Renal arter duvar>nda konsan-
tre bir kal>nlaflmaya yol açar. Bu hastal>k çocuk ve
genç yetiflkinleri etkiler ve progresiftir.
renal arterin media tabakas>n> tutar ve genelde ar-
ter dallar>na da uzan>r. 30-40 yafllar>nda kad>n
hastalar> daha çok etkiler. S>kl>kla renal arterlerin
bilateral tutulumu mevcuttur. Lezyonlar anjiogra-
fide tespih taneleri gibi görünür ve aterosklerotik
ve dallar>n> tutar.
kollagen tabaka ve s>k> stenotik lezyonlarla karak-
terizedir. Lezyonlar oldukça stenotik ve progressif-
tir. 15- 30 yafl aras> genç bayanlarda görülür.
Fizyolojisi
artt>rabilece¤i gerçe¤i 100 y>ldan daha fazla önce
Tigerstedt ve Bergman'>n deneysel çal>flmalar>nda
Renini tan>mlamalar> ile ortaya konuldu. Renin
1939 da izole edildi ancak beklenmedik bir flekilde
vazokonstrüktör etkinli¤inin oldukça düflük oldu-
¤u görüldü. 1950'lerde Skeggi ve ark. Anjiotensin
I, konverting enzim, anjiotensin II' den oluflan hor-
monal kaskad> tan>mlad>.
elektrolit dengesinin düzenlenmesinde önemli rol
oynayan, pek çok molekülün birbirleri ile etkile-
flimli olarak görev ald>¤> karmafl>k bir sistemdir.
RAA sisteminde rol oynayan bafll>ca moleküller;
anjiotensinojen, renin, farkl> tiplerde anjiotensin-
ler, anjiotensin converting enzim (ACE) ve aldoste-
rondur. Renin, anjiotensinojenin anjiotensin I'e
dönüflmesini sa¤lar. Bu, sistemin h>z k>s>tlay>c>
basama¤>d>r. Anjiotensin I, ACE arac>l>¤>yla güçlü
bir vazokonstrüktör olan anjiotensin II'ye dönü-
flür. Anjiotensin II güçlü vazokonstrüksiyon etkisi-
nin yan>nda adrenal korteksten aldosteron sal>n>-
m>n> uyar>r böylece su ve tuz tutulumu artar.
jiotensin moleküllerinin prekursörüdür. Anjioten-
sinojenin prekursörü olan preproanjiotensinojen,
as>l olarak karaci¤er hücrelerinden üretilmekle
birlikte kalp, kan damarlar>, böbrek ve adipoz do-
kudan da üretilebilece¤i konusunda kan>tlar bu-
lunmaktad>r. Preproanjiotensinojen sinyal peptid-
lerinden ayr>l>r ve anjiotensin olarak dolafl>ma sa-
l>n>r ve renin taraf>ndan anjiotensin I'e dönüfltürü-
lür.
sentezlenen ve anjiotensinojenin anjiotensin-I'e
dönüflümünde rol oynayan bir aspartil proteolitik
enzimdir. RAA sisteminin h>z k>s>tlay>c> basama¤>-
n> katalizleyen bir enzim oldu¤u için renin sal>n>-