akci¤erlerde kan>n oksijenle yüklenmesinin bozul-
du¤u yüksek irtifada egzersiz yap>lmas> s>ras>nda
kifli için yararl> olmayabilir.
sinin geliflmesi ile bunlar azal>r. Yüksek irtifada ya-
flayan yerlilerde, pulmoner hipertansiyon ve siste-
mik hipotansiyon s>k görülürse de bunlar geri dönü-
flümlü özelliklerdir ve mekanizmalar> anlafl>lama-
m>flt>r.
yan>tlar> da ortaya ç>kar>r. Hipoksi akci¤erin gelifl-
mesini uyar>r ve yüksek irtifada yaflayan yerliler ay-
n> vücut ölçülerine sahip deniz seviyesindeki kiflile-
re göre daha büyük bir akci¤er hacmine sahiptir; bu
olaya oksijen difüzyon kapasitesindeki art>fl efllik
eder. Bu fark yüksek irtifada do¤umdan sonra ger-
çekleflmekte ve art>fl fetal yaflam s>ras>nda geliflimini
tamamlayan hava yollar> yerine akci¤er parenkima-
s>nda oluflmaktad>r.
ba¤l>d>r. Akci¤er ödeminde görülen hiperventilas-
yonun nedeni hipoksemi ve olas>l>kla akci¤erdeki
iritasyon ve J reseptörlerinin uyar>lmas>d>r. Her iki
reseptör duysal innervasyonlar>n> vaguslar yoluyla
al>r. Hava yollar>n>n epiteline yerleflik iritasyon re-
septörlerinin uyar>lmas> öksürmeye yol açarasa da
uyar>n>n bunu yapmaya yetecek kadar güçlü olma-
mas> halinde hiperventilasyon görülür. Jukstakapil-
ler yerleflimleri nedeniyle bu ad> alan J reseptörleri
intersitisyel ödem veya fibrozis taraf>ndan uyar>l>r
ve taflipne görülür.
eder. Karbondioksit retansiyonuna en az üç etmen
katk>da bulunmaktad>r: (1) gö¤üs duvar>n>n a¤>rl>-
¤>n>n art>fl> solunum iflini art>rmaktad>r; (2) belli bir
kimyasal dürtü düzeyi için solunum kaslar>n>n ya-
paca¤> ifl s>n>rl> olup solunum ifli artt>¤> zaman ven-
tilasyon azalma e¤ilimi gösterir; ve (3) fliflman hasta-
larda çene kaslar>n>n gevfledi¤i h>zl> göz hareketi
(REM) uykusu s>ras>nda üst hava yolu t>kanmas> gö-
rülür. Baz> hastalarda bu t>kanma fliddetli olabilir ve
hasta uyan>p t>kanma düzelene kadar, solunum ça-
bas>nda bir art>fla neden olur. Bu ise Cheyne-Stokes
solunumunu an>msatan, solunum çabas>nda artan
ve azalan bir kal>p meydana getirir. Üst hava yolu t>-
kan>kl>¤>n>n etkisi ventilasyonu azaltmakt>r bu ne-
denle en sonunda arteriyel Pco
daha da bask>lan>r.
gö¤üs yap>lar>n>n ifllevinin anormal olmas> halinde
diyafram>n elektriksel aktivitesi ventilasyondan zi-
yade respiratuvar nöron uyar>lmas>n> daha do¤ru
bir flekilde göstermektedir. Kay>tlar özofagustan
tirilen elektrodlarla yap>l>r. Normal kan gaz bas>nç-
lar>n> ve pH's>n> koruyan fliflman hastalarda solu-
num nöronlar>ndan daha yüksek bir ç>kt> var gibi
görünse de bu olay, karbondioksit retansiyonu olan
benzer kifliler için geçerli gibi durmamaktad>r. Dola-
y>s> ile, respiratuvar nöronlar>n kusurlu ifllevinin
fliflmanl>k-hipoventilasyon sendromunda karbondi-
oksit retansiyonuna katk>da bulunabilece¤i öne sü-
rülmüfltür. Benzer flekilde miksödemde, respiratu-
var nöron kemoduyarl>l>¤>nda bozulma varsa, akci-
¤er ifllev anormallikleri ve solunum kas> zay>fl>¤>
karbondioksit retansiyonuna yol aç>yor gibi görün-
mektedir.
mu fizyolojik geri bildirimli kontrol sistemindeki
karars>zl>¤a bir örnek oluflturur. Bu olay fiziksel
kontrol sistemlerinde görülen karars>zl>klara benzer
olup, aç>klamas> da benzerdir. Geri-bildirim kontrol
sisteminin do¤rulu¤unu art>r>r. Ancak bilginin alg>-
lay>c>lardan düzenleyicilere ulaflmas> ve düzenleyi-
cinin al>nan bilgiyi ifllemesi için gereken sürenin
uzun olmas>, al>nan uygun önlemlerin gecikmesine
yol açabilir.
Solunum Bozukluklar>
devam eder, dolay>s> ile
normal kan gaz bas>nçlar>
sürdürülür; fakat CO
kaybolabilir ve tehlikeli bir
hipoksemi ile sonuçlan>r
solunum yan>t> azalm>fl
veya kaybolmufltur
burada y>llarca yaflam>fl
kiflilerde
deniz seviyesine inildikten
sonra da bir süre
devam edebilir
bulunan çocuklarda benzer
fenomenler görülür ve daha
sonraki yaflamda da devam eder.
Düzeltici cerrahiden sonra normal
yan>t tekrar kurulur
eritropoietik faktöre
ba¤l> olarak polisitemi
art>fla ba¤l> olarak
O
birlikte olan akci¤er
arteriyolerinde daralma
konstrüksiyon ve
pulmoner hipertansiyon
BOS'da
bikarbonat
konsantrasyo-
nunda azalma
hipoksemiye
uyumun
baz>
belirtileri
Mekanizmas> Üzerine
Olan Etkileri