background image
ö
zofagus, sa¤l>kl> kiflilerde nadiren infekte olur, ancak ba¤>fl>kl>k sistemi bozuk hastalarda infeksiyo-
nun s>k görüldü¤ü bölgelerdendir. Normalde özofagusun savunma mekanizmas>n> oluflturan faktörler;
tükrük ak>fl>, sa¤lam mukozas>, özofageal motilite ve afl>r> gastroözofageal reflü olmaks>z>n normal mi-
de asiditesidir.
Mukozal bütünlü¤ün korunmas>nda hümoral immünite, özellikle sekretuvar IgA önemli yere sa-
hiptir. Buna ra¤men, nötropenisi ve hücresel immünitesinde bozukluk olan hastalarda özofagus infek-
siyonlar>n>n oran>n>n daha yüksek olmas>, özofagusun esas savunma mekanizmas>n>n hücresel immü-
niteyle sa¤land>¤>n> göstermektedir.
Özofagusun infeksiyonlar> bakteriler, mantarlar veya virüsler taraf>ndan oluflturulabilir.
yonlar>n ço¤unu mantarlar (Candida albicans) veya virüsler (herpes simpleks virüs (HSV) veya sitome-
galovirüs) veya ikisinin kombinasyonu oluflturmaktad>r. Spesifik etyolojik ajan>n tan>mlanmas>, etkin
antiviral, antifungal ve antibakteriyel tedavinin planlanmas> aç>s>ndan büyük önem tafl>maktad>r.
I.
FUNGAL ÖZEFAJC.albicans fungal özofajitli hastalardan en s>k izole edilen mantard>r.
Bunun d>fl>nda Candida tropicalis, Candida parapsilosis, Candida glabrata, Histoplasma capsulatum
ve Blastomyces dermatitidis izole edilen ve etyolojide rol alabilecek di¤er mantarlard>r.
C. albicans sa¤l>kl> insanlar>n yaklafl>k %50'sinin orofarenksinde bulunmaktad>r. Ayr>ca ba¤>-
fl>kl>k bozuklu¤u olmayan kiflilerin cilt ve ba¤>rsak floras>nda da bulunur. Hücresel ba¤>fl>kl>¤> bo-
zulmufl ve antibiyotik tedavisi alm>fl hastalarda normal bakteriyel florada kandidalar lehine de¤i-
fliklik oluflabilir. Özofagus mukozas>nda fiziksel veya kimyasal hasar (asit reflüsü gibi) oluflmufl
hastalar, kandidalar>n ço¤almas> ve takiben invaziv hastal>¤>n geliflmesi aç>s>ndan artm>fl riske sa-
hiptirler. Kandida özofajitlerinin ço¤unda en a¤>r lezyonlar distal özofagusta görülür, buras> ref-
lünün hasar>ndan en fazla etkilenen bölgedir. Mukozal yap>flma ve takip eden invazyondan so-
rumlu mekanizmalar>n neler oldu¤u bilinmemektedir.
Kandidiyazis en s>k görülen özofagus infeksiyondur. Bununla birlikte, ciddiyeti de¤iflken ola-
bilmektedir. Endoskopi s>ras>nda tesadüfen saptanan asemptomatik infeksiyondan, ölüme neden
olabilecek çok ciddi infeksiyonlara kadar de¤iflebilir. Bir çal>flmada, endoskopi yap>lan ve oral
kandidas> olan HIV ile infekte hastalar>n %90'>nda mukozal lezyonlar>n sebebinin Candida oldu-
¤u gösterilmifltir. Genifl serilerde bu yüksek oran do¤rulanmam>flt>r, ancak, oral kandida için et-
kin olan tedavilerin ço¤u Candida özofajitlerinde de etkindir, bu nedenle endoskopi gibi tan>sal
giriflimler bafllang>çta topikal antifungal tedaviye yan>t vermeyen hastalara saklanmal>d>r.
Hastal>¤>n akut bulgular>n>n yan> s>ra geç sonuçlar da ortaya ç>kabilir. Yo¤un inflamatuvar ya-
n>ta ba¤l> mukozal dökülme, özofagus perforasyonu ve darl>k geliflimi bildirilmifltir.
Candida özofajitinin görülmesini kolaylaflt>ran baz> faktörler vard>r.
A. Predispozan faktörler. HIV infeksiyonu, nötropeni, hematolojik ve di¤er kanserler, or-
gan nakli, immünsupresif ilaçlar, kortikosteroidler, kanser kemoterapisi, radyasyon tedavisi,
genifl spektrumlu antibiyotikler, diabetes mellitus, böbrek yetmezli¤i, alkolizm, malnütris-
yon, yafll>l>k ve kronik mukokütanöz kandidiyazis predispozan faktörleri oluflturmaktad>r.
Kronik mukokütanöz kandidiyaziste, özofageal kandidiyazis t>rnaklar, cilt ve oral kavitenin
19
ÖZOFAGUS
117