background image
M
MA
AY
YO
OZ
Z
Mayoz germline diploid hücrelerin haploid ga-
met hücrelerini vermek üzere bölünmeleridir.
Mayoz bir tur DNA sentezini takiben iki tur
kromozom segregasyonu ve hücre bölünmesin-
den oluflur (flekil 2-6). Germline'da mayoza gi-
den hücreler, primer spermatositler veya pri-
mer oositler mayoz öncesinde uzun bir seri mi-
toz bölünmelerle zigotdan türemifllerdir. Erkek
ve difli gametler farkl> hikayeye sahiptir ancak
zamanlamas> farkl> olmakla beraber olaylar>n
s>ras> aynidir. l> mayoz bölünme ma-
yoz I ve Mayoz II olarak adland>r>l>r. Mayoz I
ayni zamanda indirgenme bölünmesi olarak bi-
linir çünkü, kromozom say>s> profazda homolog-
lar>n çiftleflmesi ve mayoz I'in anafaz>nda farkl>
hücrelere segregasyonu ile diploidden haploide
indirgendi¤i bölünmedir. X ve Y kromozomlar>
gerçek anlamda homolog de¤illerdir fakat k>sa
ve uzun kollar>n uçlar>nda homolog segmentleri
vard>r ve bu her iki bölgeden çift olufltururlar.
Mayoz I ayni zamanda genetik rekombinasyo-
nun (mayotik kross-over olarak da adland>r>l>r)
oldu¤u aflama olarak da dikkati çeker. Bu süreç-
te DNA n>n homolog segmentleri homolog kro-
mozom çiftlerinin non homolog kardefl kroma-
tidleri aras>nda de¤ifltirilir böylece mayozda
oluflan gametlerin birbiri ile özdefl olmamas> ga-
rantilenir. Rekombinasyon kavram> daha sonra
bölüm 8'de genifl olarak tart>flaca¤>m>z kal>tsal
hastal>klardan sorumlu genlerin haritalanmas>
iflleminde temeli oluflturmaktad>r. Rekombinas-
yon mayoz I de homologlar>n uygun noktaya ge-
linceye kadar kendi içinde fizksel olarak efllefl-
mesi gerekir ve bu durum mayoz s>ras>nda kro-
mozomlar>n do¤ru segrasyonunun garantilen-
mesi için de kritiktir.
Kal>t>m>n Kromozomal Temeli
9
fi
fie
ek
kiill 2
2--5
5.. Hücre siklusu süreci bo-
yunca kromozomlar>n kondensas-
yon ve dekondensasyonu.
fi
fie
ek
kiill 2
­6
6.. Mayozdaki temel aflamalar>n bir DNA repli-
kasyonunu takiben 2 tur kromozom segregasyonundan
oluflan Mayoz I ve II nin basitlefltirilmifl bir sunumu.