![]() restriksiyon enzim fragmentlerine ait kolleksiyon- daki bir veya iki ilgili DNA'y> çok büyük bir sevi- yede tesbit etmeye ve araflt>rmaya imkan sa¤lar. Çift iplikli DNA fragmentleri, ilk önce iki komple- menter DNA ipliklerini ay>rt etmek için kuvvetli bir baz ile denatüre edilir (fiekil 4-6). fiimdi tek zincirli halde bulunan DNA molekülleri, daha son- ra jelden bir nitroselüloz veya naylon filtre ka¤>d> parças>na emdirme ve kapillerite vas>tas>yla trans- fer edilir (Bundan dolay> Southern blot veya Southen transfer ad>n> al>r.). için özel iflaretlenmifl bir prob kullan>l>r. Daha önce de belirtildi¤i gibi bu prob, genellikle radyoaktif ola- rak iflaretlenmifl, klonlanm>fl bir DNA parças>d>r ve kendi kendine tek zincirli hale denatüre olabilir. rinin uygun formasyonunu sa¤layan flartlar alt>nda solüsyon içinde inkübe edilir (fiekil 4-6'daki gibi). DNA'daki baz eflleflmesinin özgüllü¤ünden dolay> prob, filtredeki tüm di¤er DNA'lara de¤il, yanl>zca filtrede kendisinin komplementeri olan zincire ba¤- lan>r ve kararl> hidrojen ba¤lar> oluflturur. E¤er pro- bun kendisi klonlanm>fl genomik DNA'n>n bir parça- s> ise, prob, genellikle filtredeki bir veya iki fragment ki genin veya genlerin kullan>lan özel restriksiyon enzim ile nas>l kesildi¤ine ba¤l>d>r. E¤er prob, klon- lanm>fl bir cDNA ise, bir çok fragment ile hibridize olabilir, çünkü, genomik DNA, genellikle intronlar>n varl>¤>n>n bir sonucu olarak bir genin mRNA transk- ripti ile birlikte bulunmamaktad>r (Bkz., Bölüm 3). Ba¤lanmam>fl olan probun uzaklaflt>r>lmas> için filt- re y>kand>ktan sonra (Radyoaktif prob ba¤l> bulun- maktad>r.), probun hibridize oldu¤u bir veya daha fazla fragmentin pozisyonlar>n> aç>¤a ç>karmak ama- c>yla, röntgen filminin pozlanmas>na maruz b>rak>- l>r. Böylece fiekil 4-8'de sa¤da görüldü¤ü gibi, özgül radyoaktif bantlar, orjinal agaroz jel üzerindeki in- san DNA's>n>n her bir fleridi için röntgen filmi üze- rinde gözlenmektedir. Bu örnekte, Southern blot tekni¤i göstermektedir ki, erkek cinsiyet karakterle- rinden sorumlu olan (Bkz., Bölüm 10) X geçiflli and- rojen duyars>zl>k sendromu (testiküler feminizasyon olarakta bilinir)'na sahip bir hastadan al>nan geno- mik DNA örne¤inde bulunmamaktad>r. Southern blot bir çok genetik hastal>¤>n teflhisi için dünyadaki bütün moleküler tan> laboratuvarlar>nda standart bir ifllem halini alm>flt>r, fakat giderek PCR'a dayal> metodlar ile yer de¤ifltirmektedir. baz> vakalar>nda bulundu¤u bilindi¤i zaman, bir has- tadan al>nan DNA örne¤inde bu mutasyonun bulu- nup bulunmad>¤>n> anlamak için, bu analiz kullan>- labilir. Belirli bir tek baz mutasyonunun saptanabil- mesi için kullan>lan en iyi prob, sentetik oligonükle- otidlerdir. Çünkü, daha k>sa uzunlukta olufllar>, on- lar> prob ile analiz edilen örnek aras>nda tek bir baz çifti uyuflmazl>¤>na bile çok daha duyarl> hale getir- mektedir. Böylece, bir gendeki normal DNA dizisine tamamen efl olarak sentezlenen bir oligonükleotid probu (bir a def ve prob aras>nda bir veya daha fazla benzersizlik bulunan tam olmayan bir komplementer diziye hibri- dize olmaz (fiekil 4-9). Benzer flekilde, mutant bir ge- ne karfl>l>k gelen diziye göre haz>rlanm>fl bir ASO, yanl>zca mutant komplementer diziye hibridize olur, normal bir gendeki diziye hibridize olmaz. lamak önemlidir. Klonlanm>fl DNA problar>n>n kul- lan>ld>¤> vakalarda bu analiz genellikle tek baz de¤i- flikliklerini aç>¤a ç>karmamaktad>r; flans eseri, bu tek baz de¤iflikli¤i, prob için komplementer olan böl- genin yak>n>ndaki bir bir restriksiyon enzim bölgesi- ni yok ediyor veya oluflturuyor ise, farkl> boyutlarda- ki fragmentler bu prob ile belirlenebilir.Vakalar>n büyük ço¤unlu¤unda, DNA'daki tek baz de¤ifliklikle- yon enzimi ile kesilip, elektroforezden sonra bu DNA bir flo- resan DNA boyas> (örne¤in etidyum bromür) ile boyand>¤> zaman, tüm örnekler ayn> görünür (sol). Southern blot'tan ve X'e ba¤l> insan androjen reseptör geni için cDNA probu ile hibridizasyondan sonra androjen duyarl>l>k sendromlu bireylerde bu genin delete oldu¤u görülebilir. Androjen du- yarl> bireyler 46,XY karyotipine sahiptirler, fakat fenotipik olarak diflidirler (fiekil R. Lafreniene, Stanford University izniyle al>nm>flt>r.). |