background image
floresan boyalar>n farkl> kombinasyonlar> ile ifla-
retlenir. Bu yolla her bir insan kromozomu, kendi-
ne ait karakteristik dalga boyunda veya floresan-
da, bir prob taraf>ndan temsil edilmektir.
için 24 probun hepsi bir
araya getirildikten sonra metafaz kromozomlar>-
n>n FISH analizi için kullan>l>r (bkz. fiekil 9-5B).
Her kromozoma özgü prob kendine özgü dalga bo-
yunda floresans verdi¤i için yap>sal yeniden dü-
zenlenmeler rahatl>kla tan>mlanabilir ve iliflkili
kromozom tesbit edilir.
DNA D
DNA dizi analizi için en yayg>n olarak kullan>lan
yaklafl>m (ismini, 1980'de DNA dizi analizini gelifl-
tirdikleri için Walter Gilbert ile birlikte Nobel ödü-
lü kazanan Fred Senger'den alan) Sanger dizi ana-
lizidir. Günümüzde herhangi bir saf DNA fragme-
tinin dizisi, ister klonlanm>fl bir fragmentten gel-
sin, isterse de PCR ile amplifiye edilmifl hedef bir
diziden gelsin tesbit edilebilmektedir. Sanger dizi
analizi için avantaj, bafllang>çtaki orjinal kal>p için
komplementer zinciri sentezleyen DNA polimeraz>
inhibe etmek amac>yla nükleotidlerin kimyasal
analoglar>n>n kullan>lmas>d>r. DNA dizi analizini
devam ettirmek için k>sa bir oligonükleotid ile
DNA sentezi bafllat>l>r ve DNA polimeraz, kal>p ip-
lik boyunca hareket eder veya radyoaktif iflaretli
nükleotidleri ya da florsan iflaretli nükleotidleri
yeni sentezlenen zincir içersine ekler. Dört sekans
reaksiyonunun her birine dört normal nükleotidin
her biri yanl>zca bir inhibitör analogunun eklen-
mesi ile bir sekans bilgisi sa¤lan>r. Böylece, G nük-
leotidlerinin lokalizasyonunu belirleyen bir reak-
siyonla bir G analo¤u eklenir; öyle ki, DNA polime-
raz bir analo¤u ekledi¤i zaman moleküllerin bir
bölümünün uzamas> duracakt>r. Bu reaksiyondaki
normal G nükleotidi ve G analo¤unun rölatif mik-
tar>na ba¤l> olarak, baz> yeni sentezlenen zincirler
inhibe edilir ve ilk G de durur, baz>lar> ikinci G'de
durur, baz>lar> üçüncüde, baz>lar> dördüncüde du-
rur ve bu flekilde devam eder. Bu örnek daha son-
ra jel elekteroforezi ile analiz edildi¤inde, bir seri
bant, her G rezidüsünün lokalizasyonuna karfl>l>k
gelen uzan>mlarda izlenir. A, T, ve C ünitelerinin
benzer reaksiyolar>, fragmentlerin sorumlu olduk-
lar> serileri sa¤lar. Dört reaksiyona ait seri, daha
sonra analiz edilen DNA fragmentinin nükleotid
dizisini saptamak için do¤rusal bir merdiven ola-
rak okunabilir (Bkz., fiekil 4-13).
Günümüzde, DNA dizi analizine ait ifllemi oto-
matiklefltirmek için makineler gelifltirilmifltir ve
bu, hem normal hem de mutant genlerin analizi
için rutin olarak kullan>lmaktad>r. DNA dizisinin
THOMPSON & THOMPSON TIBB< GENET
4
48
8
fi
fieek
kiill 4
4--1
12
2..
Spektral karyotiplendirme (SKY). 24 kromozo-
mun her birini boyayan problar farkl> floresan boyalar ile
iflaretlenir ve tüm genom kromozomlar>n>n boyanmas>nda
kullan>l>r. Bu floresan sinyalleri karmafl>k görüntüleme
programlar> ile analiz edilir. Fotograf oluflturmak için, bilgi-
sayar floresan iflaretli 24 farkl> prob için renk oluflturur. 46,
XX difli den gelen bu metafazda Y kromozomu boyayan prob
görülmedi¤inden yaln>zca 23 renk vard>r. (bkz fiekil 9-5B)
(fiekil Natronal Human Genom Research Institute'dan Dr.
Amalia Dutra'n>n izniyle al>nm>flt>r.)
fi
fie
ek
kiill 4
4 ­
­1
13
3..
Klonlanm>fl bir DNA fragmentinin nükleotid di-
zisinin Sanger metodu ile belirlenmesi. Aç>klama için ana
metine bak>n>z.