background image
23 kromozom içeren dört haploid hücre oluflur.
Daha önce de sözü edildi¤i gibi mayoz I deki
krosover nedeni ile oluflan gametlerin kromo-
zomlar> özdefl de¤ildir. Her genin farkl> mater-
nal ve paternal allellerinin segragasyonu mayoz
I' de krosover ifllemine u¤ray>p u¤ramad>¤>na
ba¤l> olarak birinci veya ikinci mayotik bölün-
mede yer al>r (kutuya bak>n>z).
<
NS
SA
AN
N G
GA
AM
ME
ET
TO
OG
GE
EN
NE
EZ
Z<
S<<
V
VE
E F
FE
ER
RT
T<
L<
ZA
AS
SY
YO
ON
NU
U
sesi endoderminde, embriyonun d>fl>nda dör-
düncü haftadan itibaren fark edilebilir. Alt>nc>
haftada buradan genital çizgiye göç ederler, da-
ha sonra bölüm 10 da detayl> inceleyece¤imiz gi-
bi, hücrelerin efley kromozomu içeri¤ine ba¤l>
olarak (XY veya XX) daha sonra hemen testis
veya overlere farkl>laflacak olan primitif gonad-
lar> oluflturmak üzere somatik hücrelerle birle-
flirler. Spermatogenezis ve oogenezisin her ikisi
de mayoz gerektirir fakat o¤ul döller için gene-
tik ve klinik sonuçlar> aç>s>ndan zamanlamas>
ve detaylar>nda önemli farklar vard>r. Difli ma-
yozu s>n>rl> say>da hücre ile fetal yaflam>n erken
dönemi s>ras>nda s>rad>nda bafllat>l>r. Buna
karfl>l>k erkek mayozu erke¤in eriflkin hayat>
boyunca bölünen hücre populasyonlar>nda sü-
rekli olarak bafllat>l>r. dan çal>flmak çok güçtür. Diflilerde mayozun
gerçekleflebilen aflamalar> fetal yumurtal>kta,
ovulasyona yak>n dönemde oositlerde ve fertili-
zasyon sonras>nda yer al>r. Her ne kadar fertili-
zasyon sonras> aflamalar> in vitroda çal>flmak
mümkünse de daha erken aflamalara müdaha-
le edip çal>flmak s>n>rl>d>r. Erkek mayozunu ça-
l>flmak üzere testiküler materyal temin etmek
THOMPSON & THOMPSON GENET
12
M
Ma
ay
yo
oz
zu
un
n g
ge
en
ne
ettiik
k sso
on
nu
uççlla
arr>>
1.
Gametlerin oluflmas>nda temel
ad>m olan kromozom say>s>n>n dip-
loidden haploide indirgenmesi.
2. Mayoz I ve II de allellerin segragas-
yonu Mendel'in birinci kural>na uy-
gundur.
3. Homologlar>n rastgele biraraya
gelmesi ile genetik materyalin yeni-
den düzenlenmesi (shuffling) Men-
del'in ikinci kural>na uygundur.
4. Krosover ile genetik materyalin
tekrar kar>flmas> genetik varyasyo-
nu biraz daha artt>r>r fakat ilave
olarak normal kromozom ayr>lmas>-
n> (disjunction) garantilemede kri-
tiktir.
fi
fie
ek
kiill 2
­8
8.. XY çifti (okla iflaretli) ve 22 otozomal sinaptonemal kompleksi gösteren mayaozdaki spermatositlere ait
elektron mikrograf>. Bivalentlerin DNAlar> görünür ancak sinaptonemal kompleksin her, iki yan>nda uzanmakta (Fo-
tomikrograf Edinburg Western General Hospital'dan A. C. Chantley izniyle al>nm>flt>r).