t>r>r. Böylece, bu hastal>k için heterozigot olan-
larda genellikle her iki gözü etkileyen multipl
tümörler izlenir. Ancak yine de, retinoblatoma-
n>n penetrans> yüksek olmas>na ra¤men tam
de¤ildir; çünkü ikinci vuruflun oluflmas> bir flans
olay>d>r.
Retinoblastomalar>n di¤er % 60'> sporadiktir;
bu olgularda tek bir retinal hücredeki
her iki
RB1 alleli, ba¤>ms>z olarak somatik mutasyon-
lar taraf>ndan inaktif edilmifllerdir. Bu nadir
bir olay oldu¤u için, tek klonal tümör (unilate-
ral) görülür ve ortalama olarak bafllang>ç yafl>
herediter formundan daha gençtir. Genetik da-
n>flma için önemli bir nokta, unilateral retinob-
lastoma hastalar>n>n % 15' inin herediter olma-
s>na karfl>n flans eseri tek gözde tümör gelifltir-
mifl olabilirler.
Herediter retinoblastomal> infantlarda, erifl-
kin yaflta osteojenik sarkom, fibrosarkom ve
melanom gibi mezenflimal tümörlerin geliflme
riski 400 kat artm>flt>r. E¤er çocuk radyoterapi
ald>ysa bu risk daha da yüksektir.
RB1 geni 13. kromozomda 13q14 band>na lo-
kalize edilmifltir. Retinoblastomal> hastalar>n
az bir k>sm>nda, kal>t>lan mutasyon 13. kromo-
zomun bu parças>n>n sitogenetik olarak gösteri-
lebilen bir delesyon ya da translokasyonu nede-
niyle olup; bu bulgu,
RB1 geninin bu lokalizas-
yonunda oldu¤unu göstermifltir. Baz> kromozo-
mal de¤ifliklikler, e¤er
RB1' e komflu genleride
etkiliyorsa retinoblastoma ek dismorfik özellik-
lere de yol açabilirler.
RB1 gen kayb> sadece retinada ve yaflam>n
daha geç evrelerinde az say>da sekonder bölge-
lerde (osteojenik sarkom, fibrosarkom ve mela-
noma yol açarak) tümör bafllat>yor olsa bile di¤er
pek çok dokuda da eksprese edilir. Bu doku spe-
THOMPSON & THOMPSON GENET
322
fi
fie
ek
kiill 1
16
6--7
7..
Tümör yüzeyine direkt olarak >fl>k verildi¤inde,
etkilenen gözde zay>f bir refleksin izlendi¤i retinobiastomal>
bir genç k>z. (Foto¤raf BL Gallie, The Hospital for Sick chil-
dren, Toronto'dan al>nm>flt>r).
Germline mutasyon
Erken bafllang>ç
gösteren
Bilateral
Multipl tümörler
M
Me
en
nd
de
elly
ye
en
n
S
Sp
po
orra
ad
diik
k
Somatik mutasyon
Normal gen
Geç bafllangç
gösteren
Ünilateral
Tek tümörler
Somatik mutasyon
Somatik mutasyon
fi
fie
ek
kiill 1
16
6--8
8..
Retinoblastoma ve kolonun ailevi polipozisinde oldu¤u gibi kanserin mendelyen ve sporadik formlar>n>n karfl>lafl-
t>r>lmas>. Somatik mutasyonun mekanizmalar> fiekil 16-9-'da verilmifltir. Tart>flma için metne bak>n>z.