![]() olan genetik farkl>l>klarla ilgilenir. ma alanlar> kromozomlar>n çal>fl>ld>¤> ((ssiitto tiik (m lel s>kl>klar>n> belirleyen faktörlerin çal>fl>ld>¤> ((p tiik fl>) ve klinik genetikçi genetik hastal>klar>n teflhisi ve bu hastalar>n bak>m> ile ilgilenen uygun e¤itim alm>fl doktor genetikçidir. G tik risk bilgilerini sa¤lay>p hasta ve ailelerin bak>- m> ile ilgilenen yeni bir sa¤l>k mesle¤idir. netik hastal>¤> tafl>y>p bir sonraki nesle geçiren ve- ya hasta olan kiflileri saptayarak topluma hizmet verirler. Genetik hastal>klar>n tan>s>, tafl>y>c> test- leri, do¤um öncesi tan> ve hayatlar>n>n daha geç dönemlerinde hastal>k geçirme riski olan kiflilerin erkenden tan>mlanmas>, klinik laboratuarlarda h>zla geliflen ihtisas alanlar>d>r. Genetik hastal>k- lar için toplum taramalar> da h>zl> bir flekilde yay- g>nlaflmaktad>r. yük bir grub hastal>¤>n etyolojisinde mutasyon ve genetik farkl>l>klar>n rolünü aç>klamakt>r. Hemen hemen bütün hastal>klar çevre ve genlerin etkile- flimi sonucu ortaya ç>karlar, ancak genetik k>sm>n göreceli rolü küçük veya büyük olabilir. 2. Kromozom hastal>klar> 3. Multifaktöriyel hastal>klar olabilir (homolog kromozomdaki allel normaldir) veya her iki kromozom üzerindeki gen mutasyona u¤ram>flt>r. Pek az vakada mutasyon mitokondiri- lerdedir. Hepsinde de tek bir gen taraf>ndan tafl>- nan genetik bilgide önemli bir hata olmufltur. Tek gen hastal>klar> genellikle belirgin ve karakteris- tik bir aile a¤ac>na sahiptir. Bu bozukluklar>n ço- ¤u nadir olup, s>kl>klar> bazen 1:500 kadar olabil- mekle birlikte ço¤unlukla bundan çok azd>r. Her ne kadar tek tek nadir olsalar da bir grup olarak tek gen hastal>klar> hastal>k ve ölümlerin önemli bir k>sm>ndan sorumludurlar. Toplumu bir bütün olarak ald>¤>m>zda tek gen hastal>klar> bütün ha- yat süresi boyunca toplumun yüzde 2 kadar>n> et- kilemektedir. Bir milyondan fazla canl> do¤umda yap>lan bir çal>flmada ciddi tek gen hastal>klar>n>n s>kl>¤> çocukluk yafl grubunda yüzde 0.36 olup, hastaneye yatan çocuklar>n yüzde 6-8'inde tek gen hastal>¤> olmas> söz konusudur. kromozom parças> bulunmas>ndand>r. Örne¤in kromozom üzerindeki hiçbir gende hata olmamas>- na ra¤men bir fazla kromozom 21 bulunmas> Down Sendromu ad> verilen tipik bir hastal>¤a ne- den olur. Bir grup olarak kromozom hastal>klar> s>k görülen hastal>klar olup canl> do¤umlar>n 7:1000'i, ilk trimestr düflüklerinin yar>s> kadar>n- dan sorumludurlar. ço¤undan sorumludur. Bu hastal>klar>n ço¤unda genetik bilgide tek bir hata yoktur. Hastal>k gen- lerdeki küçük farkl>l>klar>n bir bileflkesidir, bu de- ¤ifliklikler çevresel faktörlerle birlikte ciddi bir ha- taya yol açar veya kifliyi o probleme yatk>n hale ge- tirir. Multifaktöriyel hastal>klar>n çocuk yafl gru- bunun yüzde 5, bütün toplumun yüzde 60'>ndan fazlas>n> etkiledi¤i tahmin edilmektedir. 40 y>ll>k profesyonel hayatlar> süresince, t>pta ge- neti¤in rolünün anlafl>lmas> ve takdir edilmesinde büyük de¤ifliklikler olmufltur. Yaflamda herhangi bir zaman>n geçmifl 50 y>lda görülenden daha bü- yük bir de¤iflikli¤i kapsayabilece¤ini hayal etmek |