background image
shal günlük d>flk>laman>n miktar>n>n ve s>kl>¤>n>n artt>¤> sulu d>flk>lama olarak tan>mlan>r. %60-
75'ini suyun oluflturdu¤u günlük d>flk> a¤>rl>¤> normaldeki ortalama de¤er olan 200 gram>n üzerine ç>-
kar. D>flk>n>n içindeki kat> maddelerde de de¤ifliklikler olur.
I.
NORMAL k s>ras>nda ba¤>rsaklarda az miktarda s>v> vard>r.
Günde üç ö¤ünde al>nan normal bir diyette ince ba¤>rsaklara yaklafl>k 9 L s>v> ulafl>r.Yaklafl>k 2000
mL oral olarak al>n>rken geriye kalan k>s>m gastrointestinal sistemin de¤iflik alanlar>ndan lümene
salg>lan>r (Tablo 29-1). Bu s>v>n>n %90'> ince ba¤>rsaklardan emilir. Bir-iki litre kal>n ba¤>rsa¤a ge-
çerken bu s>v>n>n da %90'> emilir. Kal>n ba¤>rsak gelen s>v>n>n tamam>n> absorbe edebilme kapa-
sitesine sahiptir. Ancak diyette bulunan ve bakteri aktiviteleri sonucu ortaya ç>kan ozmotik ola-
rak aktif emilemeyen solütler (örne¤in baz> karbohidratlar) d>flk>n>n tamamen kurumas>n> engel-
ler. Bu durum d>flk>da 100-200 ml civar>nda s>v>n>n kalmas>na yol açar. Yani ba¤>rsaklara gelen s>-
v>n>n yaklafl>k %98'i ince ve kal>n ba¤>rsaklar taraf>ndan emilirler.
D>flk> ortalama 100 mL su, 40 mEq/L sodyum (Na
+
), 90 mEq/L potasyum (K
+
), 16 mEq/L klo-
rid (Cl
-
) ve 30 mEq/L bikarbonat (HCO
3
-
) içerir.Geri kalan organik anyonlar emilmeyen karbo-
hidratlar>n bakteriyal fermentasyonu ile ortaya ç>kmaktad>r. Gastrointestinal kanalda dilüsyon
mekanizmalar> yoktur; yani d>flk>n>n ozmolalitesi plazma ozmolalitesinden daha düflük olamaz.
Asl>nda d>flk> s>v>s>n>n ozmolalitesi genellikle plazma ozmolalitesinden daha yüksektir. Emilme-
yen karbohidratlar>n bakteriyal fermentasyonu d>flk>lama sonras> da devam ederek ozmotik olarak
aktif bilefliklerin oluflmas>na yol açar.
Ba¤>rsak epitelinden su emilimi pasif olarak gerçekleflir. Bu Na
+
, Cl
-
gibi elektrolitlerin veya
fleker ve amino asitler gibi di¤er solütlerin aktif transportuyla ortaya ç>kan ozmotik gradyana ba¤-
l> olarak gerçekleflir. Ba¤>rsaktaki iyon emilimi esas olarak villuslar>n ucunda yer alan epitel hüc-
releri vas>tas>yla gerçekleflir. Kript hücreleri iyon sekresyonunda rol al>rlar: Aktif olarak emilen
ana iyon Na
+
iken salg>lanan ana iyon Cl
-
`dur.
Tüm ba¤>rsak boyunca Na
+
aktif olarak emilir. Bu emilim ba¤>rsaktaki epitel hücrelerinin ba-
zolateral plazma membran>nda yer alan Na
+
- K
+
- ATPazlarda bulunan Na
+
pompalar>yla gerçek-
182
29
TABLO 29.1
Ba¤>rsaklardaki Normal Günlük Su Miktarlari
Kaynak
Miktar (mL)
Oral
Salg>lar
Tükrük
Gastrik
Pankreatik
Biliyer
rsak
Toplam
2,000
1,500
2,500
1,500
500
1,000
9,000