Böbreklerin bafll>ca iki büyük görevi vard>r:
1. 2. Endokrin fonksiyonu
Böbrekler idrar oluflturma fonksiyonu ile flu
görevleri yerine getirirler:
1. Metabolizma: Özellikle protein metabolizmas>
sonras> oluflan üre, kreatinin, ürik asit, fosfat-
lar, sülfatlar gibi art>klar>n ve toksik maddele-
rin at>lmas>.
2. Organizmada su ve elektrolit dengesinin dü-
zenlenmesi,
3. Asit-baz dengesinin sa¤lanmas>
4. Organizma için gereksiz yabanc> maddelerin
(çeflitli ilaçlar, boyal> maddeler gibi) at>lmas>.
Böbreklerin bilinen bafll>ca endokrin fonksi-
yonlar> flunlard>r.
1. Eritropoietin salg>lanmas>
2. Renin salg>lanmas>
3. Prostaglandinler
4. Kallikrein-kinin sistemi.
Böbre¤in Fizyolojik Anatomisi
Böbre¤in idrar oluflturma fonksiyonu her biri ayr>
bir ünite olan nefronlar taraf>ndan sa¤lan>r. Kendi
bafl>na idrar yapma yetene¤ine sahip bu nefronlar
her böbrekte l milyon ile l milyon 250 bin aras>n-
da de¤iflen bir say>da bulunur. Her iki böbrekte
toplam nefron say>s> 2-2.5 milyon aras>ndad>r.
Böbrek fonksiyonlar>n> aç>klamak için bir nefro-
nun fonksiyonunu incelemek yeterlidir. Nefron; l.
S>v>n>n filtre edildi¤i glomerül, 2. Filtre edilen s>v>-
n>n Bowman kapsülünden böbrek papillas>na ka-
dar akarken idrar niteli¤ini kazand>¤> tübülüsler-
den (proksimal tübüli, Henle kulpu distal tubuli,
kollektör kanallar) oluflmufltur.
Böbreklerdeki nefronlar>n büyük ço¤unlu¤un-
da glomerüller böbrek yüzeyine yak>n olarak yer-
leflmifllerdir. Bunlara kortikal nefronlar denir.
Bunlarda Henle kulpunun ince segmenti çok ince-
dir.
Glomerülleri medullaya yak>n nefronlara ise
jukstamedullar nefronlar denir. Bunlar>n, Henle
k>vr>mlar> çok uzundur ve medullan>n derinlikleri-
ne, hatta böbrek papillalar>na kadar uzan>r (Resim
3.2).
Böbrek Fizyolojisi
Dr. Yusuf Ziya Müftüo¤lu, Dr. Kadri Anafarta
Ürogenital Sistemin
Fizyolojisi
B Ö L Ü M
3
27
Arkuat
arter
10 mm Hg
Afferent
arteriyol
Afferent
arteriyol
18 mm Hg
13 mm Hg
Peritübüller
kapillerler
10 mm Hg
8 mm Hg
Arkuat ven
6 mm Hg
interstisyel s>v>
Vaza rekta
0 mm Hg
Pelvis
Henle
k>vr>m>
Kal>n
segment
Kortikal
toplay>c> tübül
Distal tübül
18 mm Hg
Proksimal tübül
Bowman
kapsülü
Glomerulus
70 mm Hg
Venüller
Resim 3.1
I
Fonksiyonel nefron, tubuli, damarlar ve interstisyel
s>v>daki bas>nçlar>n çeflitli düzeylerdeki de¤erleri.