m>z anlamda tam olmasa da) bir alan>n varl>¤>n>n bulundu-
¤u da yads>namaz. Bir baflka ifade ile insanl>¤>n ilk dö-
nemlerinden itibaren her iki tür etkinlik alan>n>n varl>-
¤>yla karfl>lafl>labilir (Malinowski, 1990:1-2).
Büyünün ortaya ç>k>fl>nda yaflam dene-
yimlerinin önemli bir rolü vard>r.
yaflam>ndaki flans-flans>zl>k ya da ümit-
korku gibi yaflam alanlar>nda büyü kendini
gösterebilmektedir. n günlük yaflam aktivitele-
ri içerisinde eylem ile sonuçlar>n>n kesin, gü-
venilir; ak>l ve teknik süreçlerin kontro-
lü alt>nda oldu¤u durumlarda büyü ol-
gusuna rastlanmamaktad>r. Risk ve bi-
linemezlik unsurlar>n>n azald>¤> or-
tamlarda insan hayat>nda büyünün
varl>¤> kaybolmaktad>r. Risk artt>¤>n-
da ise büyüye inanma ve baflvurma
artmaktad>r. Bu nedenle büyünün
bulundu¤u ve bulunmad>¤> alanlar
vard>r. Örne¤in, Melanezya yerlileri üze-
rinde yap>lan araflt>rmalarda tehlikeli kö-
pekbal>¤> av> için büyü kullan>l>rken; basit ve
emniyetli zehirle bal>k avlama yöntemine dair bir büyü yoktur. Teknik zorluklarla
dolu kano yap>m>nda karmafl>k ayinlerle yap>lan büyüden faydalan>l>rken; ev yap>-
m> konusunda herhangi bir büyü yine söz konusu de¤ildir. Ya da baz> bitkilerin di-
kiminde büyü ayinleri yap>l>rken baz>lar>nda uygulanmas> gereken herhangi bir bü-
yü yoktur.
lik içeren olaylar karfl>s>nda ilkel insan büyüye baflvurmufltur. Savafl, aflk ya da hava
durumlar> kestirilemeyen büyü ile yönlendirilebilecek olaylard>r (Malinowski,
1990:124-5).
nda büyünün toplumsal yerini daha iyi anlayabilmek için ileride da-
ha ayr>nt>l> de¤inece¤imiz Mezopotamya kültürüne ait belgelerden baz>lar>na bura-
da de¤inmek istiyoruz. Eski Mezopotamya'da yaflayanlar madenler ve gezegenlerle
ilgili her konuda büyüsel bir tasar>ma sahiptiler. Özellikle metalurji konusunda kut-
sanm>fl, gizemli ve mistik ritüelleri bulunmaktad>r. Madenler bitki ve hayvanlar>n
bulundu¤u büyük tanr>çan>n yaflad>¤> yerden yani topraktan ç>kard>. Saf maden el-
de etmek için maden filizinin eritildi¤i ocakta h>zland>r>lm>fl büyüsel bir büyütme
ifllemi gerçeklefltirilirdi. Ana karn>nda, yani yeralt>nda gizli kalan maden filizleri bir
B ö l ü m 1
T
IBB<
B
G
EL
11
R
Re
essiim
m 1
11
1..--
--
Fransa'da
bir ma¤ara duvar>nda
bulunan 15-20 bin y>l
öncesinin bilinen ilk
büyücü-hekim. (2)