background image
H
astan>n muayenesine al>flk>n oldu¤unuz için bu bölümde, daha ayr>nt>l> olmak yerine sindirim sis-
temi yak>nmas> olan hastalar>n muayenesinde esas olan temel noktalar vurgulanmaktad>r.
Doktor, hastan>n fiziksel ve duygusal yönden rahat olmas> aç>s>ndan duyarl> olmal>d>r. Hasta ye-
teri kadar rahat bir pozisyonda m>? Ortam yeteri kadar s>cak m>? Perdeler ve kap>lar kapat>larak has-
tan>n mahremiyeti sa¤lanm>fl m>d>r? Hasta, odadaki di¤er kiflilerle- di¤er doktorlar, asistanlar ve ö¤-
renciler-ilgili olarak neler hissetmektedir? "Bu durum sizin için biraz rahats>z edici olabilir" fleklinde-
ki sözler hasta için rahatlat>c> olabilir. Hastay> muayene ederken özellikle hastan>n utanmas>na yol aça-
cak muayeneler öncesinde ne yap>laca¤> konusunda bilgi verilmelidir.
I.
GENEL Fnmas> bulunanlarda muayene, abdo-
minal muayene önemli bir muayene olmas>na karfl>n sadece bat>n muayenesi ile s>n>rl> kalmama-
l>d>r. Bafllang>ç de¤erlendirmesinde vital bulgular da belirlenerek genel bir fizik muayene yap>lma-
l>d>r. T>rnak yataklar> ya da konjuktivalarda solukluk var m>? Dilin rengi ve yap>s> normal mi?
Lenfadenopati var m>? Cildin renginde ve özelliklerinde de¤ifliklik var m>? Ödem var m>? Kalp,
akci¤er ve di¤er organ sistemleriyle ilgili anormallikler hastan>n sindirim sistemi yak>nmalar> ile
do¤rudan do¤ruya ilgili olmasa da hastan>n daha sonraki tedavinin düzenlenmesi s>ras>nda dikka-
te al>nmas> gerekebilir.
II. ABDOMl>r: sa¤ üst, sol üst, sa¤ alt
ve sol alt. Ancak abdomenin baz> bölümleri için epigastrik, periumblikal, suprapubik gibi daha öz-
gün terimler de kullan>lmaktad>r (fiekil 3-1).
A. Hasta pozisyonu. Hasta supin pozisyonda yatmal>d>r, hastan>n daha rahat pozisyonda ol-
mas> için bafl hafifçe kald>r>labilir. Baz> hastalar kollar>n> bafllar>n>n üzerine kald>r>rlar; bu po-
zisyon kar>n duvar>n> sertlefltirir ve periton iritasyon bulgular>n>n de¤erlendirilmesini zorlafl-
t>r>r. Hasta kollar>n> vücudunun yan>nda tutmal>d>r. Dizlerin bükülmesi kar>n duvar>n> gev-
fletebilir.
B.
1.
Kar>n cildi. Skarlar, dilate venler, deri döküntüleri ya da baflka izler var m>?
2.
Göbek normal mi? Göbekte veya kar>n duvar>nda f>t>k var m>?
3.
Karn>n flekli. Kar>n flifl mi, çukur mu? Herhangi bir flifllik var m>?
4.
Görünen peristaltik dalga veya pulsasyon var m>?
C. Oskültasyon. Abdomen muayenesi s>ras>nda palpasyon ve perküsyon s>ras>nda ba¤>rsak
seslerin özellikleri de¤iflece¤i için bu muayenelerden önce oskültasyon yap>lmas> daha uygun
olur.
1.
Ba¤>rsak sesleri. Ba¤>rsak seslerinin karakteri nas>ld>r? Sa¤l>kl> kiflilerde ba¤>rsak ses-
lerinin kalitesi ve s>kl>¤> de¤ifliktir. Açl>kta ba¤>rsak sesleri aktif iken, kar>n yemekten
sonra nispeten sessizdir. Diyareyle seyreden durumlarda ba¤>rsak seslerinin s>kl>¤> ve
fliddeti artar.çta ba¤>rsak sesleri artar, sesler yüksek
frekansl> hale gelir. Di¤er taraftan peritonit ve elektrolit dengesizli¤i gibi paralitik ileusa
neden olan durumlarda ba¤>rsak sesleri azal>r ya da kaybolur.
6
3
HASTANIN MUAYENES<