K
onstipasyonu, diyarede oldu¤u gibi, normal ba¤>rsak al>flkanl>klar>ndaki genifl farkl>l>klar nedeni
ile tan>mlamak zordur. Ancak, insanlar>n %95'inin haftal>k d>flk>lama say>s> en az üç olarak belirtildi-
¤inden, pratik aç>dan konstipasyon haftada üç kezden az d>flk>lama olarak tan>mlanm>flt>r. Konstipas-
yonda az d>flk>laman>n yan>s>ra d>flk>n>n pasaj>nda güçlük de yer al>r.
Konstipasyonun ekonomik aç>dan maliyeti oldukça dikkat çekicidir. Amerika Birleflik Devletle-
ri'nde laksatif kullan>m>na ba¤l> y>ll>k 250 milyon dolardan fazla harcama yap>lmaktad>r. Konstipasyo-
na yol açabilecek patolojilerin tespit edilebilmesi için yap>lan de¤erlendirmeler sonras>nda ç>kan ek
maliyetlerde dahil edilmifltir.
I.
ETk de¤il, bir semptomdur. Ba¤>rsak mo-
tilitesindeki de¤iflikliklere ba¤l> fonksiyonel olarak, iritabl ba¤>rsak sendromu veya semptomatik
divertiküler hastal>k gibi ba¤>rsaklarla ilgili bir duruma ba¤l> olarak veya obstrüktif kolon kanse-
ri, hipotiroidi gibi spesifik bir anormallik sonucu geliflebilir (Tablo 36-1).
A. Diyet. "Fonksiyonel" konstipasyon kad>nlarda daha s>k gözlenirken yaflla birlikte her iki
cinsiyette de s>kl>¤> artar. Diyetin özellikle lif içeri¤ine ba¤l>d>r. Amerika Birleflik Devletlerin-
de normal günlük d>flk> 100-200 gram aras>ndad>r, %80'su içerir. Diyetteki lif içeri¤i artt>kça
d>flk> a¤>rl>¤> artar, buna ba¤l> su retansiyonu ve sonuç olarak d>flk>lama say>s>nda art>fl mey-
dana gelir.
Geçmiflteki kan>tlara göre diyetteki karbonhidratlar ve birkaç graml>k polisakkarit ko-
londan sindirilmeden geçer ve kolondaki bakteriler taraf>ndan ozmotik olarak aktif partikül-
lere metabolize edilir. Bu yüzden düflük karbonhidrat ve özellikle düflük kompleks karbon-
hidrat (örne¤in meyve) içeren diyetler konstipasyona yol açabilir.
B. Azalm>fl egzersiz kab>zl>kla iliflkilidir. Özellikle yatalak, lif ve karbonhidrattan fakir diyet-
le beslenen yafll> hastalarda bafll>ca predispozan faktördür.
C. Kolon obstrüksiyonu. Sigmoid karsinom ve fekal impakt gibi obstrüktif lezyonu olan
hastalarda, küçük miktardaki sulu d>flk>n>n artm>fl pasaj>na ba¤l> ishal görülebilir. Diyare,
obstrüksiyonun proksimalinde absorbsiyonun az olmas> nedeniyle sulu d>flk>n>n obstrüksiyo-
nun etraf>ndan s>zmas>na ba¤l> olarak geliflir. Bu gibi hastalarda, altta yatan hastal>¤>n a¤>rlafl-
mas>na neden olabilecek uygunsuz antidiyareik tedavilerden kaç>nmak için tan>da dikkatli
davran>lmal>d>r.
II. TANI
A. Klinik
1.
Öykü. Yayg>n kullan>lan bir deyifle göre "Bir kiflinin konstipasyonu, di¤er kiflinin isha-
lidir". Bu yüzden klinisyen için hastan>n konstipasyonla neyi tan>mlad>¤>n> belirlemek
önemlidir. D>flk>lama s>kl>¤> nedir? D>flk> k>vam> nas>ld>r? Akut veya kronik bir du-
rum mu? Kilo kayb>, kar>n a¤r>s>, d>flk>da kan gibi semptom veya bulgular var m>?
240
36