![]() rik hava yollar>n>n, özellikle de çaplar> 2 mm'nin al- t>nda olanlar>n, normal bir akci¤erdeki toplam hava yolu direncine katk>lar> yaln>zca %10-20'dir. lunun çap>, üzerindeki transmüral bas>nca (hava yo- lu içindeki bas>nç ile hava yolunu çevreleyen bas>nç aras>ndaki farkt>r) göre de¤iflir. Toraks içindeki ha- va yollar>n> çevreleyen bas>nç, plevra bas>nc>na ya- k>nd>r, çünkü bu hava yollar> bir anlamda parenki- mal dokuya tutunurlar ve dolay>s>yla akci¤erin es- nek geri büzülme etkisini yenmeye yarayan geniflle- tici kuvvetlere maruz kal>rlar. Hava yolunun çap>, akci¤erdeki havan>n hacmine ba¤l>d>r. Akci¤er hac- mi geniflledikçe akci¤erin esnek geri büzülme kuv- vetleri artt>¤> için, toraks içindeki hava yollar>n>n duvarlar>na uygulanan çekme kuvveti de büyür. Dolay>s> ile hava yollar> genifller ve hava yolu diren- ci düfler. Aksine, düflük akci¤er hacimlerinde trans- müral hava yolu bas>nc> daha küçük, hava yolu di- renci ise daha büyüktür. Akci¤erin esnek geri büzül- me etkisi azal>rsa -örne¤in alveol duvarlar>n>n yok olmas>na ba¤l> olarak (akci¤er amfizemindeki pato- lojidir)- her akci¤er hacmi için transmüral hava yolu bas>nc> daha küçük, hava yollar> daha dar ve hava yolu direnci daha büyük olur. yans ise, hava yolunun yap>sal deste¤ine ba¤l>d>r. Örne¤in trakeay> neredeyse tamamen kuflatan k>k>r- dak halkalar>, transmüral bas>nc>n negatif olmas> halinde dahi tam kapanmay> önleyebilir. Bronfllar- daki destek, k>smi k>k>rdak halkalar> ve k>k>rdak parçac>klar>ndan ibarettir. Bronfliyollerde ise hiç k>- k>rdak deste¤i yoktur ancak, duvarlar>ndaki düz kas kas>l>nca sertleflebilirler. mukus üretimi; ve bronfl düz kas>n>n hipertrofisi gi- bi nedenler, çap>n> azaltarak hava yolunun direncini art>rabilir. yolunun giriflindeki bas>nç (Pao) aras>ndaki farkt>r. Hava yolu direnci (Raw) ise, afla¤>daki formül uya- r>nca, bu bas>nç fark>n>n hava ak>m h>z>na ( tance") (SGaw) hesaplan>r. boyunca oluflturdu¤u hava ak>m>n h>z> aras>ndaki iliflki son derece karmafl>kt>r, çünkü hava yollar> ne sert, ne de tam daire fleklinde olan, üstelik de düzen- sizce dallanan borulardan meydana gelen bir sis- temdir. Basitlefltirmek amac>yla, sert borulardaki ba- s>nç-ak>m iliflkisi, akci¤erdekiler için model olarak kullan>labilir. d>fl>na al>n>p, hava ile doldurul- mufl akci¤er al>n>p, serum fizyolojik ile akci¤er doldurulmufl akci¤erlerde bas>nç-hacim iliflkisi. S>v>-hava ara-yüzeyi ortadan kalkt>¤>ndan s>v> dolu akci¤erde belli bir hacmi sürdürmek için hava dolu akci¤ere k>yasla daha düflük bas>nç gerekir. bir cisim içindeki bas>nç duvarda- ki gerim ile do¤ru, kürenin yar>ça- p> ile ters orant>l>d>r kal>nl>¤> yüzey gerilimini gösterir. K>rm>z> oklar bas>nc> gösterir gerilimleri ayn>d>r. Küçük alveolü aç>k tutabilmek için daha büyük bas>nç gerekir. Küçük alveol büyük olana boflalma e¤ilimi gösterir azal>r. Her iki alveolü geren bas>nç yaklafl>k olarak ayn>d>r. Alveoller dengededir ve küçük alveolün büyük olana boflalma e¤ilimi azalm>flt>r r = yar>çap T = yüzey dolu |