<
nsanlar>n kendilerini iyilefltirmeleri, a¤r>-ac>lar>n> gidermeleri, sakatl>klar>n> dü-
zeltmeye çal>flmalar> hatta "ameliyat" ad>n> verdi¤imizi baz> giriflimlerle doku ve
organlar üzerinde de¤ifliklikler yapmalar> gibi sa¤l>kla ilgili tüm faaliyetler tarih
içerisinde geliflim gösteren bir çizgi çizer. Bu anlamda t>pla ilgili bilgiler bir geliflim
ve de¤iflim süreci; bir baflka ifade ile evrimsel bir yenilenme oluflturur. Bu evrimsel
yenilenmede t>p anlay>fl>n>n de¤iflmesini ve bu de¤iflim içerisinde farkl>laflan tedavi
uygulamalar>n> görmekteyiz. n t>bbi uygulamalar>ndan günümüzün mo-
dern insan>n>n uygulamalar> aras>ndaki söz konusu bu süreç t>bbi bilginin geliflimi-
ni oluflturmaktad>r. Bu evrimsel geliflimi, insanl>k ad>na uygarl>¤>n bir parças> olarak
görebiliriz.
Evet, t>p ilk insanlardan günümüze kadar bir de¤iflim ve geliflme içerisinde ol-
mufltur. Muhtemelen bu gelecekte de sürecektir. Bilindi¤i gibi geçmiflte olup biten-
ler modern insan için bir tarih konusudur. T>ptaki tarihsel bilgi ve teknikler, birço-
¤u art>k uygulanmamas> gereken ve yerine modern-geliflmifl olanlar>n>n kullan>lma-
s> gereken bilgi ve tekniklerdir. Bununla beraber geçmiflte kalm>fl t>pla ilgili çok çe-
flitli konular tarih içerisinde hiçbir zaman unutulmamas> gereken bilgilerdir.
T>bb>n evrim basamaklar>nda karfl>lafl>lan t>bbi bilgilere ilginç olarak günümüz-
de de önem atfedilmekte ve her geçen gün daha fazla flekilde geçmiflteki t>bbi uy-
gulamalar modern insanlar taraf>ndan da kullan>lmaktad>r. Bu son durumu, kuflku-
suz, günümüzde Afrika-Asya gibi baz> yerlerde yaflayan ve ilkel dönemdeki yaflam
al>flkanl>klar>n> sürdüren insanlar>n t>bbi uygulamalar>ndan ayr> olarak düflünüyo-
ruz. Söz konusu o insanlar>n tüm yaflam ve düflünce flekilleri binlerce y>l öncesinin
devam> fleklindedir. Dolay>s>yla onlar>n baz> bilimsel olmayan t>bbi uygulamalar>
gerçeklefltirmeleri do¤al bir e¤ilimdir. Ancak, modern insan>n>n de¤iflen düflünce
ve yaflam koflullar> içerisinde hala eski t>bbi uygulamalar>na baflvurmalar> yad>rgana-
cak bir davran>flt>r ve bundan en fazla zarar> gören de insanlar>n kendi yaflam ve sa¤-
l>klar> olmaktad>r.
Öyleyse t>bb>n tarihsel geliflimi üzerine ne tür bilgilere sahip bulunmaktay>z ?
Bu soruyu yan>tlamak kuflkusuz t>p tarihinin çok önemli bir bölümünü aç>klamay>
gerektirmektedir. Bu geliflim çizgisinde t>pta görülen her bir geliflim basama¤> ta-
1
1
T>bbi Bilginin Geliflimi