patie, het gevolg van onvoldoende hydratatie, bedlegerigheid en het effect van
geneesmiddelen zoals opioïden of anticholinergica. De behandeling moet eerder
worden afgestemd op het ongemak voor de patiënt en zijn ontlastingsproblemen
dan op de frequentie van de ontlasting. Samenvatting van de presentatie van Gail
Austin Cooney (Fort Lauderdale, Florida) in het kader van de jaarlijkse meeting van
de ESMO.
ontlastingsprobleem. Ze verergert de pijn,
de misselijkheid en het braken, verhoogt
het ongemak met een gezwollen buik en
anorexia en veroorzaakt soms overloopdiar-
ree (8). Constipatie vermindert ook de le-
symptomen zoals dyspneu door abdominale
distensie, urineretentie en incontinentie (bij
de man) en verwarring (9). Al die sympto-
men zijn des te zorgwekkender als de patiënt
opioïden neemt. Die verminderen immers de
paradoxale diarree na constipatie of een fecaloom. Diarree treedt
vaak op bij gebruik van antibiotica of enterale voeding. Om uitdro-
ging en doorligwonden te vermijden moet ze snel worden behan-
deld. De symptomatische behandeling bestaat uit een voedings-
dieet zonder residuen, middelen tegen diarree (loperamide) en een
onberispelijke hygiëne met veelvuldige verversing van de luiers.
Bij hardnekkige diarree kunnen anticholinergishe antisecretoire
middelen zoals scopolamine of somatostatinederivaten interes-
sant zijn. Het gebruik van probiotica moet geval per geval worden
bekeken.
bijzonder hinderlijk voor de patiënt maar wordt meestal niet
specifiek behandeld. Met wisselend succes kunnen, tegelijk of
achtereenvolgens, protonpompremmers, antidopaminergische
braakwerende middelen (chloorpromazine als metoclopramide
of haloperidol niet helpen), spierontspanners (baclofeen) en corti-
coïden worden gebruikt. Aarzel niet om bijkomende onderzoeken
uit te voeren om een irriterende oorzaak (ascites, pleuresie) op te
sporen of om eventueel een punctie uit te voeren. Bij hevige pijn
werden gabapentine, pregabaline en midazolam geprobeerd met
wisselend succes.