bak>mdan korumaktad>r. Ancak nesne, bu ifli, ona aktar>l-
m>fl olan ruhsal bir güçle yapmaktad>r. Bu kabullenme, fe-
tiflte mevcut gücün sürekli yenilenmesini gerekli k>lar.
Bunun için, örne¤in, keçi ya da kümes hayvan> gibi bir
kurban kesilir ve kan> fetiflin üzerine ak>t>l>r. Kurban do¤-
ru gün ve saatte kesilmelidir. Bazen fetifl ifle yaramayabi-
lir. Sahibini art>k sa¤l>kl> ve mutlu k>lm>yordur. O zaman
büyücü-hekimden fetifli geri götürmesi istenir (Crow,
2002:27).
Fetiflizmin geçerli oldu¤u Afrika Yerlileri aras>nda fetifl
nesneleri ilaç olarak kabul edilirler. Bu kelime yaln>zca
hastal>klar>n de¤il her türlü kötülü¤ün tedavisi anlam>na
gelir. Fetifl, bir çakmaktafl>, fosil, tuhaf biçimli bir tafl ya
da figür olabilir. Bazen de bir ilaç kutusu veya ilaç konula-
cak bir bölümü olabilir. yla toz haline getirilmifl
baz> maddeler kullan>l>r. Bunlar aras>nda bitki (kök, yaprak
vd), hayvan (t>rnak, difl, y>la, iç organlar vd) ve tuz ile ma-
denler yer al>r. Puttan farkl> olarak fetifl kiflisel bir eflyad>r ve yaln>zca sahibinin ifli-
ne yarar (Crow, 2002:27).
Felsefi T>p
T>p, tarih süreci içerisinde yer ve zamana göre de¤iflen farkl> de¤erlerle an>lm>fl-
t>r. T>bb>n evrimsel sürecinin klasik olarak içgüdüsel t>ptan bafllayarak ça¤dafl bilim-
sel t>bba kadar uzand>¤>nda söz ettik. Tüm bu süreç boyunca hatta günümüzde bi-
le t>p zaman zaman felsefi de¤erlendirmelerle karfl> karfl>ya kalabilmektedir. Filozof-
lar>n dünyaya bak>fl aç>lar> ve onu aç>klama yöntemleri kimi zaman t>pta da yer bul-
mufltur. Ancak tarihte t>bb>n felsefi biçimde aç>klanmas>n>n genel kabul gördü¤ü
bir dönem vard>r ki, bu dönemin bafllamas> felsefenin do¤du¤u Yunan felsefesinin
bafllang>c>na yani yaklafl>k M.Ö. 6. ve 5. yüzy>llara denk düfler.
MÖ. yaklafl>k 6.Yüzy>lda da bugünkü Bat> Anadolu ve Yunan yar>madas>nda yer
alan Eski Yunan'da kiflilerin ve toplumlar>n do¤aya, yaflama, insana olan bak>fl aç>-
lar>nda h>zl> bir de¤iflim gözlenmifltir. Daha önceleri bu konularda geleneklerin, pa-
gan dinlerin, mitolojinin getirdi¤i çeflitli yan>tlar ile aç>klamalar; insanlar>n yaflam,
bilgi ve inançlar> için yeterli geliyordu. Kendilerine aktar>lm>fl bilgiler, bireysel ve
toplumsal düzeyde herhangi bir elefltiri ve sorgulamaya tutulmaks>z>n olduklar> gi-
bi kabul ediliyordu. Bu bilgilerin do¤ruluklar> hakk>nda hiçbir flüphe yoktu. Ancak
öyle bir zaman geldi ki evren, dünya, insan hakk>ndaki haz>r bilgiler yetmez oldu.
n do¤rulu¤undan kuflku duymaya bafl-
lad>lar. O zamana kadar do¤rulu¤u "tart>fl>lmam>fl bilgiler"e olan güvenlerini yitirdi-
B ö l ü m 1
T
IBB<
B
G
EL
21
R
Re
essiim
m 1
17
7..--
--
Sindirim
bozuklu¤u için kullan>-
lan bir muska, kökeni bi-
linmiyor (3).