lenmelere ba¤l> mortalite düflüktür. Bununla beraber,
toksik metabolitlerle zehirlenmeler (metanol, etilen gli-
kol ve asetaminofen gibi) metabolik de¤ifliklikleri in-
dükleyen zehirlenmeler (salisilatlar) ve derin komaya ne-
den olan zehirlenmeler gibi belli hasta gruplar>ndaki
fliddetli zehirlenmeler yüksek mortaliteyle birliktedir.
Bu bölüm zehirlenmelerin tedavisinde kullan>lan zorlu
diürez ve modern diyaliz tekniklerini tart>flacak ve ilaç
veya kimyasal zehirlenmelerin tedavilerinin uygulanma-
s>nda uygun kullan>mlar>na yönelik klinisyene klinik k>-
lavuz verecektir. Bu noktalar> izah ederken gerçek olgu
sunumlar>n> kullanaca¤>z.
san zehirlenme olgusunu içermektedir. 2003'ten beri
64 zehirlenme merkezinin kat>l>m>yla 2.395.582 in-
san zehirlenme olgusu rapor edildi. Bu say> 2002'de
AAPCC'nin raporuna göre %0.7'lik bir art>fl> ve
2000'de yay>nlanan rapora göre da %10.5'luk bir art>fl
yans>tmaktad>r. 2003'te olgular>n büyük ço¤unlu¤u
evde tedavi edilmifl olmalar>na ra¤men, 525.710 olgu-
da bir sa¤l>k kuruluflunda tedavi gereksinimi olmufl,
1106 olgu ölmüfl, 7875 alkalinizasyonla tedavi edil-
mifl, 1509 olguya hemodiyaliz ve 27 olguya hemoper-
füzyon uygulanm>fl.
kömürün çoklu dozlar halinde uygulanmas>d>r. Veri-
len kömür gastrointestinal yolda akut olarak toksinin
emilimini azaltmakta, ayn> zamanda tekrarlanan doz-
larda uygulanmas>na toksik maddelerin enterohepatik
dolafl>mdan uzaklaflt>r>lmas> ümit edilir. Bununla bir-
likte bu tür tedavinin bir çok ksenobiyoti¤in yar>lan-
ma ömrünü azaltabilece¤ine dair baz> deneysel kan>t-
lar olmas>na ra¤men, çoklu doz kömür uygulanmas>-
n>n etkili olabilece¤i flu anda sadece birkaç toksik
madde vard>r. Bu maddeler AAPCC'nin raporuna gö-
re karbamazepin, dapson, fenobarbital, kinin ve teofi-
bir çal>flmada asetaminofenin yutulmas>ndan 3 saat
sonras>nda bile süperaktif kömürün tekrarlanan dozla-
r>n>n uygulanmas>n>n detoksifikasyona yarar> oldu¤u
ileri sürülmüfl. Ancak gönüllülerle yap>lm>fl di¤er iki
çal>flmada ise afl>r> dozda asetaminofen al>m>ndan bir
saat sonra çoklu doz aktif kömür uygulamas>n>n etkili
olamayabilece¤ini ifade edilmektedir. Çoklu doz aktif
kömür uygulamas>n>n ayn> zamanda sar> zakkum ze-
hirlenmelerinde ciddi aritmileri ve ölümü azaltt>¤> ra-
por edilmektedir (Tablo 59-1).
ya tübüller taraf>ndan idrara aktif olarak sekrete edilir-
se böbrekten elimine edilir. Albumin gibi plazma pro-
teinlerine yüksek oranda ba¤lanmayan küçük mole-
küller (<5000 Dalton) serbestçe filtre olurlar. Feno-
barbital bu maddelerdendir. Etkili flekilde sal>nan
böylesi maddelerin nefron boyunca büyük oranda tü-
büler s>v>da kalmalar> gerekir.
nuna devam etmek için böbrek fonksiyonlar>n> bu se-
viyede tutmak önemlidir. Buradan hareketle uygun
intravenöz salin vererek hastan>n ekstraselüler s>v> hac-
ve
Çeviri: Dr. Ali Kemal Kadiro¤lu, Dr. M. Emin Y>lmaz
olan maddeler.
Dapson
Fenobarbital
Kinin
Teofilin
Asetaminofen (al>mdan 1 saat sonra)
Sar> zakkum