Giri v
mitir. Atletik pubalji, femoroasetabuler sikima gibi
daha önce tani konulamayan ve tedavi edilemeyen du-
rumlar artik taninabilmektedir. Bundan hareketle rad-
yolog morfolojik varvasyonlar ve tedavi için belirlenmi
sinirlar hakkinda bilgi sahibi olmalidir. Ayni zamanda
denenmi, doru siniflamalar halen pelvis ve kalça trav-
masinda tedavi yaklaiminda oldukça önemli yer tut-
maktadir. Günümüzde radyologlar eskisine göre daha
fazla görüntüleme modalitesi seçeneine sahiptirler, ve
en iyi görüntüleme yöntemine ulamak için protokolle-
ri bulunmaktadir.Bu bölümde görüntüleme yöntemleri
ele alinmaktadir. Radyologlar kiriktan dinamik biyome-
kanik sendromlara kadar oldukça geni bir yelpazede
salik ekibine yardimci olmaktadirlar.
günlük kas iskelet sistemi pratiinde rutin hale gelmi-
tir. Femoraasetabuler ikima sendromu kalça bölgesin-
deki bir grup ekleme ait deiken morfolojik anormalli-
i ve anormal biyomekanik stresi ifade etmektedir. Bu
durumlarin çou günümüzde genç yata görüntüleme
yöntemlerinin yardimi ile artik tani alabilmektedir ve
sekonder dejeneratif durumlar gelimeden önce tedavi
imkani bulunabilmektedir. Geliimsel kalça displazisi
gelien cerrahi teknikler ve görüntüleme yöntemleride
meydana gelen ilerlemeler ile daha fazla kullanilan bir
terim halini almitir. Bazi hastalarda lezyonlar hem i-
kima hemde displazik elementelere bali olabilir. Kal-
ça diinda atletlerde ve genç erikinlerde kasik arisina
neden olan bazi durumlar için spor hernisi, anatomik
olarak rektus abdominis/adduktor aponevrozu ve klinik
atletik pubalji tanimlanmitir. Postoperatif hastalarda
pelvik taban onarimi ve femur boynu/bai debritmani
gibi oldukça yeni cerrahi literatüre giren terimlerin orto-
pedik ve spor radyologlari tarafindan bilinmesi oldukça
önemlidir.
için bazen innominat terimi de kullanilmaktadir. Pel-
vik kiriklarinin uygun biçimde siniflandirilabilmesi için
anatomik yapiya oldukça iyi aina olunmalidir. "Kalça"
terimi genellikle femoroasetabuler eklemi içermektedir,
ancak "kalça arisi" bir takim eklem dii lezyonlari da
içermektedir. Pelvis, kasik ve kalça arisi varliinda kro-
nik olarak airi kullanim yapan kiilerde ariya neden
olan durumun anatomik olarak tanimlanmasi oldukça
önemlidir. Pelvik lezyonlarda yansiyan ari oldukça
yaygin görülmektedir. Siklikla bu durum hekimin mu-
ayene bulgulari ve hasta arasinda yanilgilara neden
olabilmektedir. Klinik olarak kasik arisi varliinda rad-
yolog hastanin ari nedenini uygun biçimde aratirma-
dir. Yaralanan yapi kasik bölgesine ait bir yapi olabilir,
(örnein; visseral bir yaralanma genel cerrah tarafindan
tedavi edilmelidir) ya da anatomik olarak uzak bir nok-
tadan kaynaklanabilir (asetabuler labrum gibi, bu du-
rumda kalça ile ilgilenen bir ortopedik cerrah tedaviyi
üstlenmelidir).
ki kompleks anatomik yapi gruplari arasindaki iliki
hakkinda oldukça fazla bilgi sahibi olunmutur. Ayni
zamanda anatomik varvasyonlarin nasil biyomekanik
strese neden olduu hakkinda da fazlaca bilgi edinilmi-
tir. Sinovyal fitia ait izole bir fitik çukuru femur bai
için normalin bir varyanti olarak görülebilse de, femur
bai ile boynu arasindaki bilekede anterosuperiorda ke-
mik yapidaki bir fazlalik mildirsei tip femoroasetabuler
sikimaya neden olabilir. Anatomik kompleks yapi hak-
kinda ve varvasyonlar hakkinda olan bilgi arttikça gö-
rüntülemelerde bu yapilari tanimlamak için daha fazla
bilgiye ihtiyaç duyulacaktir.
daha zor olmakadir (çubuk krakerin sert bir biçimde ki-
rilmasi gibi). Bu nedenle pelvik bir travma gelitiinde
tek bir pelvik kirik tanimlandiinda ek olarak pelvik
halkadaki dier kemiklerde kirik ve pelvis eklemlerin-
de ayrima olup olmadiina bakilmalidir. Görüntüleme
tamamlaninca, siniflama sistemi kullanilmasi oldukça
önemlidir. Tedaviye yardimci olunurken hemde ilikili
visseral ve yumuak dokularda ya da nörolojik hasarlan-
malarda tedaviye yol gösterici veriler elde edilmektedir.
Pelvis ve kalça görüntülemesinde temel amaç önemli
olan lezyonlarin tanimlanmasi olmali bunun yaninda
ilikili lezyonlar ve lezyonun net olarak tanimlanmasi
bu duruma eklenmelidir. Bazi gözlemlerde peritoneal
ya dokunun inguinal kanal içerisine doru gelimesi-
nin, semptomlara ait primer neden olduu görülmütür.
Dier bulgular sekonder yarik ya da osteitis pubis varlii
tecrübesiz bir kii tarafindan atlanabilir ancak önem arz
etmektedir.
ait direkt görüntüleme yapilmalidir. Pelvis direkt grafi-
sinde, iliopubik, ilioiskial ve iliopektineal (arkuat) hat-
larin seyri ve simetrisine bakilmalidir. Judet görüntüle-
me ya da oblik olarak pelvisin deerlendirilmesi eer BT
planlanmiyorsa yapilmalidir. Direk grafinin sadece iki
boyutlu bir planda deerlendirme yaptii ve tam olarak
kas iskelet pelvis yapiyi deerlendirmedii akilda tutul-
malidir. Ayakta çekilen pelvis AP grafiler ve kalçanin
lateral olarak kurbaa bacai pozisyonunda alinan film-
ler femoroasetabuler sikimayi deerlendirmede ve geli-
imsel kalça displazisinin deerlendirilmesinde oldukça