Bu alanda flaman aday> olmaya yetecek özellikler çocukluktan ergenli¤e geçifl
döneminde kendini göstermeye bafllamal>d>r: Cinler, ruhlar, devler görmek ve on-
larla konuflmak; bay>lmalar, ac> içinde k>vranmalar, yeme-içmeden kesilme, insan-
lar aras>na kat>lmama, sinir ve stres belirtileri, evden kaç>p gitmeler gibi. Genç fla-
man de¤iflik ayinlere ait bilgileri klan>n yafll>lar>ndan ve kudretli bir flamandan ders
alarak ö¤renir. Daha sonra ayinlerin nas>l yap>laca¤>n>; dua ve efsunlar> ö¤renerek
görünmez güçlerle nas>l iliflki kuraca¤>n> ö¤renir (fiener, 2001:22-3).
fiamanl>k Avrupal> gezginlerce ilk olarak Orta ve Kuzey Asya'da gözlemlenmifl
ve tan>mlanm>flt>r. Daha sonralar> ise benzer sihirsel/dinsel olgular>n Kuzey Ameri-
ka, Endonezya, Okyanusya ve daha baflka yerlerde gözlemlenmesiyle flaman kavra-
m> genellefltirilmifltir. Oysa di¤er yerlerdeki büyü ve sihir olay>n> flamanl>k ile özdefl-
lefltirmemek gerekir. Kimi yerlerde büyücülük ile fiamanizm içiçe bile olabilir; ama
hiçbir zaman ayn> fley de¤ildirler. Büyü ve sihire dünyan>n her yerinde rastlanabi-
lir. Oysa fiamanl>k, bir uzmanl>k durumudur. fiaman>n baz> nitelikleri aras>nda büyü
nitelikleri bulunabilir; fakat, her büyücü rastgele flaman olarak adland>r>lamaz. Her
büyücü-hekimin hastal>klar> iyi etmek gibi meziyetleri olabilir; ama flaman bu ifl için
kendine özgü bir yöntem uygular. fiaman, ruhun bedenden ayr>larak göre t>rman-
maya ya da yeralt>na inmeye giriflti¤ini varsayan özel bir esrime/trans uzman>d>r
(Eliade, 1999:22-3). lma ya
da egemen olma fleklinde iliflkiye geçti¤ini söyleyen kifliler bulunur. Buradaki ruh
ölmüfl bir kiflinin ruhu olabilece¤i gibi do¤a ya da hayvan kaynakl> (animistik) bir
ruh olabilir. Yani, bu kifliler söz konusu ruhlar> arac> olarak ve kendilerini onlara
ba¤layarak fonksiyonlar>n> yerine getirirler. Örne¤in, cine tutulmufl ecinniler gibi.
Buna karfl>n flaman böylesi bir arac>dan yararlanmadan bizzat "ruhlara" egemendir
(Eliade,1999:24). Büyü ve sihir yapmak, kehanette bulunmak, kurban etmek gibi
davran>fllar flaman olmayan kifliler taraf>ndan da yap>labilir. Halbuki flamanlar bulun-
duklar> toplumda ruhlarla temasa geçerek baz> sorunlar> çözmeye çal>fl>rlar. Böyle
zamanda ya flaman>n ruhu bedenden ayr>larak baflka dünyaya gider veya ruhlar fla-
man>n içine girerek ona yard>mc> olur ve onun a¤z>ndan konuflurlar (fiener,
2001:38).
fiamanlar "özel" kiflilerdir ve toplulu¤un di¤er üyelerinin ulaflamayaca¤> kutsal
bir alana sahiptirler. Bir baflka nokta söz konusu bölgelerdeki insanlar>n dinleri fla-
manlar arac>l>¤>yla yarat>lm>fl de¤ildir. Dinsel anlay>fl, mitoloji ve törenler flamandan
önce ve onun beraberinde vard>r. fiamanlar, öncede belirtti¤imiz gibi, yaflad>klar>
toplumda baz> özellikleri ile sivrilen s>rad>fl> kiflilerdir. fiamanlar, yaflad>klar> dinsel
deneyimlerinin yo¤unlu¤uyla di¤er insanlardan ayr>l>rlar. Bir bak>ma "mistik" bir
ortam içerisinde tan>mlanabilirler. Birçok dinde flamanl>k karakterindeki mistik
ögelere rastlanabilir. Toplulu¤un di¤er insanlar> için flaman insan ruhunun büyük
bir uzman>d>r; yaln>z o, "ruhu" görebilir ve ruhun formu ile yazg>s>n> yaln>zca o bi-
lebilir. fiaman>n esrimeleri (transa gelmesi) ile insanlar iyileflir, ruhlar> "gölgeler ale-
B ö l ü m 1
T
IBB<
B
G
EL
17