1 MODERN OPERAT‹F LAPAROSKOP‹N‹N TAR‹H‹ Barbara J. Page, Jaime Ocampo, Mario Nutis ve Anthony A. Luciano Çeviri: Dr. Bülent T›rafl, Dr. Cahit Cenksoy MANTIKSIZ OLANIN YEN‹DEN TANIMLANMASI Mant›kl› adam kendini tüm düyaya uyarlar. Mant›ks›z olansa dünyaya kendini uyarlamamak için direnir. Bundan dolay› tüm ilerleme mant›ks›z olan adama ba¤l›d›r. –George Bernard Shaw Cerrahi tarihindeki dönüflümlerden en muhteflemi aç›k cerrahiden kaç›narak,minimal giriflimsel cerrahi yaklafl›m anlam›na gelen, operatif görüntülü cerrahiye geçifl olmufltur. Birço¤u operatif görüntülü- laparaskopinin ortaya ç›k›fl›n› cerrahinin flans› olarak tan›mlay›p geçen yüzy›l›n devrimsel geliflmesi anestezi iken bu yüzy›l›n geliflimi görüntülü-laparaskopi olarak kabul edilmektedir.[1] Asl›nda, görüntülü laparaskopi bugün jinekologlar, kolonoskopistler ve gastroendoskopistler taraf›ndan en çok uygulanan cerrahi prosedürdür.[2] Bizim kendi branfl›m›z için, jinekolog laparaskopistler yeni tekni¤e ilk inanan kesim olmufltur. Asl›ndan 1986 y›l›na kadar tahmini olarak sadece birleflik devletlerde 1 milyondan fazla laparaskopik sterilizasyon ifllemi yap›ld›¤› tahmin edilmektedir.[3] Bugün jinekolojik operatif görüntülü laparaskopi milyonlarca kad›n› mahveden orta düzeyde pelvik patolojilerde bile defalarca laparatomik operasyonlara maruz b›rakan dönemden kurtarm›flt›r. prosedürleri uygulama imkan› tan›m›flt›r. Ekstragenital organlar› da içeren ileri endometriozis vakas›n› tedavi etmenin mümkün oldu¤u ilk kez Nezhat taraf›ndan Amerikan Fertilite Toplulu¤u y›ll›k toplant›s›nda 1985 y›l›nda aç›klanm›flt›r. Bir y›l sonra, onun erken y›ll›k sonuçlar› “Fertility & Sterility” adl› dergide “endometriozisin cerrahi tedavisinin lazer laparaskopi ile yap›lmas›” bafll›¤› alt›nda yay›nlanm›flt›r. Bu komplike cerrahilerin laparaskopik olarak uygulanmas›n›n güvenirlik ve kolayl›¤› ›spatland›ktan sonra, Nezhat endometriozis gibi bu kadar komplike ve yo¤un hastal›klar laparaskopik olarak tedavi edilebiliyorsa hemen hemen tüm di¤er patolojilerin de bu yolla tedavi edilebilece¤ine karar verdi. Her fley söylenmifl ve yap›lm›flken, Nezhat’›n modern abdominal ve pelvik cerrahideki kavramsal at›l›mlar› endoskopik geleneklerdeki 200 y›ll›k uykudan uyand›rm›fl oldu. NESNELER‹N DO⁄AL S‹PAR‹fi‹? Bugün tüm bunlar son derece do¤al gelebilir, insano¤lunun iki aya¤› üzerinde yürümesi gibi kaç›n›lmaz olarak devrimseldir. 1970’lerin sonlar›nda operatif - video laparaskopi henüz aflikar bir flekilde neredeyse s›k›c› bir konsept olarak görülüyor, kesin bir çözüm olarak görülmüyor ve gelecek için iyi bir fikir olarak bak›lm›yordu. Geriye dönüp bakt›¤›m›zda, bir kifli bu durumun tam z›dd›n› do¤ru olarak görüyordu. Video laparaskopinin do¤umu daha çok yer çekimine meydan okumak gibi gözüküyordu. Bu aynen topa vuruldu¤u anda farkl› bir yöne bakan beyzbol oyuncusu gibi mant›¤a tamamen ayk›r›yd›. Nezhant›n yapmak istedi¤i cerrahi dünyas›na karfl› kendi düflüncelerini afl›lamaya çal›flmak, bizi 1970’lerin operatif video cerrahi alg›s›na bir süreli¤ine gezintiye ç›karmak, geliflimi engelleyen uygulanm›fl prosedürleri, eriflilebilen teknolojileri ve mant›¤› hat›rlamakt›r. NEZHAT VE ‹LER‹ OPERAT‹F GÖRÜNTÜLÜLAPARASKOP‹N‹N OLUfiUMU Genel görüflün bu noktaya gelmesi hala tamamlanmam›fl olan bir süreçtir. Asl›nda y›llar alan direnç ve ustal›k gerektiren bir ilerlemedir. Asl›nda görüntülü laparaskopinin k›sa ömrü süresinde tüm bu yeni yöntemler planlanm›fl ve kabul edilebilir olmal›yd›. Henüz, tüm cerrahi branfllar› ikna etmek cerrahinin nas›l uygulanaca¤›n›n tekrar ö¤retilmesi gerekti¤inden pek de kolay bir fley de¤ildir. Hepimizin bildi¤i gibi cerrahlar›n istekleri d›fl›nda birsey yapmaya ikna etmek bafl a¤r›tan bir fleydir. Fakat özellikle bu kadar radikal bir flekilde kafalar›n de¤iflmesini ve izledikleri kutsal çizgiden ayr›lmalar›n› sa¤lamak felakete davetiye ç›karmakt›r. Cerrahlar›n ba¤›ml› oldu¤u geleneklerinden kopmalar›n› sa¤lamak için büyük beden bir katalizöre ihtiyaç vard›. Bu isim operatif görüntülü-laparaskopinin “kurucu babas›” olarak da bilinen ileri görüfllü ve cerrahi beceri virtiözü, bu tekni¤i hayalden gerçe¤e dönüfltüren Camran Nezhat’t›r. Buna ulaflmak için, Nezhat 1970’lerin sonlar›na do¤ru görüntülü kameralar› farkl› kullan›mlar için tasarlam›fl ve ekranda ameliyatlara bafllam›flt›r. Bunlar daha sonra kendisine daha önce laparaskopik olarak denenmemifl ileri DÜNYA ‹LE ‹LG‹S‹N‹ KESEN SIRADANLIK: 1970’LER‹N BAfiINDA V‹DEOLAPARASKOP‹DEN HEMEN ÖNCE Güçlü olan asl›nda al›flkanl›klar›n imparatorlu¤udur. –Publilius Syrus. 1970’lerden Al›nan Operatif Prosedürler 1970’lerin sonlar›nda jinekolojik operatif laparaskopiyle iliflkili sorgulay›c› kesi, di¤er tarihsel hesaplar kadar ay1