olursa tap>naktaki Asklepiadlar tedaviyi durdurabilirdi. Buralarda tedavi olanlar>n
flükranlar>n> göstermelerinin bir baflka yolu da iyileflen yerlerinin bir modelini ya da
onlar> gösteren kabartma/yaz>tlar> tap>na¤a b>rakmakt>. Epidauros'ta her üç y>lda
bir Asklepios ad>n> törenler düzenlenirdi. Çeflitli zamanlarda di¤er Asklepionlarda
da düzenlenen bu törenlerin amac> halk>n sa¤l>¤>n>n sürmesini sa¤lamakt>. Genel
törenlerin yan>s>ra y>lda bir kez Asklepionlarda iyileflen kifliler flükranlar>n> sunmak
için Asklepios'a kurban sunarlard> (Görkey, 1999).
Eski Yunan T>p Okullar>
T>bb>n geliflti¤i tüm okullar as>l Yunan topraklar> üzerinde de¤il Ege Denizi et-
raf>ndaki yerleflim bölgelerinde ortaya ç>km>flt>r. Yunan hekimleri "zanaatkar" kim-
li¤indedirler ve okullarda sistemli okul e¤itimi de¤il "usta" hekimlerin yan>nda ça-
l>fl>larak elde edilen bir hekimlik; yani, usta-ç>rak iliflkisi fleklinde bir e¤itim vard>r.
Yunanl> hekimler e¤er herhangi bir flehir idaresinin maafll> hekimleri de¤iller ise bir
flehirden bir flehire dolaflarak kazançlar>n> temin etmektedirler. MÖ. 6 yüzy>l>n he-
kimi, Democledes Yunanl> hekimlerin gezgin hekimler olduklar>n> göstermektedir
(Ackerknecht, 1982:49-50).
Kos ve Knidos'ta t>pla u¤raflan iki Asklepiades ailesi bulunmaktad>r ve bunlar>n
her ikisinin de kendine özgü t>p anlay>fllar> söz konusudur. T>bbi bilgi bu ailelerde
babadan o¤ula geçmektedir. Her iki okulun ünlü isimleri bulunmaktad>r. E¤itim sis-
teminin birbirleriyle tam olarak ayn> olup olmad>¤> bilinmemektedir. Knidos Oku-
lunda kollektif bir çal>flma sistemi ve ortak eserleri bulunmaktad>r. Benzer çal>flma
sisteminin Kos okulunda da bulundu¤una iliflkin fazla bilgimiz yoktur. Her iki okul
aras>nda bir rekabetin varl>¤> bilinmektedir (Jouanna, 1999:49).
MÖ. 7. yüzy>la do¤ru Anadolu'nun Bat> ucundaki Knidos'ta t>bbi gelenekler ge-
liflmeye bafllam>flt>r. Buradaki t>p okulunda öncelikle ilgilenilen konu hastal>klar>n
teflhisidir. Ayr>ca karmafl>k denebilecek bir s>n>fland>rma sistemi gelifltirilmifltir. Ör-
ne¤in Knidoslu hekimler sistitin yaklafl>k 12 kadar s>n>fland>rmas>n> yapm>fllard>. Te-
davi aktif ve lokal flekildedir. Cerrahiden önemli ölçüde yararlanm>fllard>r.
Knidos ekolünde anatomi neredeyse hiç bilinmemektedir. T>p uygulamas> ve ji-
nekoloji alan>nda önemli bilgilere sahiptiler. Bu okulun bilinen ünlü hekimleri ara-
s>nda Hipokrat'>n ça¤dafl> olan Ctesias ile Euryphon bulunuyordu. (Castiglioni,
1958:142). Buradaki hekimler hastal>k semptomlar> üzerinden klinik teflhise gidi-
yorlard>. Dolay>s>yla her semptom bir hastal>k olarak tan>mlan>yordu. Kos okulun-
da ise hastal>k semptomlar>ndan de¤il hastan>n kendisinden yola ç>k>larak teflhis ko-
nuyordu (Lyons, Petrucelli, 1978:193).
Kos ekolü Kos adas>nda bulunan Asklepion tap>na¤>nda yeflermifl bir t>p anlay>-
fl>d>r. Bu tap>nak tüm Yunanistan'da büyük bir ün kazanm>flt>. Bu okul MÖ. 6 yüz-
y>lda Kos adas>nda büyümeye bafllar. Bu okulun t>ptaki yaklafl>m> Hipokratik kitap-
larla günümüze kadar gelmifltir. Kos okulun t>ptaki temel anlay>fl>n>n hastan>n prog-
60
D
ÜNYA VE
T
ÜRK
T
IP
T
AR