![]() lemi olarak yerini korumaktad>r. Hipertansiyon, po- liklinik ve acil servislere baflvuruda önemli bir neden olmaya devam etmektedir. Yeterli derecede kontrol al- t>na al>nmad>¤> takdirde, körlük, böbrek yetmezli¤i, kalp hastal>¤> ve inmeye neden olabilmektedir. Sa¤l>k ile ilgili yayg>n bilinçlendirme programlar>na ra¤men, hipertansif hastalar>n büyük ço¤unlu¤unda kan bas>n- c> halen istenen hedef de¤erlerin üzerinde bulunmak- tad>r. 1999-2000 y>llar>ndaki National Health and Nutrition Examination Survey verileri Amerika Birleflik Devletlerindeki hipertansif hastalar>n sadece %34'ün- de kan bas>nc> düzeyinin hedef de¤erlerde oldu¤unu göstermifltir. De¤iflik ülkelerden de benzer oranlar bil- dirilmektedir. hastal>¤>, ileri yafl, diyette fazla tuz al>m> ve siyah >rk olarak bilinmektedir. Nonsteroid antiinflamatuvar ilaç- lar ve afl>r> miktarda alkol al>m> gibi etkileflen madde- ler kan bas>nc>n>n kontrol alt>na al>nmas>n> zorlaflt>r- maktad>r. Bununla birlikte, yetersiz tedavi uygulama ve tedavide bafllanan ilaçlara ve yaflam tarz> de¤ifliklik- leri ile ilgili önerilere (örn; alkol al>m>n>n azalt>lmas>, diyetteki tuz al>m>n>n k>s>tlanmas> ve kilo verilmesine uyulmamas> kontolsüz kan bas>nc>n>n en önemli ne- denleri olarak karfl>m>za ç>kmaktad>r. Tedaviye direncin bilinen beyaz önlük hipertansiyonu ve genifl çapl> kola büyük manflon kullan>lmamas>d>r. Bununla birlikte, hastalar>n büyük ço¤unlu¤unda yeterli tan> ve tedaviye ra¤men kontrolsüz kan bas>nc> bulunmaktad>r. Dirençli hipertansiyonun gerçek oran>n> göstermek zordur. Ya- y>nlanm>fl çal>flmalarda hipertansiyon ünitelerinden ra- porlanan veriler %3-30 aras>nda bir orandan bahset- mektedir. Ayr>ca, topluluklar aras>ndaki farkl> tan> ve tedavi stratejileri, yap>lan çal>flmalar>n karfl>laflt>rmalar>- n> güçlefltirmektedir. viye uyumsuzlu¤un araflt>r>lmas>, tedavi rejiminin ye- terlili¤inin de¤erlendirilmesi, ilaç etkileflimlerinin d>fl- lanmas> ve iliflkili durumlar> içermektedir. Bu nedenler d>flland>¤>nda, hipertansiyona neden olan ikincil neden- leri araflt>rmak uygun olacakt>r. Hastalar> basamak ba- samak incelemek sadece maliyeti azaltmakla kalmay>p, ayn> zamanda dirençli hipertansiyona neden olan sekon- der faktörlerinde ortaya ç>kar>lmas>nda etkili olacakt>r. Cemiyeti'nin (ESH/ESC) yay>nlad>¤> k>lavuzda, di- rençli hipertansiyon tedavisini, yaflam tarz> de¤ifliklik- leri ve en az üç antihipertansif ilaç kullan>m> (biri di- üretik olmak üzere) olarak tan>mlamakla birlikte, ye- terli dozda ilaç kullan>m>nda bile sistolik ve diyastolik kan bas>nçlar>nda hedef düzeyler sa¤lanamamaktad>r. JNC VII k>lavuzunda ise bu tan>mlamaya ek olarak potansiyel ikncil hipertansiyon nedenlerinin d>fllan- mas> (kan bas>nc>n> yükseltici ilaç kullan>m> gibi), özellikle böbrek yetmezlikli olgularda kullan>lan di- üreti¤in tipi ve dozuna özen gösterilmesi gerekti¤i be- lirtilmifltir. Her iki k>lavuzda da bu hasta grubunda h>zla hedef organ hasar> meydana gelebilece¤i için, hastalar>n hemen uzmana yönlendirilmesi gerekti¤i bildirilmektedir. rençli hipertansiyonun yayg>nlaflt>¤> ve farkl> çal>flma pertansif ilaç kullan>lmas>na ra¤men kan bas>nc>- n>n önerilen de¤erlerin (140/90 mm Hg) üzerin- de olmas>. En s>k rastlanan nedenleri; yetersiz ilaç tedavisi, tedaviye uyumsuzluk, diyet k>s>tlamas> yap>lma- mas> ve yaflam tarz> de¤iflikliklerine uyulmamas> oluflturmaktad>r. Obezite, uyku apnesi, diyabet, kronik böbrek yetmezli¤i, ileri yafl, yüksek oranda diyette tuz al>m> ve siyah >rk ile iliflki göstermektedir. Çeviri: Dr. Yasemin Erten, Dr. Serpil Müge De¤er |