background image
1
3
skelet yaralanmasinda ultrasonun klinik kullanimi
giderek önem kazanmaktadir ve bu konuda pekçok ya-
yin vardir. Ultrason özellikle vücut yüzeyine yakin yu-
muak dokularda çok iyi anatomik detay göstermektedir
çünkü ultrason dalgalari derin dokularda bozulmaktadir
(özellikle iri hastalarda). Bu teknik iyonizan radyasyon
kullanmaz ve noninvazivdir. Buna karilik kas-iskelet
ultrasonu kullaniciya baimli bir yöntemdir ve ören-
me süreci çok uzundur. MR görüntülemeye ulamanin
zor olduu bölgelerde kas-iskelet ultrasonu problem
çözücü görüntüleme yöntemi olarak gittikçe daha faz-
la kullanilmaktadir. Amerika Birleik Devletleri'nde MR
Görüntülemenin yaygin kullanilmasi nedeniyle spor
yaralanmalarindaki ultrason kullanimi dünyanin öbür
bölümlerine göre daha geridedir.
Patoloji
Birçok olguda çocuklarda yetikinlere göre travma ve
yaralanma bulgulari ve etiyolojileri daha farklidir. Ço-
cuk hastalara özel tanimlamalar ve görüntüler uygun
bölümlerde kullanilmitir. Çocuk istismari ve büyüme
kikirdai yaralanmalarina ait baliklar özel bölümlerde
gösterilmitir.
Ortopedistler genellikle yaralanmalari kategorize et-
mek için siniflamalar ve evreleme sistemleri kullanirlar.
Bu sistemler özel yaralanmalar için uygun tedavi tanin-
lamada yararlidir. Genel olarak kullanilan siniflama ve
evreleme sistemleri her yaralanma için temin edilmi ve
çizimlenmitir.
Patoloji Temelli Görüntüleme
Her bölüm belirli bir durumun tanisinda ve nitelen-
dirilmesinde özgün görüntüleme tekniklerinin avantaj
ve dezavantajlarinin tartimasini içermektedir. Ancak
bazi durumlarda genelleme yapilmitir.
Radyografi ekstremitelerin akut travmatik yaralan-
masinda, primer olarak ta kirik ve çikiklarin aratirilma-
sinda ilk tani yöntemidir. Yumuak doku yaralanmasi
radyografi ile daha az açiklanabilir ve elde edilen bilgi
de non spesifiktir.
BT, üstün yumuak doku dansite ayrimi ile bazi yu-
muak doku deiikliklerini ayirmada yardimci olabilir
fakat esas kullanimi kemik anomalilerinin deerlendiril-
mesidir. Küçük kiriklar, BT ile tomografik özellii ve üst
üste gelen dokulari ayirabilme yetenei nedeni ile rad-
yografiden daha iyi gösterilir. BT'ye artrografi eklenmesi
bazi eklem içi yapilarin deerlendirilmesinde yardimci
olabilir ve rotator kilif yirtii, omuzda ve kalçada labrum
yaralanmasi, dizde menisküs yaralanmasi ve ekstremite-
lerde kikirdak yaralanmasinda bilgi salar.
MR görüntüleme, kuvvetli bir manyetik alan ve doku
içindeki protonlarin enerji durumlarini deitiren radyo
frekans enerjisi kullanir. Kompleks mekanizma dokula-
rin radyo frekans enerjisine yanitindaki küçük farklilik-
lari saptar ve yumuak dokularda çok detayli bilgi salar.
Bu yüzden, MR görüntüleme ligaman, tendon ve kas
gibi yumuak dokularin akut ve kronik yaralanmalarin-
da esas tani yöntemidir. Ek olarak, genellikle kontrast
madde uygulanmaksizin eklem içi yapilarin detayli de-
erlendirilmesini salayabilir ve fibröz kikirdak (menis-
küs ve labrum), kondral kikirdak ve sinoviyal patolojiler
iyi gösterilir. Bazi özel durumlar, post operatif hastalarda
olduu gibi, eklem içi kontrast uygulamasinda MR'in ta-
nisal doruluunu arttirir. MR görüntüleme ayrica ke-
mik ilii ödemi, osteonekroz ve tümör infiltrasyonu gibi
kemik ilii patolojilerinin aratirilmasinda duyarli bir
yöntemdir. Fakat yer deitirmi bir kirik olmadii süre-
ce kortikal bütünlüün bozulduunun gösterilmesinde
duyarlilii daha azdir.
Ultrason ekstremide yumuak dokularinda mükem-
mel yöntemlerden bir dieridir. Fakat yukarida belirtil-
dii gibi daha çok cilde yakin lezyonlarda yararlidir. Ek
olarak ultrason hareketli yapilarda gerçek zamanli bilgi
salar ve bu tendonlarin sikima ve sub luksasyonu gibi
geçici fenomenlerin aratirilmasinda önemli bilgiler ve-
rir. Ses dalgasinin sert cisime penetrasyon kabiliyetinin
azlii nedeniyle kemik ve metal deerlendirmeyi güçle-
tirmesi ve ses dalgasi derine inememesi US sinirliliidir.
Bu nedenle ultrason genel olarak eklem içi patolojilerin
deerlendirilmesinde kullanilmaz. Ayrica ultrason hava
birikimi olan alanlarda da ses dalgasinin hava içinden
geçiinin zayif olmasi nedeniyle iyi bilgi vermez.
Seçilmi Kaynaklar

1. Buckwalter KA: Current concepts and advances: compute-
rized tomography in sports medicine. Sports Med Arthrosc.
17(1): 13-20, 2009
2. Coris EE et al: Imaging in sports medicine: an overview.
Sports Med Arthrosc. 17(1):2-12, 2009
3. Jacobson JA: Musculoskeletal ultrasound: focused impact
on MRI. AJR Am J Roentgenol. 193(3):619-27, 2009
4. Krug R et al: Imaging of the musculoskeletal system in vivo
using ultra-high field magnetic resonance at 7 T. Invest Ra-
diol. 44(9):613-8, 2009
5. Renner JB: Conventional radiography in musculoskeletal
imaging. Radiol Clin North Am. 47(3):357-72, 2009
6. Sanchez TR et al: MR imaging of pediatric trauma. Magn
Reson Imaging Clin N Am. 17(3):439-50, v, 2009
7. Sofka CM et al: The history of clinical musculoskeletal radi-
ology. Radiol Clin North Am. 47(3):349-56, 2009
8. Gandhi RT et al: Technical considerations and potential
advantages of musculoskeletal imaging at 3.0 Tesla. Semin
Musculoskelet Radiol. 12(3):185-95, 2008
9. Jaramillo D et al: Pediatric musculoskeletal MRI: basic prin-
ciples to optimize success. Pediatr Radiol. 38(4):379-91,
2008
10. Meyer JS et al: Musculoskeletal MR imaging at 3 T. Magn
Reson Imaging Clin N Am. 16(3):533-45, vi, 2008
11. Buckwalter KA: Optimizing imaging techniques in the pos-
toperative patient. Semin Musculoskelet Radiol. ll(3):261-
72, 2007
12. Illustrated Stedman's Medical Dictionary. 24th ed. Baltimo-
re: Williams & Wilkins, 1982
Giri:

Genel Baki
Travmatik Yaralanma, Özel Konular