![]() s>d>r. Akci¤er embolisi bulunan birçok hastada akci- ¤er filmi normaldir. Normal akci¤er grafisine ra¤- men bir veya çok say>da perfüzyon kusurunun gös- terilmesi ve ventilasyonun normal olmas> pulmoner emboli tan>s>n> koydurabilir. Akci¤erde herhangi bir konsolidasyon alan>nda ventilasyon ve perfüzyon taramas> genellikle anormal bulunur. Öte yandan, akci¤erin geri kalan k>sm>nda ventilasyon normal fakat perfüzyonda anormal ise bu tablo pulmoner emboliye iflaret eder ve konsolidasyon alan>n>n ola- s>l>kla akci¤er infarktusu oldu¤unu düflündürür. sa akci¤er embolisinin varl>¤>n> onaylamak son de- rece zordur. Ventilasyon ve perfüzyonun birlikte anormal bulunmas> akci¤er amfizemi olan hastalar- n>s>n> koymak için s>kl>kla pulmoner anjiyografi ge- rekir. Ventilasyon-perfüzyon anormalliklerinin çe- flitli kal>plar> Levha 12'de verilmifltir. akci¤er bölgesinin radyonukleid tarama ile perfüz- yonunun belirlenmesi yararl> olabilir. Tarama ile cerrahinin ne ölçüde tavsiye edilebilece¤i anlafl>l>r. Planlanan rezeksiyon alan>nda perfüzyon kötü ise operasyonun akci¤er fonksiyonlar>nda büyük bir düflüfle yol açmayaca¤> saptanm>fl olur. zem gibi tablolarda görülen türde pulmoner kan ak>m> bozukluklar>n>n belgelenmesine yard>mc> olabilir. Santral yerleflimli akci¤er kanseri ve tüber- küloz gibi kronik hastal>klar> bulunan olgularda da perfüzyon bozuklu¤u vard>r. t>flmak de¤ildir. Burada baz> temel radyolojik kav- ramlar ele al>nacakt>r. kaybetmesidir. Atelektaziye neden olan çeflitli me- kanizmalardan en önemlisi majör bir bronflun tü- mör, yabanc> cisim veya bronfl t>kac> ile kapanmas>- d>r. Akci¤er hacim kayb>n>n di¤er bir s>k nedeni pnömonidir. Pnömonide bronfllar aç>k olmas>na ra¤men muhtemelen surfaktan bozuklu¤u sonu- cunda akci¤erler kollabe olmaktad>r. bar fissürlerin yer de¤ifltirmesidir (Levha 13 ve 14). Kollabe loba ait dansitede lokalize art>fl atelektazi- nin di¤er önemli bulgusudur. me, (2) trakea ve di¤er mediasten yap>lar>n atelekta- zi yönüne çekilmesi, (3) ipsilateral akci¤erin geri ka- lan>n>n ve bazen mediastenin karfl> taraf>na uzana- cak flekilde kontralateral akci¤erin kompensatuvar hiperaerasyonu, (4) hilar gölgenin kollabe lob veya segmente do¤ru yer de¤ifltirmesi, ve (5) etkilenen tarafta toraks hacminin azalmas>. Dolayl> bulgular sadece majör akci¤er segmentlerinin atelektazisin- de saptanabilir. Direkt bulgulara göre daha az gü- venilirdir. Bazen normal veya anatomik variyas- yonlar taraf>ndan taklit edilirler. nelmifltir. Bunun sonucunda kollabe akci¤erin rad- yolojik gölgesinin ucu daima hilusu iflaret eder. (2) PA filmlerinde lobar kollaps daima mediastene do¤rudur. (3) Yan filmde, üst lob öne do¤ru, alt lob arkaya do¤ru kollabe olurken orta lobun hacmi si- metrik olarak azal>r. si çok büyük önem tafl>r. Özellikle kollaps>n hemen hemen tam olmas> halinde kollabe lobu saptamak güç olabilir. Felson taraf>ndan kullan>lan "siluet ifla- reti" kollabe lobun saptanmas>nda çok önemlidir. Siluet iflareti, atelektazi d>fl> nedene ba¤l> konsoli- dasyonu belirlemede de yararl> olabilir. Bu iflaret, bunlar>n kenar>n>n önünde yer alan bir segment ve- ya lobun konsolidasyonunun röntgen filminde ora- daki kenar> silece¤i düflüncesine dayan>r. S>kl>kla kalb kenar>n>n silinmesi veya diafragman>n bula- n>klaflmas> gözlemciyi atelektazinin varl>¤>ndan kuflkulanmaya yönlendiren ilk ipucudur. veya akci¤erlerin intersitisyel mesafelerinde veya her ikisinde ortaya ç>kan dansitelerle belirlenir. Al- veolar akci¤er hastal>klar ile interstisyel akci¤er hastal>klar>n> ay>rd etmek yaral> olabilir. Baz> du- rumlarda ayr>m>n yap>lmas> çok zordur. Bazen hiç yap>lamaz. Alveolar veya intersitisyel akci¤er has- tal>klar>nda baz> özel radyolojik bulgular araflt>r>c>- lar> yönlendirebilir (Levha 16). ran dansiteler saptan>r; (2) s>kl>kla hava bronkogra- m>n>n bulunmas> (çevre alveollerdeki s>v>ya ba¤l> olarak bronfl a¤ac>ndaki hava görülür; normalde bronfllardaki hava ile çevre alveollerdeki hava ara- s>nda kontrast olmay>fl>ndan ötürü bronfl havas> gö- rülemez; (3) konsolidasyona u¤ram>fl lokalize alan- lar>n s>n>rlar> düzensizdir; (4) lezyonlar statik de¤il- dir, h>zl> de¤iflim gösterir. gibi lokalize görünümlere neden olurlar. Bazen "ke- lebek" veya "yarasa kanad>" (akci¤er ödemi) gibi görünümler ortaya ç>kabilir. tersitisyel de¤ifliklikler birbirlerinden keskin s>n>r- larla ayr>lm>flt>r. S>n>rlar> düzensiz de¤ildir ; (2) lez- yonlar lokalize olma yerine daha büyük olas>l>kla diffüzdür; (3) lezyonlar birleflmezler; (4) nodüler, retiküler ve lineer gibi tipik kal>plar görülür. dir. Pnömoni tek veya çok say>da segmenti, bir lobu veya bazen her iki akci¤erin hemen tamam>n> tuta- bilir. Tüberküloz veya mantar hastal>¤> gibi di¤er çeflitli inflamatuar lezyonlar lokalize alveoler kal>p halinde bulunur. Primer akci¤er kanserleri de al- veolar hücreli karsinom da oldu¤u gibi bu flekilde bulunabilir. linmesi hekimin akci¤er subsegmentleri belirleme- sine izin verir. Levha 15'de PA filmde, farkl> seg- mentlerdeki konsolidasyonlar>n görüntüleri sunul- mufltur. Lezyonun bulundu¤u segmetin belirlen- mesi önemli olabilir. Örne¤in minimal tüberküloz hemen daima üst loblar>n apikal ve arka segmentle- rini ve alt lobun üst segmentini tutar. Aksine, pri- mer akci¤er kanseri üst lobun ön segmentinde daha s>k görülür. hastal>k) genellikle inflamatuar kökenlidir. Öte yan- dan s>n>r> net bir flekilde belirlenen akci¤er nodülü (bozuk para lezyonu) daha büyük bir olas>l>kla ve |