maktad>r: Yakutça
ojun, Mo¤olca bügü, bö-
gü ve udagan, Türkçe-Tatarca kam (Eliade,
1999:22-3), K>rg>z-Kazakca'da
baks>, bakfl>,
bahs> ad> verilirken Yakutlar'da ve Altay-
lar'da kad>n flamanlar bulunmakta ve onlara
da
Mogul-Udugan ad> verilmektedir (fiener,
2001:21). Söz konusu genifl alanlardaki böl-
gelerde yaflayan insanlarda toplumun sihir-
sel/dinsel yaflam> hep flaman çevresinde
oluflur. Bu alanda baflka kiflilerden de söz
edilebilecek olsa da as>l olan flamand>r ve
gerçeklefltirdi¤i eylem bir trans (vecd, esri-
me) eylemidir. Bir baflka ifade ile flamanl>k
özde bir "trans" (esrime) tekni¤idir denebi-
lir (Eliade, 1999:22-3).
fiamanizm, vecd (trans) durumuna geçe-
bilme yetene¤ine sahip kiflilerin, do¤aüstü
varl>klarla iliflki kurarak onlar>n güçlerini
toplum yarar>na kullanmalar> amac>na yöne-
lik olarak yap>lan törenlerdir. fiamanizm, bu anlam çerçevesinde asl>nda, çeflitli din
ve dünya görüfllerini birlefltiren dinsel-büyüsel inanç ve teknikler oluflumudur. fia-
man>n en temel özelli¤i ruhlarla temas sa¤layabilme yetene¤idir. Bunu toplumda
herkes yapamaz. Bu ancak yetene¤i ve kendine özgü özellikleri olan kifliler taraf>n-
dan gerçeklefltirilebilir (fiener, 2001:22)...
fiaman olabilmenin genelde iki yolu bulunmaktad>r Bunlardan biri flamanl>k
mesle¤inin babadan o¤ula geçmesi gibi kal>tsal bir aktar>m ötekisi ise kiflide kendi-
li¤inden gelen içsel bir meziyete istinaden "seçilme"dir (Eliade, 1999-31).
ne, Altay Türklerindeki flamanlar> örnek olarak verebiliriz. Altay Türklerinde flaman-
l>k, çocukluk ça¤>nda kendini gösteren sara hastal>¤>d>r: Bir kimsenin flaman olup
olamayaca¤> çocukluk ça¤>nda gösterece¤i birtak>m ruhsal belirtilerden anlafl>labi-
lir (fiener, 2001:22). Bunlar yan>nda kendi iste¤i ile ya da klan>n iste¤i ile (Tunguz-
lar'daki gibi) flaman olanlara rastlan>r. Fakat bunlar>n yaratt>¤> etki zay>f olmaktad>r.
fiaman> belirleme yöntemi ne olursa olsun iki yönde e¤itim ald>ktan sonra fla-
man olunabilir. Bu e¤itimden birincisi vecd haline gelebilme (rüyalar, kendinden
geçme, vb) ikincisi ise geleneklerdir (fiamanl>k teknikleri, ruhlar>n adlar> ve ifllevle-
ri, klan>n mitolojisi ve soya¤ac>, gizli dil, vb). Eski ve usta flamanlar taraf>ndan yürü-
tülen e¤itim bir "s>rra erme" (initiation) süreci fleklindedir (Eliade, 1999:32).
16
D
ÜNYA VE
T
ÜRK
T
IP
T
AR
R
Re
essiim
m 1
14
4..--
--
Günümüzde bir flaman.