![]() art>flt>r. Hipertansiyon tan>s>n> koyarken sistolik ve/veya diyastolik kan bas>nc> düzeyindeki art>fl ile ko- morbit hastal>klar>n varl>¤> veya yoklu¤u da de¤erlen- dirilir. Kan bas>nc> güncel s>n>flamas> ve yüksek kan bas>nc>nda korunma, araflt>rma, de¤erlendirme ve te- davide yedinci birleflik ulusal komitenin önerdi¤i ma- jor komorbid durumlarda hipertansiyonu tan>mlayan kan bas>nc> düzeyi Tablo 43-1'de gösterilmifltir. Hi- pertansiyon s>kl>¤> yafla ve cinse göre de¤iflir. 20-74 yafl aras> yetiflkin Amerikal>larda hipertansiyon %23 oran>nda tahmin edilmektedir. 75 yafl ve üzeri kad>n- lar>n %75'inde, ayn> yafl grubu erkeklerin %64'ünde hipertansiyon vard>r. Tüm yafl gruplar> ve her cinsteki Afrikan Amerikal>larda hipertansiyon s>kl>¤> en yük- sektir. Afrikan Amerikal>larda hipertansiyon erken yaflta ortaya ç>kmaya meyillidir ve di¤er >rklardan da- ha a¤>r seyreder. Sistemik hipertansiyonu olan baz> hastalarda kan bas>nc> yüksekli¤ini tan>mlayacak bir neden vard>r. Sistemik hipertansiyonlu hastalar aras>n- da sekonder hipertansiyon vakalar>n>n tahmini oran> %5-10 dur ve >rksal bir özellik gösterilemez. Sekonder hipertansiyonlu hastalarda genellikle ilk de¤erlendir- mede tan>sal iflaret ve semptomlar vard>r, >rksal ve et- nik kökene bak>lmaks>z>n hipertansiyonun spesifik ne- deni için ileri de¤erlendirmeler yap>lmal>d>r. siyon, tüm kardiyovasküler morbidite ve mortaliteye katk>da bulunan spesifik organ hasar>na yol açar. Afri- kan Amerikal>lar di¤er >rk ve etnik gruplara göre he- çekte Afrikan Amerikal>larda beyazlara göre kalp has- tal>¤> mortalite h>z> %50 daha yüksek, inme mortali- te h>z> %80 daha yüksektir ve hipertansiyon iliflkili son dönem böbrek yetmezli¤i insidans> 6 kat daha faz- lad>r. Aç>kça görülmektedir ki, Afrikan Amerikal>lar- da hipertansiyona ba¤l> kardiyovsküler morbidite ve mortalite di¤er uluslara göre daha fazlad>r. Hipertan- siyonun insidans, prevalans, tan>, tedavi ve kontrolün- deki farkl>l>klar için sorumlu tutulan bir çok faktör iyi tan>mlanm>flt>r, toplumda hipertansiyonun tan> ve kontrolünde politik hedefler ve programlar>n geliflti- rilmesi ve dizayn> yararl> olabilir. belirlenir ve toplum içinde oldukça normal bir da¤>- l>m gösterir. Kan bas>nc> düzeyini belirleyen faktörle- rin baz>lar> genetiktir ve genel toplumda kan bas>nc> de¤iflimlerinin %30-50'sini tan>mlayabilir. Esansiyel veya idiyopatik hipertansiyon gelifliminin genetik e¤i- lim gerektirdi¤ine inan>l>r, birço¤unda h>zland>r>c> çevresel bir faktör vard>r. Hipertansiyondan sorumlu spesifik gen çal>flmalar> yüksek ve düflük kan bas>nc> baz> nadir monogenetik nedenlerinin keflfi ile sonuç- lanm>flt>r. Bir çok fizyolojik özellikler örne¤in düflük renin düzeyi, nitrikoksidin daha düflük biyoyararlan>- m>, tuz duyarl>l>¤>n>n artmas> ve artm>fl aldosteron dü- zeyi Afrikan Amerikal>larda daha s>kt>r, spesifik gene- tik altyap> hala tan>mlanmam>flt>r. Yayg>n beklentiye ra¤men, Afrikan Amerika toplulu¤unda hipertansiyo- nun artm>fl prevalans> için genetik temel hala tan>m- lanmam>flt>r. Bununla birlikte hipertansiyon için >rk- lar ve etnik gruplar aras>nda birçok yaflam tarz> ve çev- resel risk faktörlerinde önemli farkl>l>klar belirlenmifl- tir. Hipertansiyon Phyllis August, MD, MPH Çeviri: Dr. Hayriye Sayarl>o¤lu |