Giri v
eklemdir. Diz arisi olan hastalarin tanisal deerlendir-
mesinde radyologun anatomi ve, patoloji ve görüntüle-
me tekniklerini bilmesi gereklidir. Diz görüntülemesi ile
ilgili çok fazla sayida literatür mevcuttur, radyolog son
teknikleri ve stratejileri izlemelidir. Bu bölümde, gün-
lük uygulamalarda karilailan diz travma patolojileri
en son yayinlanan veriler eliinde tüm yönleriyle ele
alinacaktir.
tanimlamalari bu kelimelerin etimolojik anlamlari dik-
kate alinarak kullanilmamalidir. Kitapta bütünlük sala-
mak açisindan görüntüler sa taraf olarak sunulmutur.
"Dizde spontan osteonekroz" tanimi kullanilmamakta-
dir, osteokondral yaralanmalar balikli bölümde yer ve-
rilmitir.
Terminal ekstansiyonda birkaç derece eksternal tibyal
rotasyon olur, bu hareket dizin kilitlenmesini salar ve
ayakta durma esnasinda sürekli kas kasilmasina olan
gereksinimi azaltir. Popliteus kasi fleksiyonun balangi-
cinda diz kilitlenmesini açmak için femurun dia rotas-
yonunu salar. Patella kuadriseps tendon kompleksinde
yer alan büyük sesamoid bir kemiktir, kuadrisepsin ha-
reket geniliini artirmak ve tendonlar ile femur arasin-
da sürtünmeyi engellemek için femur troklear oluu ile
eklem yapar.
(ÖÇB) tibyanin femura göre anteriora yer deitirmesini
engeller ve özellikle diz ekstansiyonda iken ba gergin-
dir. Arka çapraz ba (AÇB) posterior tibyal yer deitir-
meyi engeller; esas olarak diz fleksiyonda iken gergindir.
Her iki ba rotasyonel diz hareketlerinde de engel olur
ve bu fonksiyonda birbirine destek olur. Medyal kollate-
ral ba valgus güçlerine, lateral kollateral ba kompleksi
varus güçlerine kari direnç gösterir. Posterolateral köe
ba kompleksi eklemin önemli parçalarinin stabilizasyo-
nunda rol alan, çou kapsüler kalinlamalarin olutur-
duu ba serisidir.
lardir, yüklenmeye kari femur ve tibya arasinda yastik
görevi görür. Medyal menisküs daha büyüktür, ve eimi
daha fazladir. Lateral menisküse göre medyal menisküs
kemie daha siki tutunur, bu nedenle fleksiyon ve eks-
tansiyonda lateral menisküs hareketi daha fazladir. Me-
nisküsler vasküler beslenmesini kapsüler kenardan giren
pedikülden salar. Menisküs içindeki vaskülarite serbest
azalma olur.
fibula çevresinde seyrederken cilde yakin konumdadir
ve internal nedenlerle (gangliyon, osteofit, vs) ya da eks-
ternal travma ile kompresse olabilir.
Direkt grafiler ve BT kemik travmalarinin deerlendir-
mesinde yararlidir, ve bu yöntemler uygun durumda
cerrahi siniflama sistemlerinin kullanilmasini salar.
Diz yaralanmalari siklikla spor yaralanmalari ile ilikili-
dir, akut ya da tekrarlayan mikrotravmalarla ortaya çika-
bilir. Her iki durumda da genellikle balar, tendonlar ve
kikirdak etkilenir. Özellikle, dizin menisküs yirtiklari ve
fokal ya da difüz eklem kikirdak defektleri modern bati
toplumlarinda önemli salik sorunudur. Bu yaralanma-
larin görüntüleme ile doru deerlendirmesi uygun te-
davi yönlendirmesine yardimci olur ve bazi olgularda
cerrahi giriimlere engel olabilir.
az görülen ancak klinik olarak önemli bulgulari deer-
lendirmede yardimci olur. Örnein diz yaralanmasinda
pivot-shift mekanizmasi (siklikla koarken ani duraksa-
ma ya da darbe yaralanmasina bali) yalnizca ÖÇB bo-
zulmasina sebep olmakla kalmaz, siklikla medyal ve la-
teral menisküs arka boynuzlarinda vertikal longitudinal
yirtia, lateral kapsüler ligamanda avulziyona ve poste-
rolateral köe balarinda yaralanmaya da yol açar. Elik
eden bu yaralanmalar, radyoloun yaralanma paternini
bilmesi durumunda MRG de daha iyi deerlendirilebi-
lir. Dier taraftan, radyografide lateral tibya kenarinda
küçük avulziyon kirii (Segond yaralanmasi) görülmesi,
ÖÇB yirtii ile çok sik birliktelii nedeniyle daha ileri
incelemeye (MR) yönlendirmelidir.
ve lateral pozisyonlarla sinirlandirilabilir. Akut travmada
hasta yatar pozisyonda iken cross-table lateral pozisyon-
lama yararlidir, büyük lipohemartrozda suprapatellar ek-
lem araliinda ya-su seviyelenmesi görülebilir ve eklem
içi kirik için göstergedir. Aksiyel patellofemoral (güne
douu) pozisyonu patellofemoral artrit ve dizilimi de-
erlendirmede yardimcidir, akut travmada katkisi azdir.
yöntemi iken, günümüzde MR onun yerini almitir. MR
öncesi gadolinium bileiklerinin dize enjeksiyonunun
(MR artrografi) bazi klinik durumlarda, özellikle posto-
peratif menisküs deerlendirmesinde ek bilgi salayacai
gösterilmitir. ndirekt MR artrografinin de (intravenöz
gadolinium enjeksiyonu sonrasi geç alinan MR görün-