background image
(Bkz., Bölüm 9, 10) yayg>n olarak kullan>lan "F
Fllu
u--
o
orre
esscce
en
ncce
e IIn
n S
Siittu
u H
Hy
yb
brriid
diiz
za
attiio
on
n ((F
FIIS
SH
H))"" olarak bi-
linir. FISH için yayg>n olarak kullan>lan prob tipi
bir kozmid, BAC veya YAC vektörüne klonlanm>fl,
genomik dizilerdir. Bir FISH probu, bir kromozom
kolunun bir parças>, bir kromozom kolunun tama-
m>ndan veya hatta bir kromozomun tamam>ndan
gelen DNA'n>n bir kar>fl>m> olabilir. Probun nas>l
oluflturuldu¤una ba¤l> olarak, bir kromozom kolu-
nun büyük bir parças>na, tüm kol veya tüm bir
kromozoma hibridize olan problar floresan ile bo-
yan>r. Bu gibi prob kar>fl>mlar>, k
krro
om
mo
oz
zo
om
m b
bo
oy
ya
am
ma
a
p
prro
ob
blla
arr>> olarak bilinirler (Örnek için Bkz., Bölüm
9). Son zamanlarda gelifltirilen iki teknik, insan
kromozomlar>n>n analizi için FISH teknolojisinin
gücünü daha dramatik olarak vurgulamaktad>r.
Bu tekniklerden ilki, kopya say>s>ndaki farkl>-
l>klar>, veya iki farkl> DNA örne¤i aras>ndaki be-
lirli kromozomal segmentlerin dozaj>n> ölçmek için
kullan>lan k
ka
arrflfl>>lla
aflfltt>>rrm
ma
all>> g
ge
en
no
om
m h
hiib
brriid
diiz
za
assy
yo
on
nu
u
(
(cco
om
mp
pa
arra
attiiv
ve
e g
ge
en
no
om
miicc h
hy
yrriid
diiz
za
attiio
on
n))''d
du
urr.. Bir ör-
nekten gelen total DNA k>rm>z> floresan bir boya
ile, di¤er örnekte yeflil bir boya ile iflaretlenir. Bu
iki iflaretli DNA örne¤i eflit miktarlarda kar>flt>r>-
l>r ve
normal insan metafaz kromozomlar> ile
FISH için bir boyama probu olarak kullan>l>r. Her
bir kromozom boyunca problardan yay>lan k>rm>z>
floresans>n yeflile oran> ölçülür. E¤er bir kromozo-
mun belirli bir bölgesinden gelen DNA her iki ör-
nekte de eflit bir miktarda FISH sinyalinde, k>rm>-
z>n>n yeflil floresansa oran> 1:1 olacakt>r. E¤er,
normal bir hücre hatt>ndan gelen DNA yeflil ile
iflaretli ve bir kromozomun bir k>sm>nda veya
hepsinde eksik materiali (m
mo
on
no
oz
zo
om
mii; Bkz., Bö-
lüm 9) veya ekstra içeri¤i olan (ttrriiz
zo
om
mii; Bkz., bö-
lüm 9) hücrelerden gelen DNA, k>rm>z> ile ifla-
retli ise, k>rm>z>n>n yeflile olan floresan oran>
1:1'den, monozomi vakas>nda 1'den daha aza
do¤ru veya kromozomun bir bölgesinde anormal
gen dozaj> olan trizomi vakas>nda 1'den yukar>
do¤ru bir sapma gösterir. Örne¤in, fiekil 4-11'de
görüldü¤ü gibi, kromozom 18p'nin ucu için k>smi
trizomili bir bireyin dokusundan gelen k>rm>z>
ile iflaretli DNA sonucu, 18p'nin ucundaki k>rm>-
z>n>n yeflile oran> 1.5:1'dir. Benzer olarak e¤er
bu birey, 18p için monosomik olsayd>, k>rm>z>n>n
yeflile olan fleoresans oran> 18p boyunca 0.5:1
olacakt>r.
Karfl>laflt>rmal> genom hibridizasyonu, özel-
likle, bir prob yapmak için DNA kayna¤> gibi
kullan>labilen fakat kolayl>kla karyotiplendirme
yap>lamayan solid tümörler ve yumuflak doku
sarkomalar> gibi dokularda gen dozundaki de¤i-
flikliklerin bulunmas> için çok kullan>fll>d>r
(Bkz., Bölüm 3). Bu teknik, kanser hücrelerinde
(Bkz., Bölüm 16) kromozomal de¤iflikliklerin
(aberration) çal>fl>lmas>nda genifl bir uygulama
alan> bulmaktad>r.
pe
ek
kttrra
all k
ka
arry
yo
o--
t
tiip
plle
en
nd
diirrm
me
e ((S
SK
KY
Y)),, dir. SKY için, temel materyal
24 insan kromozomunun her biri için bir tane
olacak flekilde, 24 farkl> kromozom boyama pro-
bunun olmas> zorunludur. Bu kromozom özgül
problar, her bir kromozomun tüm di¤er kromo-
zomlardan büyüklük ve bant karakteristi¤ine
göre (ffllo
orre
essa
an
nss--a
accttiiv
va
atte
ed
d k
krro
om
mo
oz
zo
om
m sso
orrttiin
ng
g)) kul-
lan>larak ayr>lmas>n> sa¤lar. Her bir kromozoma
özgül DNA örne¤i, farkl> dalga boylar>nda yay>lan
4
47
7
fi
fieek
kiill 4
4--1
11
1..
Kromozom boyunca floresan ya¤unlu¤unun grafik olarak gösterildi¤i karfl>laflt>r>lmal> genom hibridizasyon sonuç-
lar>, her biri farkl> bir floresan boya ile iflaretlenmifl, iki farkl> kaynaktan saflaflt>r>lan DNA, problar ile kar>flt>r>larak normal
metafaz safhas>ndaki kromozomlar>n boyanmas>nda kullan>lm>flt>r. Her bir boya ile hibridizasyon yo¤unlu¤u, iki farkl> DNA
kayna¤>nda eflit miktarda bulunuyorsa, metafaz kromozomlar>n>n tüm bölgelerinde eflit olacakt>r. Bir hücre hatt>na karfl> ge-
len di¤er bir hücre hatt>nda kromozomlardan bir tanesinin bir segmenti artm>fl veya azalm>fl ise, her bir boya ile olan hibridi-
zasyonunun yo¤unlu¤u 1:1'den sapacakt>r.
Trizomi 18p'nin distalindeki DNA k>rm>z> ile
iflaretli ve normal DNA yeflil ile iflaretli
Trizominin oldu¤u alanlarda k>rm>z>n>n
yeflile oran>=1.5:1 di¤er alanlarda 1:1
Monozomi 18p'nin distalindeki DNA k>rm>z> ile
iflaretli ve normal DNA yeflil ile iflaretli
Monozominin oldu¤u alanlarda k>rm>z>n>n yeflile
oran>= 0.5:1 di¤er alanlarda 1:1