f> taraf>ndan yaz>lan NKF-K/DOQI (National Kidney
Foundation Kidney Disease Outcomes Quality Initi-
ative)'ye göre kronik böbrek hastal>¤> (KBH) (1) 3 ay
veya daha fazla süren böbrek hasar> (GFR'de azalma ol-
sun ya da olmas>n, kan veya idrar testlerinde ya da gö-
rüntüleme testlerinde bozukluklar ile kendini göste-
ren böbrek hasar> göstergeleri ya da patolojik bozuk-
luklar fleklinde tarif edilen böbrekte yap>sal veya fonk-
siyonel bozukluklar) veya (2) böbrek hasar> göstergele-
ri olsun ya da olmas>n, 3 ay veya daha fazla süre boyun-
ca GFR'nin
cation of Diet in Renal Disease)'den elde edilmifl olan
ve serum kreatinin konsantrasyonundan yararlananarak
tahmini GFR'yi bulan (eGFR) denklemin kullan>lma-
s>n> önerir; ayr>ca, eGFR düzeyinin temel al>nd>¤> bir
KBH s>n>flamas> da ortaya atm>flt>r (Tablo 17-1).
li¤i olarak bilinen, azalm>fl GFR ile birlikte olan
KBH, (NKF-K/DOQI s>n>flamas>na göre evre 2 ile 5
aras>) GFR'de tipik olarak aylar ve y>llarda içerisinde
ilerleyici azalma sonucu ortaya ç>kan klinik bir sen-
dromdur; bu durum, sebebinden ba¤>ms>z bir flekilde
nefronlarda geriye dönüflümsüz bir hasar sonucu orta-
ya ç>kar. Evre 2'de, KBH'n>n tek bulgusu sebat eden
bir eGFR düflüklü¤üdür. GFR'deki azalma devam et-
tikçe (evre 3 ve 4) di¤er laboratuar bozukluklar> orta-
yetmezli¤i (tipik olarak GFR <10-15 mL/dak/1.73
m
nunu yans>t>r (evre 5). Bu evrede, yaflam>n devam ede-
bilmesi için diyaliz veya transplantasyon ile böbrek
replasman tedavisi gerekli olur. Son dönem böbrek
hastal>¤> (SDBH), Amerika Birleflik Devletleri'nde di-
yaliz ve/veya transplantasyon ile tedavi edilen hastalar
için sa¤l>k sigortas> ile geri ödeme koflullar>n> belirle-
yen idari bir terimdir.
Devletleri'nde 100,359 hasta böbrek replasman teda-
visine bafllam>flt> ve 431,284 hasta ise aktif tedavi al-
t>ndad>r. Tedavi edilen son dönem böbrek hastalar>n>n
insidans> milyon nüfus bafl>na 333 iken, prevalans ora-
n> milyon nüfus bafl>na 1435 olgudur. Diabetes melli-
tus son dönem böbrek hastal>¤>n>n en s>k nedenidir ve
olgular>n yaklafl>k %45'ini oluflturur; sistemik hiper-
tansiyon ikinci s>k nedendir ve diyabet ile birlikte
SDBH olgular>n>n üçte ikisinden fazlas>n> oluflturur.
Siyah >rktan olanlar diyabet veya hipertansiyona ba¤l>
SDBH geliflimine daha duyarl>d>rlar.
leyici nefron ve GFR kayb> flu bozukluklara yol açar:
(1) su, elektrolit ve pH dengesinde bozukluklar, (2)
normalde böbrekle at>lan art>k ürünlerin birikmesi ve
(3) belirli hormonlar>n (eritropoetin, aktif D vitamini
gibi) üretiminde ve metabolizmas>nda bozukluklar.
Buna karfl>l>k, GFR azald>kça, baz> kompansatuar me-
kanizmalar uyar>l>r; bunlar>n aras>nda en önemli olan>
geriye kalan ve normal fonksiyon gören nefronlardaki
glomerüler hiperfiltrasyondur. Bu kompansatuar me-
kanizmaya ba¤l> olarak bir hasta böbrek fonksiyonu-
nun %70'ini kaybetti¤i halde tamamen asemptomatik
olabilir. Buna karfl>l>k, glomerüler hiperfiltrasyon ge-
riye kalan ve normal fonksiyon gören nefronlarda glo-
meruloskleroz geliflmesine ve daha fazla nefron kayb>-
na yol açar. Nefron kayb>na neden olan di¤er faktörler
flunlard>r: (1) Kronik böbrek hastal>¤>n>n primer nede-
ni ile ilgili aktivitenin devam etmesi, (2) proteinüri,
(3) tubulointerstisyel lezyonlar>n devam etmesi, (4) hi-
daha uzun süreyle anormal olarak yükselmesi.
Hesaplanan glomerüler filtrasyon h>z>n>n (GFR) 3
ay veya uzun süreyle <60 mL/dak/1.73 m