Bu kültürde, hastal>k ile günah kavramlar> aras>nda son derece organik bir ba¤ olufl-
turmufltur. Hastal>k, demek günah>n varl>¤> demektir. Örne¤in, aniden hastalanan
birinin günahlar>n> itiraf etmesi gerekirdi. Hekimler, genel uygulamalar>nda hasta-
l>klar>n üstesinden, büyüsel araçlarla gelmeye çal>fl>yorlard>; cin ç>kar>rlar, u¤ursuz
günlerde hasta bakmazlard>. Kötü cinlerin vücuttan ç>kar>l>p, iyi cinlerin girmesi
için dua edilirdi (Eliade, 2002:75-7).
Eski Mezopotamya uygarl>¤>nda t>pla ilgili dinsel ritüellerin içeri¤i farkl>d>r. Da-
ha sonraki birçok kültürde büyücü, flaman ya da hekim denecek kiflilerin yapt>kla-
r> ritüelledeki "iyileflme" olgusu burada bulunmaz. Burada, sadece Babil münecci-
minin gerçeklefltirebilece¤i davetsiz, kötü ruhu kovmak seremonisi söz konusudur.
Bu seremonide kötülü¤ün kayna¤> olan iblisin adlar> say>larak kovulmaya çal>fl>l>r.
Sonra hastaya su, hamur, otlar, tuz ve di¤er maddeler sürülür, büyülü sözler kötü
ruhu oradan baflka bir yere göndermeye zorlar. Bu maddeler o zaman kaybolur gi-
der. Hastan>n yata¤>na renkli kurdelalar ba¤lan>r. Daha sonra kötü ruhun gitti¤ini
göstermek için bu kurdelalar kopar>l>r. Buna Kuppuru Seromonisi ad> da verilir
(Messadie, 1999:174).
Hasta bir insandaki kötü ruhu göndermek asl>nda uzun süren bir giriflimi gerekti-
rir. Müdahaleyi kutsall>¤> olmayan, dinsel söylemlerde bulunmayan, kahin/rahip olma-
yan biri yani A-su yapar. Günümüz aç>s>ndan hekim ya da eczac> olarak bilinen kifli bu-
dur. A-su'nun uygulad>¤> iyilefltirme sanat>n>n önemli bölümü, asl>nda, bat>l inanç pra-
tiklerinden oluflmaktad>r. Ancak, Mezopotamya'da sonradan bulunan tabletler bu ki-
flilerin baz> bitki ve minerallerden haberdar olduklar>n> göstermektedir.
rucu, bir atefl düflürücü, bir mikrop öldürücü damla bedeni iflgal eden kötü ruhu (cin,
iblis) yok edebilir (Messadie, 1999:174). Görülüyor ki Sümer hekimleri nesnel tedavi
yollar> gelifltirmifl olsalar bile iyilefltirmenin genel temas> dinsel niteliktedir. Hasta d>-
flardan verilen ilaçlar>n hastal>k belirtileri üzerine olan etkilerinden çok; ilaçlar>n fonk-
siyonlar> vücudu iflgal eden kötü ruhun kovulmas>na yaramaktad>r.
Mezopotamya'n>n en eski t>p tanr>s> Sin ad>n> tafl>maktad>r. Ayn> zamanda Ay
tanr>s> da olan Sin, flifal> bitkilerin büyümesini yönetmektedir. Bu nedenle onlardan
baz>lar>n>n günefl >fl>nlar>na ç>kmamas> gerekmektedir. Bitkilere tanr>sal güç atfedi-
lirdi. Bitkilerin kötü ruhlar> ortadan kald>rd>klar>na inan>l>rd>. Bitkiler üzerindeki bu
anlay>fl onlar>n ay>fl>¤>nda toplanmalar>n> gerektirir ve t>p için de kullan>l>rd>. Ayn>
zamanda bitkiler üzerinde büyüsel baz> ifllemler de gerçeklefltirilirdi. Bu tür çal>fl-
malar günümüzde bile baz> insanlar taraf>ndan tekrarlanmaktad>r.
hayat>ndaki en önemli fonksiyonlar>na büyüsel bir kutsall>k atfedilirdi. Zerafet tan-
r>ças> n ve erkekte libidonun yarat>c>s> idi. Onun yard>m> olmadan bebek
canl> do¤amazd> (Castiglioni:1958:37-8).
Mezopotamya'daki t>p uygulamas> ve tedavilerini tüm ayr>nt>lar> ile aç>klamak
B ö l ü m 2
E
SK<
U
YGARLIKLARDA
T
IP
37